Για το μείζον ζήτημα των ημερών, αυτό της λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας, τα πρακτικά προβλήματα από τα εκεί ανασκαφικά έργα, αλλά και για την αξία των αρχαιολογικών ανακαλύψεων μιλάει αποκλειστικά στην «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ» η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, τονίζοντας ότι «είναι επιβεβλημένη η ανάδειξη των συγκεκριμένων αρχαιοτήτων». Κυρία υπουργέ, οι σωστικές ανασκαφές που διενεργούνται στο πλαίσιο της ανάπλασης της λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας έφεραν στο φως ένα συγκρότημα του 2ου αιώνα μ.Χ. Ποια είναι η σημασία αυτής της ανακάλυψης; Ο 2ος αιώνας μ.Χ. συμπίπτει με την εποχή του Αδριανού. Είναι ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ο οποίος δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην Αθήνα και θέλει να μεγαλώσει την πόλη προς τα ανατολικά - εξού και η Πύλη του Αδριανού, η οποία είναι λίγα μέτρα μακριά από τα συγκεκριμένα ευρήματα. Σε ανασκαφές του 19ου αιώνα είχαν εντοπιστεί ρωμαϊκά οικοδομήματα, τα οποία ήταν αστικές βίλες και λουτρικές εγκαταστάσεις. Κάποια από αυτά μπορεί κανείς να τα δει μέσα στον χώρο του Ζαππείου και πιο πέρα, στον Βασιλικό Κήπο. Όταν λοιπόν ξεκίνησε το έργο της ανάπλασης της Βασιλίσσης Όλγας τον Μάιο, η αρχαιολογική υπηρεσία ήταν φυσικά παρούσα. Και αμέσως κάτω από τον ασφαλτοτάπητα άρχισαν να αποκαλύπτονται ίχνη αυτών των ρωμαϊκών οικοδομημάτων. Το πιθανότερο είναι ότι μιλάμε για συνέχεια οικοδομημάτων που γνωρίζουμε μέσα στον χώρο του Ζαππείου. Δηλαδή είναι συγκροτήματα ολόκληρα που αποκαλύπτονται. Έχουμε λοιπόν τέτοιου είδους εγκαταστάσεις, οι οποίες προφανώς είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Πόσο καιρό θα χρειαστεί να μείνει κλειστή η Βασιλίσσης Όλγας για την ανάδειξη των ευρημάτων; Τα ευρήματα αυτά έχουν αποκαλυφθεί στον χώρο που είναι ήδη δεσμευμένος, δηλαδή μέσα από την εργοταξιακή περίφραξη. Όμως έχουμε όλα τα δεδομένα που δείχνουν ότι όλα τα οικοδομήματα συνεχίζουν και κάτω από το οδόστρωμα το οποίο έχει μείνει. Είναι λοιπόν ένα θέμα που πρέπει να συζητηθεί με τους μελετητές για να δούμε πώς θα γίνει η ανάδειξη εκείνων που έχουν ήδη αποκαλυφθεί και η συνέχειά τους. Αλλά αντιλαμβάνεστε -και μιλάμε για τον 21ο αιώνα πια- ότι όταν έχεις τέτοιας τάξεως οικοδομήματα, οφείλεις να τα διερευνήσεις και να τα αναδείξεις. Πάντως η πεζοδρόμηση της Βασιλίσσης Όλγας δεν είναι κάτι που ξεκίνησε επί δημαρχίας Μπακογιάννη. Είναι ένα παλιό σχέδιο. Η λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας ήταν το πρώτο τμήμα της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας, το οποίο συζητείται ήδη από τη δεκαετία του ’90. Οι πρώτοι που ασχολήθηκαν ήταν η Μελίνα Μερκούρη και στη συνέχεια ο Θάνος Μικρούτσικος. Αργότερα η Εταιρεία Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων είχε στον νου της και την ενοποίηση η οποία θα ξεκινούσε από το Καλλιμάρμαρο και θα έφτανε μέχρι το τέλος της Ερμού. Για διάφορους λόγους, αυτό τότε δεν κατέστη δυνατό - ήταν και οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 και δεν υπήρχε ο χρόνος για το συγκεκριμένο έργο. Η μελέτη, η οποία ακολουθείται σήμερα, στην ουσία είχε εγκριθεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο το 2012. Αλλά την εποχή εκείνη έχουμε την κρίση, οπότε τα έργα περιορίστηκαν. Και τελικά αποφασίστηκε το έργο αυτό να γίνει τα τελευταία χρόνια. Το υπουργείο Πολιτισμού είναι ένα από τα δύο υπουργεία που θέλουν τη Βασιλίσσης Όλγας ήπιας κυκλοφορίας, ακριβώς για να αναδειχθούν τα συγκεκριμένα αρχαιολογικά ευρήματα. Όταν λέτε «ήπιας κυκλοφορίας»; Εννοώ ότι αυτή τη στιγμή έχουμε το τραμ. Ξέρουμε ότι και κάτω από το τραμ πιθανότατα υπάρχουν αρχαία, αλλά δεν μπορεί να διανοηθεί πλέον κανείς να φύγει το τραμ - μιλάμε για άλλης τάξεως έργο. Στην προβλεπόμενη μελέτη υπάρχει η λωρίδα στην οποία θα μπορούν να περνούν νοσοκομειακά, πυροσβεστικά… Από εκεί και πέρα, όμως, στον υπόλοιπο χώρο το υπουργείο Πολιτισμού και η Αρχαιολογική Υπηρεσία θεωρούν ότι είναι επιβεβλημένη η ανάδειξη των αρχαιοτήτων. Πρέπει να γίνει συνεννόηση με τους μελετητές προκειμένου η εργολαβία πια να λάβει υπ’ όψιν της και αυτές τις αρχαιότητες. Με το κλείσιμο της Βασιλίσσης Όλγας έχει δημιουργηθεί μεγάλο κυκλοφοριακό πρόβλημα και βασική εξαγγελία του νέου δημάρχου είναι το άνοιγμά της στα ΙΧ αυτοκίνητα. Μπορεί ο νέος δήμαρχος να σταματήσει το έργο; Ο νέος δήμαρχος θα έπρεπε να είχε συνομιλήσει με τον απερχόμενο δήμαρχο, τον κύριο Μπακογιάννη, αλλά και να έχει λάβει υπ’ όψιν του αυτές τις παραμέτρους. Εάν δεν τις ήξερε πριν από την εξαγγελία, είμαστε όλοι μας στη διάθεσή του να τον ενημερώσουμε τι ακριβώς συμβαίνει. Καταλαβαίνω απολύτως τη δυσκολία που έχουν κάποιοι από τους κατοίκους της Πλάκας και του Παγκρατίου. Αυτό απαιτεί μια συγκοινωνιακή λύση που πιστεύω ότι σε έναν βαθμό τουλάχιστον έχει μελετηθεί. Αλλά για οποιαδήποτε αλλαγή στη μελέτη θα πρέπει να επανεξεταστεί το θέμα από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Οι συγκεκριμένες αρχαιότητες πρέπει να είναι ορατές. Επομένως η Βασιλίσσης Όλγας δεν μπορεί να επανέλθει στην προτέρα κατάσταση, με τις δύο και τρεις λωρίδες αυτοκινήτων. Δεν μπορεί τα αρχαία να σκεπαστούν με ασφαλτοτάπητα.
Του Γιώργου Βαϊλάκη Δημοσιεύηκε στην Απογευματινή