Τη σημασία της εσωτερικής πυξίδας στην άσκηση πολιτικής και στην άσκηση ηγεσίας υπογράμμισε ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης σε ομιλία του την Τετάρτη στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, κατά την παρουσίαση του βιβλίου «Ηγεσία» του κ. Δημήτρη Μπουραντά.

Μεταξύ άλλων, εκεί εντόπισε και μία από τις διαφορές του δημαγωγού από τον ηγέτη: «Ο δημαγωγός λέει αυτό που πιστεύει ότι ο κόσμος θέλει να ακούσει» τόνισε, ενώ αντιθέτως ο ηγέτης κυβερνά με βάση ένα «εσωτερικό πλαίσιο», η διαφορά του αν ο ηγέτης καθοδηγεί ή ακολουθεί. 

«Δεν μπορεί ο ηγέτης να μην έχει στοχοθεσία, να μην χτίζει μία ομάδα γύρω του, να μην παρακολουθεί, να μην έχει δείκτες απόδοσης» τόνισε, φέρνοντας μάλιστα ως παράδειγμα τη δική του αναδιοργάνωση στη διοίκηση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.  

Η συζήτηση τους έγινε σε μια κατάμεστη αίθουσα στο Εθνικό Κέντρο Ερευνών και για περίπου μια ώρα οι δυο συνομιλητές ξεδίπλωσαν τις βασικές τους θέσεις για τα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει ένας ηγέτης με ειδικές αναφορές στην κατάσταση που περνά η χώρα.

«Έχουμε τεράστιο έλλειμμα ηγεσίας και τεράστιο περίσσευμα ηγεμονίας» τόνισε ο κ. Μπουραντάς και επισήμανε ότι ένας καλός ηγέτης πρέπει να είναι και καλός μάνατζερ, θέση με την οποία συμφώνησε απόλυτα ο κ. Μητσοτάκης. Ο συγγραφέας ανέφερε ότι δεν θα πρέπει να συγχέουμε τον ηγέτη με τον τσαρλατάνο, τον δημαγωγό και τον λαϊκιστή.

«Ο ηγέτης οδηγεί σε καλύτερο μέλλον» εξήγησε και ο κ. Μητσοτάκης πρόσθεσε πως ηγέτης είναι εκείνος που μπορεί να συμπαρασύρει σε έναν κοινό στόχο και να εμπνεύσει. Και οι δυο ανέφεραν βασικά χαρακτηριστικά που διακρίνουν τους ηγέτες και έβαλαν στην κουβέντα έννοιες όπως η εντιμότητα, η υπευθυνότητα, η ικανότητα, η ταπεινότητα. Ο πρόεδρος της ΝΔ τόνισε επίσης ότι απαιτείται σεβασμός και εμπιστοσύνη στους πολίτες. «Πρέπει να εμπιστευτούμε τους Έλληνες και την κοινωνία» είπε ενώ μίλησε ξανά για έννοιες όπως αριστεία και αξιολόγηση. «'Αριστος δεν είναι ο καλύτερος μαθητής αλλά εκείνος που προσπαθεί να γίνει ο καλύτερος που μπορεί» επισήμανε.

