Την έκθεση «δες ΑΠΕΝΑΝΤΙ. Έναν οικισμό στην Κέρο 4.500 χρόνια πριν», που φιλοξενείται από τις 18 Μαΐου στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων στο Μεταξουργείο, εγκαινίασε σήμερα η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

Η έκθεση, που διοργανώνουν ο Οργανισμός Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, περιλαμβάνει σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα από την Κέρο και το Δασκαλιό, σημαντικές θέσεις της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου (3200-2100 π.Χ.).

Στην έκθεση, η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό στην Αρχαιολογική Συλλογή Κουφονησίου το 2019, εκτίθενται ευρήματα της ανασκαφικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε τα τελευταία χρόνια από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ -ενταγμένη στην ερευνητική δραστηριότητα της Βρετανικής Σχολής Αθηνών με την άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και την υποστήριξη και εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων – στο νησί της Κέρου και την παρακείμενη νησίδα του Δασκαλιού.

Η έρευνα και η μελέτη των ευρημάτων αποδεικνύουν την ιδιαίτερη σημασία της πρωτοκυκλαδικής αυτής θέσης, ειδικά σε ό,τι αφορά τις απαρχές της αστικοποίησης και τα θαλάσσια δίκτυα διακίνησης πρώτων υλών και αγαθών στο Αιγαίο κατά την πρώιμη Εποχή του Χαλκού, και η έκθεση εστιάζει με αφηγηματικό τρόπο στην παρουσίαση αυτών των αποτελεσμάτων.

Στα εγκαίνια (με τους λιγοστούς προσκαλεσμένους και με την τήρηση όλων των απαιτούμενων λόγω πανδημίας περιοριστικών μέτρων) μίλησαν ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, καθώς και η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη. «Η Κέρος κι αυτή η σπουδαία έκθεση δίνει την ευκαιρία σε όλους εμάς να αγγίξουμε χιλιάδες χρόνια Πολιτισμού», τόνισε ο κ. Μπακογιάννης, κάνοντας λόγο για «ένα τόσο μικρό νησί» που, όμως, «χωράει ένα τόσο μεγάλο πολιτισμό. Στη μικρή του έκταση φιλοξενεί το μεγαλείο της ιστορίας μας και έναν όγκο πληροφοριών που για να καταγραφούν θα χρειαζόντουσαν δεκάδες αν όχι εκατοντάδες βιβλία. Γιατί κάθε χιλιοστό από το χώμα της Κέρου φέρνει στο φως τα συστατικά ενός πολιτισμού που ύστερα από τόσες χιλιετίες προκαλεί το ενδιαφέρον και τον θαυμασμό παγκοσμίως», σημείωσε ο δήμαρχος Αθηναίων, που με αφορμή την έκθεση ανέφερε ότι «η Αθήνα, με τη σύμφωνη γνώμη του ΔΣ, κάνει δυναμική επιστροφή στον Πολιτισμό, αλλά παράλληλα βάζει και τον Πολιτισμό στην καθημερινότητα της πόλης ως προτεραιότητα. Πήραμε γενναίες αποφάσεις για τη στήριξη των ανθρώπων του Πολιτισμού και για όλους τους χώρους της Αθήνας που φιλοξενούν τις τέχνες, την ιστορία και τον πολιτισμό μας», επισήμανε ο κ. Μπακογιάννης, μιλώντας για χώρους όπως ο Λυκαβηττός και η Ακαδημία Πλάτωνος, ο κινηματογράφος «ΑΒ» στα Πατήσια που θα επαναλειτουργήσει αλλά και το Μουσείο Μαρίας Κάλλας που θα δημιουργηθεί, και εκφράζοντας τις ευχαριστίες του προς το ΥΠΠΟ και προσωπικά προς την υπουργό Λ. Μενδώνη «που μαζί αποδεικνύουμε καθημερινά ότι με τη συνεργασία και τον συντονισμό μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα».

