Το πρόγραμμα της καλοκαιρινής και της χειμερινής σεζόν 2021 - 2022 του Εθνικού Θέατρου ανακοίνωσε το μεσημέρι της Τρίτης 1 Ιουνίου 2021 η μεταβατική καλλιτεχνική Διευθύντρια του Εθνικού Θεάτρου Ερι Κύργια, στο δροσερό κήπο γνωστής καφετέριας στο κέντρο της Αθήνας.

Η κ. Κύργια έχοντας χαμηλούς τόνους που δεν θύμιζαν καθόλου τη μεγάλη φουρτούνα που πέρασε το Εθνικό Θέατρο τον περασμένο Χειμώνα αναφορικά με τις καταγγελίες εις βάρος του προκατόχου της Δημήτρη Λιγνάδη, παρουσίασε το νέο πρόγραμμα του Οργανισμού αναφέροντας ότι θα προσπαθήσει να φανεί αντάξια του δύσκολου έργου της.

Αίσθηση προκάλεσε το γεγονός πως, όπως η ίδια ανέφερε, δεν επιθυμούσε ποτέ να γίνει καλλιτεχνική διευθύντρια του Εθνικού, χωρίς μέχρι τώρα να έχει αλλάξει αυτή η προσδοκία. Δεν ταιριάζει άλλωστε όπως είπε και στον χαρακτήρα της.

Ωστόσο δεν απέκλεισε κανένα ενδεχόμενο και δήλωσε με σαφήνεια ότι θα δώσει τον καλύτερο της εαυτό όσο είναι σε αυτή τη θέση.

Σημαντικό επίσης είναι οτι για πρώτη φορά στο Εθνικό Θέατρο σκηνοθετεί ίσος αριθμός ανδρών και γυναικών στις οκτώ νέες παραγωγές. Το πρόγραμμα που ανακοίνωσε η καλλιτεχνική διευθύντρια είναι σχεδόν πλήρες, με δυο παραστάσεις σε κάθε σκηνή (μόνο η σκηνή Κοτοπούλη έχει μια) και στους σκηνοθέτες που παραμένουν να προστίθενται η Ελένη Ευθυμίου στην Κεντρική Σκηνή, ο Θανάσης Σαράντος και η Μαρία Μαγκανάρη στη σκηνή Νίκος Κούρκουλος και η Σοφία Μαραθάκη στο Μικρό Εθνικό.  Η Έρι Κύργια σημείωσε επίσης τον αριθμό των ηθοποιών που θα απασχολήσει η πρώτη κρατική σκηνή της χώρας, οι οποίοι ανέρχονται σε 220.

Καλοκαιρινές παραγωγές


Αριστοφάνη, Ιππείς
Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
25,26,27 Ιουνίου

Το Εθνικό Θέατρο ανοίγει τα φετινά Επιδαύριαπαρουσιάζονταςτους Ιππείς του Αριστοφάνη, το πρώτο έργο του ποιητή με ιδιαίτερα έντονες πολιτικές και σατιρικές αιχμές, σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Ρήγουκαι μια διανομή εκλεκτών πρωταγωνιστών.

Το έργο ξεκινάει με τους δύο παλαιότερους υπηρέτες του Δήμου -πολλοί αναγνωρίζουν πίσω από τους χαρακτήρεςτουςγνωστούς πολιτικούς και στρατηγούς της εποχής, Δημοσθένη και Νικία- να θρηνούν για την κακομεταχείρισή τους από τον βίαιο και πονηρό επιστάτη τους, τον δερματέμπορα Παφλαγόνα. Για να παρηγορηθούν από τα βάσανά τους, μεθούν και κλέβουν από τον κοιμισμένο Παφλαγόνα τους χρησμούς που φύλαγε με ιδιαίτερη ευλάβεια. Οι χρησμοί αποκαλύπτουν πως ένας αλλαντοπώλης, πολύ χειρότερος από τον Παφλαγόνα, θα τον εκτοπίσει και θα γίνει εκείνος αποδέκτης των προνομίων και της εύνοιας του Δήμου.