«Να βρίσκεται κανείς ξαφνικά ουρανοκατέβατος σε μια θέση ευθύνης, χωρίς να υπάρχει τίποτα στο βιογραφικό του που να μας κάνει να πιστεύουμε ότι μπορεί να πετύχει, κατά κανόνα οδηγεί σε αποτυχία. Και το σημερινό σύστημα εξουσίας πάσχει και εκεί, όχι μόνο εκεί. Το σημερινό σύστημα εξουσίας πάσχει βαθιά στο ζήτημα της εντιμότητας και του αξιακού κώδικα. Το να εξαπατάς τους πολίτες συνειδητά και να κάνεις τα ακριβώς ανάποδα από αυτά τα οποία έχεις πει, είτε επειδή αισθάνεσαι ότι είχες αυταπάτες είτε επειδή συνειδητά εξαπάτησες τους πολίτες, δεν ενδιαφέρει. Αλλά είναι βέβαιο ότι αξιακός κώδικας και ηθικός μπούσουλας δεν υπάρχει. Αλλά πάσχει τραγικά και στο ζήτημα της αποτελεσματικότητας διότι, ναι, οι πιο πολλοί που έχουν σήμερα υπουργικές θέσεις δεν έχουν διοικήσει ούτε περίπτερο. Αυτή είναι η πραγματικότητα και έτσι τουλάχιστον επιβεβαιώνεται και από τα βιογραφικά τους». Αυτό τόνισε ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος παρέστη σήμερα, Πέμπτη 24 Μαΐου, στην παρουσίαση του βιβλίου «Ηγεσία» του κ. Δημήτρη Μπουραντά. Και πρόσθεσε: «Και βέβαια έχουμε και μια κοινή γνώμη, να το πούμε αυτό, η οποία έχει πιστεύω δοκιμαστεί σε πολλά διαφορετικά στυλ ηγεσίας. Δηλαδή έχει δει πολλούς: έχει δει ηγέτες, έχει δει τσαρλατάνους, έχει δει λαοπλάνους, έχει δει δημαγωγούς και είναι νομίζω πιο ευαισθητοποιημένη πια στο να μπορεί να ξεχωρίζει αν κάποιος πραγματικά είναι ειλικρινής και λέει αλήθεια. Διότι μπορεί να μην υπάρχει μια απόλυτη αλήθεια αλλά υπάρχει μια μεγάλη διαφορά μεταξύ του να λες την αλήθεια έτσι όπως την αντιλαμβάνεσαι και να λες συνειδητά ψέματα».

Αναφερόμενος στα χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχει ένας σύγχρονος ηγέτης, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε: «Στην Ελλάδα κάνουμε τη διάκριση μεταξύ πολιτικών και τεχνοκρατών, ως εάν ο πολιτικός να είναι κάτι διαφορετικό από τον τεχνοκράτη και αυτές οι έννοιες να μην τέμνονται. Πιστεύω ότι με αυτήν την έννοια ο ηγέτης, ο καλός πολιτικός, πρέπει να είναι και πολιτικός και τεχνοκράτης. Εννοώ, πρέπει να μπορεί να πει μια ιστορία, να κινητοποιήσει κόσμο, να έχει το μεγάλο όραμα, αλλά θα πρέπει και να μπορεί να το εφαρμόσει στην πορεία. Δεν αρκεί να εκλεγείς μόνο. Πρέπει να είσαι και καλός αφού εκλεγείς.

Άρα, εάν δεν έχεις βασικές διοικητικές ικανότητες, αυτό είναι βέβαιο ότι δεν θα μπορείς να το κάνεις. Και βέβαια, από τη στιγμή που μπαίνουμε στη λογική του να συζητήσουμε ποιος είναι ο καλός manager, πάμε σε πιο σκληρά χαρακτηριστικά διοίκησης, τα οποία πιστεύω ακράδαντα ότι ο ηγέτης πρέπει να έχει σήμερα. Δεν μπορεί ο ηγέτης να μην έχει στοχοθεσία. Δεν μπορεί ο ηγέτης να μη χτίζει μία ομάδα γύρω του. Δεν μπορεί ο ηγέτης να μην αξιολογεί το προσωπικό του. Δεν μπορεί ο ηγέτης να μην παρακολουθεί, να μην έχει δείκτες απόδοσης». Και πρόσθεσε: «Όταν ανέλαβα τη Νέα Δημοκρατία και αρχίσαμε να κάνουμε όλες αυτές τις αλλαγές, με κατηγόρησαν διάφοροι ότι θέλω, λέει, να μετατρέψω την Νέα Δημοκρατία σε επιχείρηση. Είπα ότι η Νέα Δημοκρατία δεν είναι επιχείρηση, γιατί είναι Κόμμα. Η Νέα Δημοκρατία πρέπει ως προς το διοικητικό της κομμάτι, να διοικείται, με κανόνες επιχείρησης, με οικονομική διαφάνεια, με διαδικασίες. Με άλλα λόγια, με ένα σύστημα διοίκησης του οποίου οι βασικοί κανόνες δεν διαφοροποιούνται είτε όταν διοικείς μία επιχείρηση είτε όταν διοικείς ένα Κόμμα. Προφανώς, όταν συζητάς για πιο περίπλοκα συστήματα, όπως το Κράτος, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα, αλλά οι κανόνες διοίκησης πρέπει να υπάρχουν».

