Τις πρώτες απογευματινές ώρες της 9ης Απριλίου 2000 στο «πατάρι» της Ρηγίλλης ο εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ Άρης Σπηλιωτόπουλος υπαγόρευε στη γραμματέα του την ανακοίνωση επανόδου της κεντροδεξιάς παράταξης στην εξουσία ύστερα από επτά «πέτρινα χρόνια» στην αντιπολίτευση. Την ίδια ώρα, ο Κώστας Λαλιώτης, υπουργός ΠΕΧΩΔΕ και επικεφαλής του προεκλογικού αγώνα του ΠΑΣΟΚ, περνούσε κατηφής το κατώφλι της Χαριλάου Τρικούπη.

Όσο σουρούπωνε, τα χαμόγελα άλλαζαν «στρατόπεδo» και οι πανηγυρισμοί των νεοδημοκρατών στο Σύνταγμα κατέληξαν στις 10 το βράδυ σε έκδηλη απογοήτευση, ενώ ο κ. Σπηλιωτόπουλος, αποθαρρυμένος, αναγκάστηκε να συντάξει νέο δελτίο Τύπου, αυτήν τη φορά με παραδοχή ήττας. Οι «καραβιές των Ρωσοπόντιων» που είχαν ελληνοποιηθεί τις προηγούμενες εβδομάδες έδωσαν στον Κώστα Σημίτη και το ΠΑΣΟΚ την οριακή νίκη με διαφορά 0,9% από τον Κώστα Καραμανλή και τη Νέα Δημοκρατία.

Δεκαοκτώ χρόνια μετά, οργανώνεται μεθοδικά εκ νέου το ίδιο σκηνικό, με τον υπουργό Εσωτερικών Πάνο Σκουρλέτη να ετοιμάζει μπαράζ αλλαγών στην απονομή ιθαγένειας, επισπεύδοντας τις διαδικασίες απόδοσης ταυτότητας ομογενούς, άρα και εκλογικού δικαιώματος, σε εκατοντάδες χιλιάδες αλλοεθνείς αυτήν τη φορά. Ήδη, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, ο αριθμός των ληπτών ιθαγένειας αυξήθηκε το 2016 κατά 138%, φτάνοντας περίπου στους 33.000, έναντι 14.000 το 2015.

Με διάταξη που εντάχθηκε στο τελευταίο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, τον Μάρτιο, παρέχεται μάλιστα το δικαίωμα σε όσους μετανάστες κλείνουν 12 χρόνια νόμιμης παραμονής στην Ελλάδα (σ.σ.: πρόκειται για περισσότερους από 300.000) να αιτηθούν την απόκτηση ιθαγένειας, ενώ τα ίδια προνόμια αποκτούν και όσοι ανανεώνουν διαδοχικά για 7 έτη τις άδειες παραμονής τους.

Επίσης, εντός του Μαΐου αναμένονται ευνοϊκές ρυθμίσεις για όσους μετανάστες είναι άνω των 65 ετών, καθώς θα μπορούν να λαμβάνουν ταυτότητες χωρίς να υποβάλλονται έστω και σε στοιχειώδη τεστ γνώσης της ελληνικής γλώσσας. Βάσει των στοιχείων των υπουργείων Εσωτερικών και Μεταναστευτικής Πολιτικής, στην επικράτεια διαβιούν σήμερα περίπου 150.000 υπήκοοι κρατών-μελών της Ε.Ε. και συνολικά 600.000 νόμιμοι μετανάστες, άρα δικαιούχοι ή υποψήφιοι απόκτησης ιθαγένειας και εκλογικού δικαιώματος.  

Εξετάσεις  

Κανείς, όσο εύπιστος κι αν είναι, δεν μπορεί να δώσει μεγαλύτερη αξία στις εξαγγελίες του υπουργείου περί δημιουργίας λογισμικού στο οποίο θα συμπεριληφθούν 300 ερωτήσεις για τους υποψηφίους. Και τούτο διότι η σημερινή διαδικασία προβλέπει την απευθείας εξέτασή τους από επιτροπές, ενώ σε λίγο καιρό οι διαγωνισμοί θα γίνονται ηλεκτρονικά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη διαβλητότητά τους. Το σχέδιο αναφέρει ότι κάθε μετανάστης ο οποίος αιτείται την απόκτηση ιθαγένειας θα δεχθεί τυχαία 30 από τις 300 ερωτήσεις. Εφόσον απαντήσει στις 20 από τις 30 σωστά, θα εγκρίνεται το αίτημά του.