Πράγματι, ένας πλανόδιος αλλαντοπώλης, άξεστος και αγράμματος, που εμφανίζεται μπροστά τους, είναι ο άνθρωπος που αναφέρει ο χρησμός. Η πονηριά, η καπατσοσύνη, το αγοραίο και χυδαίο ήθος, θεωρούνται σημαντικά προσόντα για την πολιτική ανέλιξή του. Άλλωστε, σύμφωνα με τους δύο δούλους, η τέχνη του αλλαντοποιού και του πολιτικού είναι παρεμφερείς, καθώς και οι δύο προϋποθέτουν ανακατέματα και «μαγειρέματα». Έτσι, ο σαστισμένος αλλαντοπώλης, με την υποστήριξη των Ιππέων (εκπροσώπων της ανώτερης κοινωνικά και οικονομικά τάξης) που αποτελούν τον Χορό της κωμωδίας, πείθεται πως είναι γραφτό του να αντιμετωπίσει και να νικήσει τον τρομερό Παφλαγόνα, ώστε να γίνει ο πρωθυπουργός (πρώτος υπηρέτης) της πόλης. Μετά από μια σειρά δοκιμασιών, οι δύο αντίπαλοι αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον σε αγώνα κολακείας, χρησμών και δημαγωγίας, καθώς και σε μονομαχία μαγειρικής, με κριτή τον ίδιο τον Δήμο. Ο αλλαντοπώλης θριαμβεύει σε όλες τις φάσεις, κατακτά τα προνόμια του ηττημένου Παφλαγόνα και προκαλεί τη θαυματουργική αναγέννηση του Δήμου, ο οποίος ανακτά το παλαιό και χαμένο μεγαλείο που είχε κατά την ένδοξη εποχή των περσικών πολέμων.

Οι Ιππείς παρουσιάστηκαν στα Λήναια το 424 π.Χ. και κέρδισαν το πρώτο βραβείο. Ήταν η πρώτη φορά που ο Αριστοφάνης σκηνοθέτησε ο ίδιος έργο του.

Στο Εθνικό Θέατρο, οι Ιππείς παρουσιάστηκαν το 1968 και το 1976 σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού, και το 1991 σε σκηνοθεσία Κώστα Μπάκα.

Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Σωτήρης Κακίσης
Σκηνοθεσία – Χορογραφία: Κωνσταντίνος Ρήγος
Μουσική: Θοδωρής Ρέγκλης
Σκηνικό: Κωνσταντίνος Ρήγος – Μαίρη Τσαγκάρη
Κοστούμια: Νατάσα Δημητρίου
Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας
Συνεργάτις χορογράφου: Μαρκέλλα Μανωλιάδη
Βοηθός σκηνοθέτη: Άγγελος Παναγόπουλος
Mουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου
Βοηθός σκηνογράφου: Αλέγια Παπαγεωργίου
Β’ Βοηθός Σκηνοθέτη: Χριστίνα Στεφανίδη
Βοηθός ενδυματολόγου: ΑλίσαΜπουλάτ
Βοηθός ενδυματολόγου: Κατερίνα Κωστάκη
Δραματολόγος παράστασης: Εύα Σαραγά

Διανομή (αλφαβητικά):
Αλλαντοπώλης: Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης
Δήμος: Στέλιος Ιακωβίδης
Κλέων: Κώστας Κόκλας
Δημοσθένης: Πάνος Μουζουράκης

Χορός
Kορυφαίοι: Στεφανία Γουλιώτη, Λαέρτης Μαλκότσης, Κωνσταντίνος Μπιμπής, Γιάννης Χαρίσης

Mέλη (αλφαβητικά)
Πάρις Αλεξανδρόπουλος, Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου, Θάνος Γρίβας, Πάνος Ζυγούρος, Κωνσταντίνος Καϊκής, Γιάννης Καράμπαμπας, Αλκιβιάδης Μαγγόνας,Βασίλης Μπούτσικος, Γιώργος Πατεράκης, Κωνσταντίνος Πλεμμένος, Περικλής Σιούντας, Γιώργος Σκαρλάτος, Αντώνης Σταμόπουλος

Φωτογράφος παράστασης: Πάτροκλος Σκαφίδας

Ευριπίδη, Φοίνισσες
Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
30, 31 Ιουλίου & 1 Αυγούστου


Η δεύτερη καλοκαιρινή παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου είναι οι Φοίνισσες του Ευριπίδη, η εμβληματική τραγωδία με την οποία ο ποιητής μας παραδίδει μια ανατρεπτική εκδοχή του μύθου των Λαβδακιδών. Το έργο παρουσιάζεται σε μια σύγχρονη παράσταση μ΄ ένα ξεχωριστό επιτελείο ερμηνευτών και συντελεστών, έχοντας την υπογραφή του Γιάννη Μόσχου στην πρώτη του σκηνοθεσία στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου.

