Το Νομισματικό Πρόγραμμα 2020 παρουσιάστηκε σήμερα στην Τράπεζα της Ελλάδος κατά τη διάρκεια εκδήλωσης με την παρουσία του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, του Υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα και της Προέδρου της Τιμητικής Κοσμητείας του Επετειακού Έτους «Θερμοπύλες-Σαλαμίνα 2020» Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη.
Την εκδήλωση συντόνισε ο υποδιευθυντής του Ιδρύματος Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών (ΙΕΤΑ) της Τράπεζας της Ελλάδος Μάρκος Κονταξόπουλος.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του φετινού προγράμματος είναι η έκδοση και η κυκλοφορία νομισμάτων που τιμούν την επέτειο της συμπλήρωσης 2.500 ετών από τη Μάχη των Θερμοπυλών και τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Ο χαιρετισμός του κ. Στουρνάρα:
«Η Τράπεζα της Ελλάδος και το Υπουργείο Οικονομικών σάς καλωσορίζουν σήμερα στην εκδήλωση για την παρουσίαση του Νομισματικού Προγράμματος 2020. Το νόμισμα ως καθιερωμένη συμφωνημένη μονάδα συναλλαγής, αποτελεί ελληνική επινόηση. Αν και τα πρώτα νομίσματα εμφανίστηκαν στο βασίλειο της Λυδίας και ήταν από ήλεκτρο, οι ελληνικές πόλεις της Ιωνίας ήταν εκείνες που υιοθέτησαν με ενθουσιασμό τη νέα πρακτική συναλλαγής και δημιούργησαν το νόμισμα με τη μορφή που όλοι γνωρίζουμε. Τα νομίσματα εκείνης της εποχής έφεραν κυρίως παραστάσεις και σύμβολα των πόλεων και των θεών που τους προστάτευαν, ενώ άλλα απεικόνιζαν θέματα που σχετίζονταν με τη μυθολογία, το εμπόριο, τη γεωργία. Όσο ο ελληνικός κόσμος απλωνόταν γύρω από τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, τόσο τα νομίσματα διαδίδονταν σε ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο. Η αρχαία ελληνική νομισματοκοπία αποτελεί μια πραγματική εποποιία και η καλλιτεχνική αξία των ελληνικών νομισμάτων παραμένει αξεπέραστη, ακόμα και σε σύγκριση με συλλεκτικά κέρματα της εποχής μας που παράγονται με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα.
Είναι λοιπόν εμφανές ότι αυτό το μικρό κομμάτι μετάλλου, εκτός από μέσο συναλλαγής, είναι και φορέας πολιτισμού και ιστορίας. Εκτός από χρηστικό αντικείμενο είναι συχνά και ένα έργο τέχνης με μεγάλη καλλιτεχνική και πολιτιστική αξία.
Αυτή την καλλιτεχνική διάσταση του νομίσματος έρχονται να αναδείξουν τα αναμνηστικά και συλλεκτικά νομίσματα. Με εξαίρεση τα αναμνηστικά νομίσματα κυκλοφορίας των 2 ευρώ, που ακολουθούν συγκεκριμένες προδιαγραφές, ακριβώς επειδή προορίζονται για κυκλοφορία, τα συλλεκτικά νομίσματα επιτρέπουν μεγαλύτερη ελευθερία ως προς την επιλογή του υλικού, το μέγεθος, τη λεπτομέρεια, το ανάγλυφο, ακόμα και την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, όπως η τύπωση έγχρωμων νομισμάτων − από το φετινό Νομισματικό Πρόγραμμα, το νόμισμα για την «Ίριδα την ελληνική» και το νόμισμα για τον Θεόφιλο – ή η λανθάνουσα εικόνα στο νόμισμα για το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
.
Η εκπαίδευση και ο πολιτισμός αποτελούν βασικό πυλώνα της κοινωνικής ευθύνης της Τράπεζας της Ελλάδος και αυτό αποδεικνύεται από τη συμβολή της στην κατάρτιση και υλοποίηση του Νομισματικού Προγράμματος κάθε έτους. Ο σχεδιασμός και η διάθεση προς το συλλεκτικό κοινό νομισμάτων υψηλής αισθητικής αξίας αναδεικνύει τη νομισματική τέχνη, στην οποία η Ελλάδα έχει πολύ μεγάλη παράδοση, και, επιπλέον, λειτουργεί ως μέσο για τη διάδοση της ιστορίας και του πολιτισμού της Ελλάδος. Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάλογα προγράμματα διαθέτουν επίσης αρκετές κεντρικές τράπεζες χωρών-μελών του Ευρωσυστήματος αλλά και άλλων χωρών.
Το Νομισματικό Πρόγραμμα υλοποιείται από το Υπουργείο Οικονομικών και την Τράπεζα της Ελλάδος από το 1984, αλλά τα τελευταία δέκα και πλέον χρόνια έχει επεκταθεί, παράλληλα με το πρόγραμμα των νομισμάτων κυκλοφορίας. Τα νομίσματα που συγκαταλέγονται στο Νομισματικό Πρόγραμμα είναι περιορισμένης κοπής και έχουν συλλεκτική αξία. Η θεματολογία τους αντλείται κυρίως από την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και το φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας, από ιστορικές επετείους, από σημαντικές προσωπικότητες.