Πόσο τυχαία μπορεί να είναι η επιλογή και βάσει ποίων δεδομένων θα γίνεται; Ενδεικτικό των περίεργων «διαδρομών» που έχει αποφασίσει η κυβέρνηση να ακολουθήσει αποτελεί έγγραφο του υπουργείου Εργασίας το οποίο αφορά τη χορήγηση ΑΜΚΑ (Αριθμός Μητρώου κοινωνικής Ασφάλισης) «σε δικαιούχους διεθνούς προστασίας και αιτούντες άσυλο».

Σύμφωνα με «εξαιρετικά επείγουσα» οδηγία της 13ης/2/2018 (αρ. 31547/9662), δελτίο ασφάλισης δικαιούνται όσοι κατέχουν ταυτότητα ομογενούς «ή διαβατήριο ή πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης επίσημα μεταφρασμένο στα ελληνικά».

Επίσης, «απαραίτητη είναι μια διεύθυνση επικοινωνίας, η οποία δεν ταυτίζεται υποχρεωτικά με διεύθυνση κατοικίας». Και επειδή κάτι τέτοιο είναι έωλο, λίγες εβδομάδες αργότερα ο ΟΑΕΔ τροποποιεί απόφαση (αρ. ΦΕΚ 929/16/23/2018) και πλέον απαιτεί για την εγγραφή στα μητρώα των αλλοδαπών ανέργων: «Βεβαίωση δομών προσωρινής φιλοξενίας ή βεβαίωση διαμονής σε παραχωρημένο ακίνητο ή παραχωρητήριο συμβόλαιο για άνεργους πρόσφυγες και αιτούντες ασύλου». Η οδηγία του Οργανισμού αποτελεί «οδηγό» για όλους τους αιτούντες Αριθµό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης. Περαιτέρω, στο έγγραφο του υπουργείου «διευκρινίζεται ότι ο φορέας κύριας ασφάλισης και ο φορέας υγείας δεν αποτελούν υποχρεωτικά στοιχεία για την απόδοση Αριθµού Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης». Και, τέλος, «δεν αποτελεί προϋπόθεση για την έκδοση του Αριθµού Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης η ύπαρξη εργασιακής σχέσης ή η παροχή υπηρεσιών ή έργου».

Τα ως άνω «µη υποχρεωτικά πεδία» για τους «δικαιούχους ασύλου» αποτελούν απαράβατους όρους για όσους Ελληνες εισέρχονται επισήµως στην αγορά εργασίας. Αρα θα υπάρξει και ένα άνισα ευνοϊκό καθεστώς για τους οικονοµικούς µετανάστες έναντι των Ελλήνων εκ καταγωγής.  

Ο ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ

Στα τέλη του 2015 εξάλλου η τροποποίηση του κώδικα της ελληνικής ιθαγένειας είχε προκαλέσει πλήθος αντιδράσεων από τα κόµµατα της αντιπολίτευσης. Παρά ταύτα, δικαίωµα πρόσκτησης ιθαγένειας απέκτησαν: α) τα τέκνα αλλοδαπών που γεννιούνται στην Ελλάδα, υπό την προϋπόθεση εγγραφής και φοίτησης σε σχολείο πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης και νόµιµης συνεχούς παραµονής στη χώρα ενός εκ των γονέων τους, για συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα, β) ανήλικοι αλλοδαποί που κατοικούν µόνιµα και νόµιµα στην Ελλάδα και έχουν ολοκληρώσει τη φοίτηση είτε εννέα τάξεων είτε έξι τάξεων δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης και γ) αλλοδαποί που κατοικούν µόνιµα και νόµιµα στην Ελλάδα και είναι απόφοιτοι ελληνικού ΑΕΙ ή ΤΕΙ, εφόσον διαθέτουν απολυτήριο δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό υπολογίζεται ότι το 2017-2018 ενηλικιώθηκαν πάνω από 40.000 µετανάστες, απόφοιτοι ελληνικών σχολείων της ηµεδαπής και, ως εκ τούτου, αποκτούν δικαίωµα ψήφου.      

Η Εξεταστική που δεν έγινε για την «καλπονοθεία»  

ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ του 2002 η Ν∆ υπέβαλε αίτηµα σύστασης Εξεταστικής Επιτροπής για τις «καλπονοθείες» του 2000, το οποίο αντιµετωπίστηκε µε σαρκασµό και χλεύη από την κυβέρνηση Σηµίτη. Στο έκτασης 200 σελίδων πόρισµα που είχε κοινοποιήσει στη Βουλή ο Κ. Καραµανλής προέκυπταν, µεταξύ άλλων, πλαστές θεωρήσεις για παλιννόστηση, χρηµατισµός υπαλλήλων, διπλά διαβατήρια και ελληνοποιήσεις µε πλαστά ή ελλιπή δικαιολογητικά. Όπως µάλιστα απεδέχθη τότε η ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών στη βάση της απογραφής της Γενικής Γραµµατείας Παλιννοστούντων Οµογενών του υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης, εισήλθαν στην Ελλάδα, την περίοδο 19952000, περίπου 135.000 οµογενείς, από τους οποίους οι 91.000 µε άδεια παλιννόστησης και οι υπόλοιποι µε τουριστική θεώρηση. Σύµφωνα µε το υπουργείο Εξωτερικών, οι 95.000 από τους 135.000 είχαν ήδη ολοκληρώσει τις διαδικασίες και ήδη ήταν κάτοχοι ελληνικών διαβατηρίων.

