Η Χρύσα Παπά μεταμορφώνεται σε πλήθος ανδρικών και γυναικείων ρόλων ξετυλίγοντας την τοιχογραφία του ποντιακού ελληνισμού από το 1910 έως το 1962 στην Τουρκία και στη Σοβιετική Ένωση, καθώς από τις 7 Μαρτίου μεταφέρει στη σκηνή του θεάτρου Πόλη
το επικό μυθιστόρημα του Γιάννη Καλπούζου «ΣΕΡΡΑ –Η ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ» σε σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη. Η σέρρα ή αλλιώς Πυρίχιος είναι ο σπουδαιότερος, πολεμικός, ποντιακός χορός και στο έργο, που έχει τη μορφή μονολόγου, η αίγλη του καταγράφεται με πολύ ιδιαίτερο τρόπο από τον συγγραφέα.
Η Χρύσα Παπά μιλώντας στην εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ μας μεταφέρει τη μεγάλη συγκίνησή της για αυτό το έργο και την ενσάρκωση των πολλών ρόλων του.
Υποδύεστε πολλούς ανδρικούς και γυναικείους ρόλους σε διαδοχικές μεταμορφώσεις. Αυτό είναι εύκολο ή δύσκολο;
Είναι δύσκολο, αλλά έχουμε δουλέψει πολύ εντατικά με τον σκηνοθέτη μας και έχουν προκύψει όμορφα πράγματα. Όλες οι μεταμορφώσεις γίνονται επί σκηνής. Δεν φεύγω καθόλου από τη σκηνή. Το έργο έχει τη μορφή μονολόγου.
Τι μελετήσατε, τι διαβάσατε για τη μεταφορά αυτής της ιστορίας στη σκηνή;
Διάβασα πολλά πράγματα τους τρεις μήνες των προβών, αλλά έχω και βιωματικές γνώσεις, καθώς είμαι Πόντια από την πλευρά του πατέρα μου. Είμαι μεγαλωμένη ως 100% Πόντια. Καταλαβαίνω καλά την Ποντιακή γλώσσα. Έχω μεγαλώσει με αυτά τα ακούσματα. Η ιστορία και η παράδοση των Ποντίων είναι μέσα στο DNA μου. Και διαβάζω γιαυτούς σε όλη μου τη ζωή, από μικρό παιδί. Χορεύω και ποντιακούς χορούς στην παράσταση. Η σέρρα, που είναι αντρικός χορός έχει πάρα πολλά βήματα. Αλλά μαζί με τον σκηνοθέτη μελετήσαμε πολύ το ιστορικό κομμάτι της εποχής και μετά προσπαθήσαμε να εντάξουμε στην ιστορία και τους ήρωες που υποδύομαι.
Εσάς τι σας συγκινεί ιδιαίτερα σε αυτήν την ιστορία;
Με συνταράσσει το γεγονός πως αυτοί οι άνθρωποι που ύστερα από όλα τα δεινά που πέρασαν, κατάφεραν να επιβιώσουν. Στο τέλος του έργου όλοι οι ήρωες εκπέμπουν μια αισιοδοξία, καθώς κατάφεραν να ζήσουν ύστερα από πολλά βασανιστήρια που πέρασαν. Και το συμπέρασμα είναι πως όλοι οι άνθρωποι είναι το ίδιο ανεξαρτήτως φυλής. Το έργο αυτό είναι πανανθρώπινο.
Υπάρχουν σημεία από την παράσταση με τα οποία ταυτίζεστε;
Ναι βέβαια. Ταυτίζομαι με την σκέψη ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίδιοι. Και στην παράσταση υπάρχουν κάποιες στιγμές που με συγκινούν βαθιά. Όταν η κόρη συναντιέται με τον πατέρα της μετά από 19 χρόνια, κάνω προσπάθεια ως ηθοποιός να μην βυθιστώ σε αυτό, αλλά να παίξω όπως πρέπει. Και άλλη μια πολύ συγκλονιστική στιγμή της παράστασης είναι όταν η μητέρα της ηρωϊδας περιγράφει τα βασανιστήρια από τους Τούρκους. Είναι δύσκολο, αν σκεφτεί κανείς πως όλα αυτά κάποιοι τα έχουν βιώσει, ενώ εμείς στο σήμερα απλώς μπορούμε να τα φανταστούμε με φίλτρα. Και σε πολλά η φαντασία μας δεν φτάνει ευτυχώς.