Οι Φοίνισσες, διδάχτηκαν στα εν άστει Διονύσια μεταξύ του 411 και 408 π.Χ.. Στην ίδια τριλογία ανήκουν και οι τραγωδίες Υψιπύλη και Αντιόπη. Ο Ευριπίδης μια πεντηκονταετία περίπου μετά τον Αισχύλο και τους Επτά επί Θήβας, δραματοποιεί τον μύθο του θηβαϊκού κύκλου που αναφέρεται στα τραγικά συμβάντα του οίκου των Λαβδακιδών και της έριδας για την εξουσία των Θηβών, για να συνθέσει ένα πολυπρόσωπο οικογενειακό και πολιτικό δράμα και να στρέψει το ενδιαφέρον σε αξίες όπως η δικαιοσύνη, η ισότητα και η ισοτιμία.

Ο συμμαχικός στρατός των Αργείων με επικεφαλής τον εξόριστο Πολυνείκη έχει παραταχθεί έξω από τις πύλες της Θήβας. Στο εσωτερικό, η Ιοκάστη, σε μια απέλπιδα προσπάθεια αποτροπής του κακού, καλεί τους δύο γιους της να λύσουν τη διαφορά με ειρηνικό τρόπο.Μετά τον χρησμό του μάντη Τειρεσία που αποκαλύπτει τη θεϊκή βουλή που επιβάλλει τη θυσία νεαρού βασιλικού γόνου για την επιτυχή έκβαση της μάχης για τους υπερασπιστές της Θήβας, ο ευσεβής Μενοικέας, γιος του Κρέοντα, πείθεται να θυσιαστεί για το καλό της πόλης.

Στο πεδίο της μάχης οι Θηβαίοι παίρνουν το προβάδισμα. Ετεοκλής και Πολυνείκης αποφασίζουν ο νικητής και κάτοχος του θρόνου να κριθεί από τη μεταξύ τους μονομαχία. Η κατάρα του Οιδίποδα για την αδελφοκτόνο μοίρα των γιών του επαληθεύεται και τα δύο αδέλφια σκοτώνονται ο ένας από το χέρι του άλλου. Το θέαμα των νεκρών γιων της ωθεί την Ιοκάστη στην αυτοκτονία, ενώ ο Οιδίποδας παίρνει τον δρόμο της εξορίας. Τη διακυβέρνηση της Θήβας αναλαμβάνει ο Κρέων.

Οι Φοίνισσες, παρόλο που ανεβαίνουν έπειτα από χρόνια, στο παρελθόν είχαν παρουσιαστεί πολλές φορές από το Εθνικό Θέατρο στην Επίδαυρο (1960, 1965, 1978, 1988), όλες σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή.

Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Νικηφόρος Παπανδρέου
Σκηνοθεσία – Δραματουργική προσαρμογή: Γιάννης Μόσχος
Σκηνικά: Τίνα Τζόκα
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου
Χορογράφος: ΑμάλιαΜπένετ
Συνεργάτις χορογράφου: Αντιγόνη Γύρα
Video Design: Αποστόλης Κουτσιανικούλης
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Επιστημονική σύμβουλος: Ελένη Παπάζογλου
Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου
Βοηθός σκηνοθέτη: Εύη Νάκου
Β’ Βοηθός σκηνοθέτη: Έλενα Αντωνοπούλου
Βοηθός σκηνογράφου: Ευαγγελία Παπαδουράκη
Δραματολόγος παράστασης: Βιβή Σπαθούλα