«Υπάρχουν οι γενικές διοικητικές ικανότητες, αλλά υπάρχουν και ειδικές ικανότητες», ανέφερε σε άλλο σημείο ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και συνέχισε: «Σήμερα η πολιτική έχει γίνει εξαιρετικά σύνθετη υπόθεση. Το οποίο σημαίνει ότι αν δεν έχεις κάποια βασική εξοικείωση με το αντικείμενό σου, η δυνατότητα να μάθεις κατά τη διάρκεια της δουλειάς, δεν υπάρχει. Ούτε υπάρχει χρόνος. Θα πέσεις σε ένα Υπουργείο και θα καλείσαι να διαχειρίζεσαι κρίσεις κάθε μέρα, αν όχι κάθε ώρα. Άρα, μια βασική εξοικείωση με το αντικείμενο, είναι απαραίτητη. Και μετά υπάρχει και κάτι ακόμα το οποίο για μένα έχει πολύ μεγάλη σημασία: Πίστη σε ένα κοινό όραμα. Εκεί είναι η δουλειά του ηγέτη, ο οποίος δεν είναι manager. Έγκειται ακριβώς στο να εμπνεύσει πολλούς καλούς ανθρώπους. Να στοιχηθούν μαζί του -όχι πίσω του, μαζί του- για να μπορέσουν να κάνουν μία μεγάλη αλλαγή. Και αυτό το οποίο χρειάζεται σήμερα η χώρα πάνω απ’ όλα, είναι μία συστράτευση πολλών ανθρώπων, οι οποίοι τι θα πουν; Θα αφήσουν την ασφάλεια του καναπέ, θα κληθούν να αναλάβουν ρίσκο. Δεν θα περιοριστούν μόνο στην καλοπροαίρετη κριτική αλλά θα πουν: “ναι, θέλουμε και εμείς να σηκώσουμε τα μανίκια μας, να προσπαθήσουμε να κάνουμε αυτή τη χώρα καλύτερη”. Ο καθένας στο αντικείμενό του. Αυτό είναι μία βαθιά εσωτερική διαδικασία, η οποία πιστεύω ότι αφορά πολύ κόσμο. Αφορά ας πούμε τον κάθε δημόσιο υπάλληλο. Να δώσω ένα παράδειγμα: αν σήμερα η χώρα κρατιέται όρθια, κρατιέται από αρκετούς καλούς δημόσιους υπαλλήλους, οι οποίοι χωρίς σύστημα, χωρίς διαδικασίες, χωρίς αξιολόγηση, απλά επειδή έχουν μία εσωτερική συνέπεια και μια αγάπη για τη δουλεια τους, ξυπνούν το πρωί και καλύπτουν και αυτούς οι οποίοι λουφάρουν».

Για το πως θα πρέπει να ασκεί τα καθήκοντά του ένας Πρωθυπουργός, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε: «Ο Πρωθυπουργός στην Ελλάδα έχει συνταγματικά πάρα πολλές αρμοδιότητες. Είναι ένας ισχυρός κοινοβουλευτικός Πρωθυπουργός, έχει σημαντική εξουσία στα χέρια του. Δεν έχει, όμως, τις διοικητικές δομές για να υλοποιήσει αποτελεσματικά την εξουσία που διαθέτει. Με άλλα λόγια δεν έχει ένα καλά οργανωμένο Γραφείο Πρωθυπουργού, με μια Γραμματεία της Κυβέρνησης που θα είναι ένας μηχανισμός εφαρμογής των αποφάσεων που ο ίδιος ο Πρωθυπουργός παίρνει. Αυτό γιατί συμβαίνει; Γιατί είμαστε ακόμα στο κατάλοιπο του ηγέτη ο οποίος δεν είναι manager. Θεωρούσαμε ότι απλά βγαίνοντας κάποιος στο μπαλκόνι και λέγοντας, ωραία πράγματα και “μαγεύοντας” τα πλήθη με τη δύναμη των λέξεών του, ότι κάπου η δουλειά του ηγέτη τελείωνε εκεί. Στη δική μας περίπτωση η δουλειά του ηγέτη τελειώνει στο να εκλεγείς. Τότε, όμως, αρχίζει η πραγματική δουλειά.