Τι συμβολίζει ο τίτλος «σέρρα», που σημαίνει τον χαρακτηριστικό πολεμικό χορό των Ποντίων;
Η σέρρα συμβολίζει τη ζωή, αλλά και τον πόλεμο, με την έννοια της προσπάθειάς του να ζήσει, όχι να σκοτώσει. Την επιθυμία της επιβίωσης, ότι αγωνιζόμαστε για να ζήσουμε. Και επειδή σε αυτόν τον χορό οι χορευτές πέφτουν κάτω και ξανασηκώνονται συμβολίζει την πτώση του ανθρώπου και το ξανασήκωμα.
Από τη μια βρίσκεται ο πόλεμος και από την άλλη ο έρωτας;
Ναι ακριβώς. Και αυτά πλέκονται μεταξύ τους ακόμα κι όταν χάνονται οι άνθρωποι με τους πολέμους και τις εξορίες. Και ο έρωτας υπάρχει πάντα και παντού, σε οποιαδήποτε κατάσταση. Το έργο δείχνει πως ζούσαν τότε οι άνθρωποι με τον έρωτα παράλληλα.
Αυτοί οι άνθρωποι πέρασαν τεράστιες δυσκολίες. Με ποιους τρόπους τις ξεπέρασαν;
Με πίστη μόνο. Αλλά πολλοί δεν τις ξεπέρασαν ποτέ, γιατί πολλοί άνθρωποι χάθηκαν στη διαδρομή αυτή. Οι ήρωες του έργου τις ξεπέρασαν με πίστη και τύχη. Πίστη στο Θεό και πίστη στη ζωή. Το ένστικτο της επιβίωσης, όταν κάποιος περνάει τόσα βάσανα, είναι πάρα πολύ έντονο. Και αυτό ισχύει πάντα.
Εσείς στις δύσκολες στιγμές σας τι σκέψεις επιστρατεύετε; Πως τις ξεπερνάτε;
Αυτό το έργο και η μελέτη του μου κάνει πολύ στη ζωή μου. Γιατί με βοηθάει να εστιάσω λίγο παραπάνω στα πολύ σημαντικά και να μην τρελαίνομαι με πράγματα που είναι απλά.
Σας έχει ποτέ ρίξει κάτω κάποια μεγάλη δυσκολία;
Φυσικά, μου έχει τύχει πολλές φορές. Και θα μου ξανατύχει. Και μόνο με πίστη και την επιθυμία να ξανασυνεχίσω, κατάφερα να τις ξεπεράσω.
Εσείς είστε ηθοποιός από πολύ μικρή ηλικία. Θυμάστε το λόγο για τον οποίο γίνατε ηθοποιός;
Ναι θυμάμαι. Από το Δημοτικό σχολείο έπαιζα σκετσάκια στο σπίτι και στο σχολείο με ρούχα της μαμάς μου. Και επίσης μου άρεσε πολύ να διαβάζω βιβλία. Αλλά εκεί γύρω στο Γυμνάσιο, πόσα βιβλία πια να μου αγοράσουν οι γονείς μου. Έτσι άρχισα να πηγαίνω στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης για να διαβάζω όσα ήθελα. Ενδιαφέρθηκα και για τη στήλη θέατρο, και εκεί κόλλησα. Άρχισα να διαβάζω όσα πιο πολλά θεατρικά έργα μπορούσα, υπήρξε μεγάλος έρωτας. Και άρχισα να βλέπω και πολλές θεατρικές παραστάσεις. Έπαιξα και η ίδια σε μια παράσταση στο σχολείο στην A' Λυκείου και τότε το πήρα απόφαση. Μέχρι να τελειώσω το σχολείο συνέχισα να διαβάζω πολύ και στη συνέχεια πέρασα στην Γαλλική Φιλολογία του Αριστοτελείου.
Ποια εμπόδια έπρεπε να υπερπηδήσετε τότε για να ξεκινήσετε την καριέρα σας;
Είχα πίστη μέσα μου. Αλλά υπήρχαν πολλές δυσκολίες, γιατί δεν ήξερα πολλά πράγματα. Οι γονείς μου δεν έβλεπαν θέατρο, είναι πολύ λαϊκοί άνθρωποι και δεν είχαν σχέση με τον χώρο. Μπήκα στη σχολή Προσκήνιο του Γ.Ροντήρη και σπούδασα τρία χρόνια. Στη συνέχεια έστελνα βιογραφικά παντού και τα πρώτα χρόνια πήγα σε ΔΗΠΕΘΕ να δουλέψω. Το 2004 κατέβηκα στην Αθήνα χωρίς να ξέρω κανέναν. Μια άλλη δυσκολία ήταν και το οικονομικό. Στην Αθήνα κατέβηκα με πάρα πολύ λίγα χρήματα και έτσι άρχισα να κάνω διάφορες δουλειές. Και έστελνα παντού βιογραφικά.