«Είναι πάρα πολλά αυτά που έχουν γραφτεί για τα νησιά των Κυκλάδων. Αναρίθμητες σελίδες σε όλες σχεδόν τις γλώσσες του κόσμου μιλούν για την ιστορία, το περιβάλλον, τον πολιτισμό, τον τουρισμό, τις θάλασσες των νησιών αυτών. Όμως πολύ περισσότερα είναι αυτά που πρέπει να ερευνηθούν και να κατανοηθούν για τη μοναδική αυτή αιγαιοπελαγίτικη πολυνησία», ανέφερε στην ομιλία της η κ. Μενδώνη, τονίζοντας μεταξύ άλλων: «4.500 χρόνια πριν το Δασκαλιό δεν ήταν ένα διακριτό νησί, αλλά το νοτιοδυτικό ακρωτήρι της Κέρου, καθώς τα δυο ξεχωριστά νησιά σήμερα, τότε ήταν ενωμένα. Σε αυτό το ακρωτήρι, η αρχαιολογική σκαπάνη εντόπισε το αρχαιότερο νησιωτικό ιερό, μια από τις σημαντικότερες προϊστορικές θέσεις παγκοσμίως, κατά τον λόρδο Κόλιν Ρένφριου. Ήταν σαφώς το σημαντικότερο τελετουργικό κέντρο των Κυκλάδων στο κέντρο του Αιγαίου από τις αρχές της 3ης χιλιετίας, αναμφισβήτητα κάπου 500 χρόνια νωρίτερα από οποιοδήποτε άλλο τελετουργικό κέντρο στο προϊστορικό Αιγαίο, όπως σημειώνει ο άλλος ανασκαφέας Μάικλ Μπόιντ. Οι ανασκαφές και τα ευρήματα της Κέρου και του Δασκαλιού όχι απλώς εμπλουτίζουν και εξελίσσουν τις γνώσεις μας για τον πολιτισμό της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού, αλλάζουν τα δεδομένα και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε πλέον αυτόν τον πολιτισμό», υπογράμμισε η υπουργός.

 

Η έκθεση αρθρώνεται σε δύο άξονες. Αφενός, προβάλλονται όψεις της ζωής στο Δασκαλιό που καταδεικνύουν την ιδιαιτερότητα και τη θέση του σε ένα εκτενές δίκτυο ανταλλαγών και αφετέρου παρουσιάζονται πτυχές της ανασκαφικής διαδικασίας και τεκμηρίωσης, που πραγματοποιήθηκαν με τη χρήση τεχνολογιών αιχμής, καθώς και πλευρές της απαιτητικής εργασίας αρχαιολόγων και ερευνητών, υπό ιδιαίτερα δύσκολες εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες. Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο αρχαιολόγος-μουσειολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Στέφανος Κεραμίδας, ο οποίος και συντονίζει όλες τις σχετικές εργασίες υπό τον γενικό συντονισμό του εφόρου Δημήτρη Αθανασούλη, και συνεπιμελήτρια την Μαργαρίτα Δρίλλια αρχαιολόγο/υπεύθυνη επικοινωνίας στην Easy dot, εταιρεία που υλοποίησε τη μουσειογραφική μελέτη. Το συντονισμό της έκθεσης έχει η έφορος της Πινακοθήκης Δήμου Αθηναίων, Κάλλη Πετροχείλου. Αποκλειστικός χορηγός της έκθεσης είναι η Cosmote. Η χορηγία της έκθεσης αποτελεί συνέχεια της πολύτιμης στήριξης της Cosmote στην υλοποίηση της έκθεσης στο Κουφονήσι και στο Πρόγραμμα Ανασκαφών Κέρου (The Cambridge Keros Project).

Σημειώνεται ότι στον εκθεσιακό χώρο θα τηρηθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για την τήρηση των υγειονομικών κανόνων, αλλά και των κανόνων λειτουργίας των χώρων, σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ και της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας Δημόσιας Υγείας. Η χρήση ιατρικής μάσκας είναι υποχρεωτική κατά την παραμονή του κοινού στον εκθεσιακό χώρο. Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Σάββατο 11:00 – 19:00, Κυριακή 10:00 – 16:00, Δευτέρα κλειστά. Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.