Στους υπόλοιπους 45.000 χορηγήθηκε θεώρηση παλιννόστησης που ταυτίστηκε µε άδεια παραµονής. Σύµφωνα µε επίσηµο έγγραφο του υπουργείου, µε ηµεροµηνία 19 Απριλίου 2000, «ένας στους τέσσερις ενδιαφεροµένους προσκόµιζε πλαστά δικαιολογητικά». Από τον έλεγχο που διενεργήθηκε στις νοµαρχιακές αυτοδιοικήσεις ∆υτικής και Ανατολικής Αττικής, Πειραιά, Θεσσαλονίκης και Ηµαθίας, όσον αφορά την απονοµή ελληνικής ιθαγένειας σε παλιννοστούντες οµογενείς ποντιακής καταγωγής, βρέθηκαν 36 φάκελοι µε ελλιπή δικαιολογητικά, 258 µε πλαστά δικαιολογητικά και 1.126 φάκελοι µε ανεπικύρωτα φωτοαντίγραφα πιστοποιητικών. Ανάµεσα στα στοιχεία που περιέχονταν στην έκθεση ήταν έγγραφο του υπουργείου Εξωτερικών, µε ηµεροµηνία 19 Ιουνίου 1996, µε συνηµµένα πρακτικά της σύσκεψης που πραγµατοποιήθηκε µε θέµα την παλιννόστηση από τις χώρες της πρώην ΕΣΣ∆.

Στη σύσκεψη εξετάστηκαν, µεταξύ άλλων, «οι ανεξέλεγκτες διαστάσεις» που έχει λάβει το φαινόµενο της πλαστογράφησης θεωρήσεων και διαβατηρίων. Λίγο πριν από τις εκλογές της 9ης Απριλίου, µε έγγραφό της προς το υπουργείο Εσωτερικών µε χαρακτηρισµό «εξαιρετικώς επείγον», η ∆ιεύθυνση της Κρατικής Ασφάλειας επεσήµαινε ότι το τελευταίο διάστηµα παρατηρούνταν «κλιµακωτή αύξηση του φαινοµένου των παράνοµων ελληνοποιήσεων ατόµων από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης».  

ΟΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

Ο Κ. Καραµανλής ως επικεφαλής της αξιωµατικής αντιπολίτευσης και στη συνέχεια ως πρωθυπουργός ουδέποτε αµφισβήτησε επίσηµα το αποτέλεσµα εκείνων των εκλογών, παρά τα όποια επίσηµα ντοκουµέντα προσκόµισε στη Βουλή. Ούτε τα διαβίβασε στη δικαιοσύνη. Ωστόσο τον ∆εκέµβριο του 2013 το Κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης καταδίκασε σε κάθειρξη επτά ετών 4 αστυνοµικούς που υπηρετούσαν στο Α.Τ. Άνω Πόλης, κρίνοντάς τους ενόχους για παράνοµες ελληνοποιήσεις Αλβανών. Η υπόθεση είχε αποκαλυφθεί από έρευνες των Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛΑΣ στο εν λόγω τµήµα έπειτα από καταγγελίες Αλβανών υπηκόων ότι το διάστηµα από το 2000 έως το 2003 χορηγούσαν σε συµπατριώτες τους ποσά µέχρι και 3.000 ευρώ για να λάβουν βεβαίωση κατάθεσης δικαιολογητικών για την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας και ειδική ταυτότητα οµογενούς.

Όπως κατατέθηκε κατά την αποδεικτική διαδικασία, από τους 200 σχετικούς φακέλους που ερευνήθηκαν, διαπιστώθηκε ότι σε πολλές περιπτώσεις οι ενδιαφερόµενοι δεν είχαν αυτοπρόσωπη παρουσία στο Αστυνοµικό Τµήµα, ενώ άλλοι 27 «υποψήφιοι» όχι µόνο δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις, αλλά ήταν και σεσηµασµένοι κακοποιοί από τις διωκτικές Αρχές. Η δικαίωση ήλθε, οι εκλογές χάθηκαν...  

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ», 14 Απριλίου 2018