Άρα εκείνες οι διοικητικές δομές που θα επιτρέψουν στον ηγέτη γρήγορα και αποτελεσματικά να εφαρμόσει τις αποφάσεις του, έχουν τεράστια σημασία. Και έχουν τεράστια σημασία σε μία χώρα η οποία μετά από 8 χρόνια κρίσης με δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες αναλύσεις που έχουν γίνει για το τι πήγε στραβά και το τι πρέπει να γίνει. Δεν έχουμε, ξέρετε, καινούρια πράγματα να πούμε για το τι πρέπει να γίνει. Το πώς θα γίνουν, όμως, αυτά τα οποία όλοι ξέρουμε ότι πρέπει να γίνουν, είναι σήμερα το βασικό ζητούμενο. Στη σημερινή συγκυρία αυτό το οποίο λείπει από την πολιτική δεν είναι μόνο το όραμα, δεν είναι μόνο η μεγάλη εικόνα, είναι και εκείνες οι βασικές διοικητικές διαδικασίες για να μπορείς να φέρεις γρήγορα αποτελέσματα».

Τέλος ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας υπογράμμισε ότι απαιτείται σεβασμός και εμπιστοσύνη στους πολίτες και σημείωσε: «Εγώ θέλω να προσθέσω μια λέξη στην εμπιστοσύνη και αυτός είναι ο σεβασμός. Όταν ο πολίτης αισθάνεται ότι το κράτος δεν τον σέβεται ή τον περιφρονεί ή αισθάνεται ότι δεν υπάρχει κάποια ανταποδοτικότητα σε αυτά τα οποία συνεισφέρει και σε αυτά τα οποία παίρνει από το κράτος, είναι πολύ πιθανόν να φέρεται με έναν τρόπο που θα μεγιστοποιήσει το δικό του προσωπικό όφελος αλλά όχι το κοινωνικό όφελος. Αν δηλαδή εγώ αύριο έρθω και πω: Μειώνω τη φορολογία, σας εμπιστεύομαι .Και κάνω μια συμφωνία αλήθειας μαζί σας. Με τους πολίτες και τους επιχειρηματίες, ότι αν μειώσω το Φ.Π.Α. στην εστίαση και τον επαναφέρω στον χαμηλό συντελεστή θα κόβεις αποδείξεις εκεί που ενδεχομένως δεν έκοβες. Αν δεν κόβεις θα είμαι πάρα πολύ αυστηρός, αλλά σε εμπιστεύομαι. Δεν σε θεωρώ a priori ένοχο. Σε θεωρώ καταρχήν έντιμο. Αυτό είναι μια τελείως διαφορετική κουλτούρα η οποία εμένα προσωπικά μου ταιριάζει στο στυλ μου. Έχω μάθει στη δουλειά μου να γίνομαι πιο καχύποπτος, αλλά από τη φύση μου, μου αρέσει να βλέπω το καλό στους ανθρώπους και όχι το στραβό. Άρα θεωρώ ότι οι άνθρωποι είναι καλοί και έντιμοι και ικανοί μέχρις απόδειξης του εναντίου. Νομίζω ότι το ίδιο πρέπει να ακολουθήσουμε και απέναντι στην κοινωνία. Να εμπιστευθούμε τους Έλληνες και την κοινωνία και πιστεύω ότι είμαστε σε μια ιστορική φάση τέτοια, που η κοινωνία θα μας το ανταποδώσει αυτό. Αυτό είναι ίσως το μεγαλύτερο στοίχημα όταν μιλάμε για κουλτούρα, για νόρμες το οποίο θα κληθούμε ως ηγέτες την επόμενη μέρα να αντιμετωπίσουμε. Διότι μιλάμε για μια μεγάλη συλλογική προσπάθεια και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ηγέτης μόνος του δεν κάνει τίποτα εάν δεν καταφέρει να αλλάξει τις συμπεριφορές. Εδώ θα κληθούμε όλοι μας να ξανασκεφτούμε διαφορετικά πώς φερόμαστε, πώς είμαστε οργανωμένοι ως κοινωνία. Και αυτή είναι μια μεγάλη πρόκληση»