Ποιος ήταν ο μέντοράς σας εδώ στην Αθήνα;
Κανένας. Ο εαυτός μου. Δεν ήξερα κανένα. Μόνο έναν φίλο εκτός δουλειάς. Έστελνα βιογραφικά και πήγαινα σε οντισιόν παντού. Και κάποια στιγμή υπήρξα τυχερή γιατί μετά από έναν χρόνο άρχισα να δουλεύω στο θέατρο. Η τηλεόραση μπήκε στη ζωή μου το 2007 με κάποια gest που έκανα. Και το 2008 ήρθε η μεγάλη ευκαιρία με τα «Μυστικά της Εδέμ». Ο πρώτος μου μεγάλος ρόλος. Δεν ήταν εύκολο. Είχε πολύ τρέξιμο, αλλά είχα θέληση και πίστη. Πολλές φορές ένιωσα απογοήτευση σε αυτήν την προσπάθεια.
Στα "Μυστικά της Εδέμ" πως αντιμετώπισατε τη μεγάλη δόξα;
Πολλά χρόνια πριν είχα μιλήσει με κάποιους ανθρώπους γιαυτό το θέμα ώστε να μην καβαλήσω ποτέ το καλάμι. Είναι πολύ εύκολο κάποιος να την πατήσει. Οι φίλοι μου με είχαν προιδεάσει, με είχαν προετοιμάσει. Αλλά πάντα μέσα μου από τα χρόνια της Δραματικής ακόμα, είχα τη σκέψη ότι σε αυτή τη δουλειά τα πάντα είναι η διάρκεια. Ωραία είναι και η δόξα και να είμαστε στην πρώτη γραμμή, αλλά το πιο σημαντικό είναι η διάρκεια, να μπορεί ένας καλλιτέχνης να διατηρηθεί πολύ καιρό. Και έτσι κρατούσα πάντα πισινή. Από την άλλη όταν συνεργάζεσαι με καλλιτέχνες που είναι στο χώρο 40 χρόνια, είναι ντροπή να την ψωνίζεις εσύ. Ήμουν και τυχερή βέβαια γιατί στο σήριαλ αυτό δεν μας άφηναν να καβαλήσουμε το καλάμι, μας συγκρατούσαν. Μας είχαν πειθαρχημένους. Αλλά αυτό δεν το καταλαβαίναμε τότε. Το κατάλαβα μετά από χρόνια.
Μέσα από τους ρόλους σας έχετε ζήσει πολλές ζωές. Γενικά ποιους ρόλους αγαπάτε περισσότερο; Με ποιους ρόλους παθιάζεστε;
Μια φορά έκανα κομεντί στην τηλεόραση και άλλη μια στο θέατρο. Αλλά κυρίως έχω κάνει δραματικούς ρόλους. Οι φίλοι μου λένε πως μου πάνε πολύ οι κωμικοί ρόλοι. Εγώ τα αγαπώ όλα, αλλά νομίζω πως ταιριάζω περισσότερο στους δραματικούς.
Σας επηρέασε ποτέ η μεγάλη δόξα αρνητικά; Με τη δημοσιότητα πως τα πάτε;
Τη διαχειρίζομαι στο βαθμό που επιθυμώ. Τα πρώτα χρόνια ίσως να μην ήξερα τι να κάνω, αλλά τώρα ξέρω να τη διαχειρίζομαι καλά. Όταν θέλω να αποσυρθώ, αποσύρομαι, όπως φέτος από την τηλεόραση. Αλλά όταν θέλω να είμαι μέσα σε κάτι, το υποστηρίζω πολύ.
Στην τηλεόραση διαλέγετε τις δουλειές;
Προσπαθώ. Δεν έχω όμως στεγανά. Απλά μου αρέσει να συμμετέχω σε ωραίες δουλειές.
Αν κάποιος σκηνοθέτης σας ζητούσε να κάνετε στη σκηνή κάτι πολύ τολμηρό ή ακραίο, θα το τολμούσατε;
Δεν θα έλεγα όχι. Όμως δεν επιθυμώ να κάνω γυμνό. Γιαυτό και δεν έχω κάνει. Αλλά πρέπει να υπάρχει λόγος συγκεκριμένος. Είμαι ανοιχτή να συζητώ διάφορα, αλλά δεν βρίσκω το λόγο να γίνονται ακραία πράγματα.