Το έτος 2020 αποτελεί ορόσημο για πλείστα ιστορικά γεγονότα. Στα νομίσματα τιμώνται δύο επέτειοι της ελληνικής ιστορίας με παγκόσμια σημασία: 2.500 χρόνια από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας και τη μάχη των Θερμοπυλών. Το 2020 είναι και σημαντική επέτειος για τη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Φέτος τιμώνται τα 100 χρόνια από την ενσωμάτωση της Θράκης στο ελληνικό κράτος, τα 100 χρόνια από την ίδρυση του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και τα 75 χρόνια παρουσίας του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας, καθώς και τα 150 χρόνια από τη γέννηση του Έλληνα λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου.
Συνεχίζοντας τις καθιερωμένες και δημοφιλείς σειρές, προσφέρονται νομίσματα με θέμα τον Ερμή, στη σειρά «Ελληνική μυθολογία – Θεοί του Ολύμπου», την αρχαία Μεσσήνη στη σειρά «Πολιτιστική κληρονομιά» και την Ίριδα την ελληνική στη σειρά «Ενδημικά φυτά της Ελλάδας».
Ένα πολύ ιδιαίτερο νόμισμα είναι αυτό που αφιερώνεται στη Μύρτιδα, ένα κορίτσι που πέθανε από τον Λοιμό των Αθηνών στη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, σε ηλικία 11 ετών, και η μορφή της ανασυστάθηκε με σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους. Μάλιστα, ομοίωμα της Μύρτιδος θα φιλοξενηθεί στο Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2020.
Η Τράπεζα της Ελλάδος συμμετέχει και φέτος στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Europa Star με ένα νόμισμα που απεικονίζει τον βυζαντινό αυτοκράτορα Αλέξιο Α΄ Κομνηνό.
Τέλος, όπως κάθε χρόνο, διατίθεται όλη η σειρά των ελληνικών νομισμάτων ευρώ κυκλοφορίας σε καλαίσθητο τρίπτυχο, που για το έτος 2020 είναι αφιερωμένο στη Λέσβο.
Η Τράπεζα της Ελλάδος επιδιώκει τη συνεχή βελτίωση του Νομισματικού Προγράμματος, ως προς την τεχνολογική του αρτιότητα, τον εμπλουτισμό του με νέα θέματα και την προβολή του σε κοινό και εκτός συνόρων. Τα τρία τελευταία χρόνια η Τράπεζα της Ελλάδος μετέχει με δικό της περίπτερο στη μεγαλύτερη στον κόσμο έκθεση συλλεκτικών νομισμάτων που πραγματοποιείται στο Βερολίνο (World Money Fair).
Όλα τα παραπάνω δεν θα ήταν δυνατά χωρίς το προσωπικό της Τράπεζας, το οποίο με αγάπη, ζήλο και πνεύμα αγαστής συνεργασίας δημιουργεί αυτά τα νομίσματα. Ιδιαίτερη μνεία αξίζουν οι καλλιτέχνες που τα φιλοτεχνούν και με το ιδιαίτερο καλλιτεχνικό ύφος τους, δημιουργούν αισθητικά ξεχωριστά και άρτια νομίσματα. Ομοίως θα πρέπει να τονίσουμε και τη συμβολή του εξειδικευμένου και άκρως καταρτισμένου τεχνικού προσωπικού του Νομισματοκοπείου, που μετουσιώνει την καλλιτεχνική έμπνευση σε πραγματικό προϊόν. Επανειλημμένα η Τράπεζα της Ελλάδος έχει αποσπάσει διεθνείς διακρίσεις, με πιο πρόσφατο το παράδειγμα του νομίσματος για τον Πίνδαρο που εξέδωσε πριν από δύο χρόνια.
Και βέβαια το έργο της παραγωγής δεν τελειώνει με την τύπωση. Οι συσκευασίες είναι κι αυτές προϊόντα καλλιτεχνικής δημιουργίας και φιλοτεχνούνται από τους καλλιτέχνες του Νομισματοκοπείου, ενώ τα κείμενα των πιστοποιητικών γνησιότητας (που τυπώνονται επίσης στο ΙΕΤΑ) και το υλικό τεκμηρίωσης του Προγράμματος συντάσσονται, μετά από εκτεταμένη και ενδελεχή έρευνα, και μεταφράζονται από το Τμήμα Εκδόσεων και Μεταφράσεων της Τράπεζας. Τέλος, η Διεύθυνση Ταμείων μεριμνά για τη διάθεση των νομισμάτων στο κοινό.
Φυσικά η άψογη συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών και την αρμόδια Διεύθυνσή Δ25, συνέβαλε στο αποτέλεσμα που θα παρουσιαστεί απόψε.»
Το Νομισματικό Πρόγραμμα 2020
Το Νομισματικό Πρόγραμμα υλοποιείται κάθε χρόνο από το Υπουργείο Οικονομικών και την Τράπεζα της Ελλάδος και περιλαμβάνει συλλεκτικά και αναμνηστικά νομίσματα εμπνευσμένα από σημαντικές επετείους του έτους έκδοσης, από την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας, σημαντικές προσωπικότητες, αλλά και τον φυσικό κόσμο. Ο σχεδιασμός και η εκτύπωση των νομισμάτων γίνεται από το Ίδρυμα Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών (ΙΕΤΑ) της Τράπεζας της Ελλάδος.
