Στις 13 Οκτωβρίου του 2019 και με απλή αναλογική θα διεξαχθούν οι επόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές. Ο Υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης, παρά τις έντονες αντιδράσεις πολιτικών κομμάτων, δημάρχων και περιφερειαρχών έθεσε σε δημόσια διαβούλευση τον «Κλεισθένη», όπως ονομάζει το νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση. Το νομοσχέδιο μειώνει μάλιστα τη θητεία των δημάρχων στο εξής, από τα πέντε στα τέσσερα χρόνια.

«Ο δήμαρχος και οι δημοτικοί σύμβουλοι, οι σύμβουλοι κοινότητας και οι πρόεδροι κοινότητας των κοινοτήτων έως και πεντακοσίων (500) κατοίκων, εκλέγονται κάθε τέσσερα (4) χρόνια με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία», προβλέπει ο «Κλεισθένης», που ορίζει ότι η «εκλογή στα ανωτέρω αξιώματα γίνεται τη δεύτερη Κυριακή του μηνός Οκτωβρίου, κάθε τέταρτο έτος» και πως οι νέες τοπικές αρχές θα αναλαμβάνουν πλέον τα καθήκοντά τους «την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από τη διεξαγωγή των εκλογών».

Για τις επόμενες εκλογές, που ήταν προγραμματισμένες να διεξαχθούν τον Μάιο του 2019, το νομοσχέδιο Σκουρλέτη ορίζει ότι «για την πρώτη εφαρμογή του παρόντος, ο πρώτος γύρος της εκλογικής διαδικασίας στα αξιώματα της παρ. 1 του άρθρου 9 του ν. 3852/2010 θα διεξαχθεί την 13η Οκτωβρίου 2019 και η εγκατάσταση των νέων αρχών θα γίνει την 1η Ιανουαρίου 2020. Η τρέχουσα δημοτική περίοδος παρατείνεται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019 και η θητεία των δημοτικών αρχών λογίζεται πλήρης για όλες τις συνέπειες».

Ως προς το εκλογικό σύστημα, καθιερώνει την απλή αναλογική, κάτι που σημαίνει ότι κάθε Δήμαρχος και Περιφερειάρχης δεν θα έχει πλέον την πλειοψηφία με την παράταξή του στο δημοτικό και περιφερειακό συμβούλιο, εκτός αν εκλεγεί με ποσοστό άνω του 50% από τον πρώτο γύρο. «Το σύνολο των εδρών του δημοτικού συμβουλίου κατανέμεται στους συνδυασμούς που έλαβαν μέρος στις εκλογές, ανάλογα με τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στον α’ γύρο», σημειώνει συγκεκριμένα το νομοσχέδιο στη σχετική διάταξη.

«Με εξαίρεση την αλλαγή του εκλογικού συστήματος, που θα δημιουργήσει ακυβερνησία και προβλήματα στη λειτουργία των Δήμων, δεν προωθείται καμία σημαντική αλλαγή στη λειτουργία του κράτους», ήταν η πρώτη αντίδραση του Προέδρου της ΚΕΔΕ, Γιώργου Πατούλη, που αποφάσισε να προχωρήσει άμεσα στις ακόλουθες κινήσεις:

1. Στη σύγκληση έκτακτου Διοικητικού Συμβουλίου της ΚΕΔΕ, την προσεχή Τετάρτη 2 Μαΐου, στις 11 το πρωί, προκειμένου να αξιολογηθεί το περιεχόμενο του νομοσχεδίου και να καθορισθούν οι τρόποι δράσης της Αυτοδιοίκησης.  

2. Στη σύγκληση των Δημοτικών Συμβουλίων όλων των Δήμων της χώρας στις 7 και 8 Μαΐου , καθώς και των Δ.Σ. των ΠΕΔ στις 10 και 11 Μαΐου, ώστε να ληφθούν αποφάσεις πάνω στο περιεχόμενο του νομοσχεδίου.  

3. Στη σύγκληση έκτακτης Γενικής Συνέλευσης της ΚΕΔΕ και κοινού Συνεδρίου ΚΕΔΕ κι ΕΝΠΕ στις 17 και 18 Μαΐου, στην Αθήνα.