Διανομή (αλφαβητικά)
Αγγελιαφόρος Γιώργος Γλάστρας
Ιοκάστη Μαρία Κατσιαδάκη
Σφίγγα Σεσίλ Μικρούτσικου
Αντιγόνη Λουκία Μιχαλοπούλου
Παιδαγωγός Κώστας Μπερικόπουλος
Τειρεσίας Αλέξανδρος Μυλωνάς
Μενοικέας Βασίλης Ντάρμας
Ετεοκλής Αργύρης Ξάφης
Οιδίπους Δημήτρης Παπανικολάου
Πολυνείκης Θάνος Τοκάκης
Κρέων Χρήστος Χατζηπαναγιώτης

Χορός (αλφαβητικά)
Νεφέλη Μαϊστράλη, Ζωή Μυλωνά, Ελπίδα Νικολάου, Σταύρια Νικολάου, Κατερίνα Παπανδρέου, Κατερίνα Πατσιάνη, Ελίνα Ρίζου, Μαριάμ Ρουχάτζε, Θάλεια Σταματέλου, Στυλιανή Ψαρουδάκη

Φωτογράφος παράστασης: Ελίνα Γιουνανλή

Χειμώνας 2021-2-2022

Οκτώβριος 2021 – Φεβρουάριος 2022



ΚΤΙΡΙΟ ΤΣΙΛΛΕΡ
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ

Λόπε δε Βέγα, Φουέντε Οβεχούνα
Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Σκηνοθεσία: Ελένη Ευθυμίου
Οκτώβριος 2021

Με τόσα βιβλία που έχουν τυπωθεί, όλοι περηφανεύονται πως έγιναν σοφοί.

Η άφιξη του Διοικητή ΦερνάνΓκομέθ στο μέχρι τότε ήσυχο χωριό ΦουέντεΟβεχούνα αναστατώνει τη ζωή των κατοίκων καθώς η αυταρχικότητα και η βαναυσότητά του ξεπερνούν τα όρια. Ο Γκομέθ αντιμετωπίζει όλες τις γυναίκες του χωριού σαν κτήμα του, θεωρώντας ότι έχει απόλυτη κυριαρχία πάνω τους και τιμωρεί ανελέητα όποιον προσπαθεί να τον σταματήσει. Ανάμεσα στις κοπέλες που θέλει να κατακτήσει είναι και η νεαρή Λαουρένθια, κόρη του δημάρχου του χωριού. Με τη βοήθεια του Φροντόσο που είναι ερωτευμένος μαζί της, η Λαουρένθια καταφέρνει να γλυτώσει, αλλά οι ερωτικές επιθέσεις του Διοικητή δεν σταματούν. Η εγκληματική συμπεριφορά του θα εξαντλήσει την ανοχή των κατοίκων που συνειδητοποιούν πως μόνο ενωμένοι μπορούν να διεκδικήσουν το δίκιο τους. Με μοχλό την προσβολή της γυναικείας τιμής, η εξέγερση των χωρικών ξεσπάει. Ενωμένοι σαν ένας άνθρωπος, θα σκοτώσουν τον τυραννικό διοικητή και θα αποκαταστήσουν την ηθική και τη δικαιοσύνη στο χωριό τους. Ο τύραννος θα βρει τον θάνατο όχι από ένα πρόσωπο αλλά από ολόκληρη τη ΦουέντεΟβεχούνα.

Αντιπροσωπευτικό έργο του ισπανικού Μπαρόκ, το ΦουέντεΟβεχούνα, -που σημαίνει «Προβατοπηγή»-, δημοσιεύτηκε το 1619. Πηγή του ήταν το Χρονικό του FrayFranciscodeRades y Andrada, το οποίο γραμμένο τέσσερις δεκαετίες πριν από το έργο του Λόπε δε Βέγα, περιγράφει ένα ιστορικό γεγονός του 1476 με πρωταγωνιστή ολόκληρο το χωριό ΦουέντεΟβεχούνα. Σε μια περίοδο μεγάλης πολιτικής αναταραχής, όπου η ισπανική αριστοκρατία συγκρούεται με την εξουσία των καθολικών βασιλέων του Φερδινάνδου και της Ισαβέλλας, ο Λόπε δε Βέγα στηλιτεύει την αυθαιρεσία του φεουδαρχικού συστήματος, ενώ παράλληλα επιβεβαιώνει την αποδοχή του βασιλιά και της εξουσίας του από τον λαό.

Ο πιο παραγωγικός συγγραφέας της ισπανικής λογοτεχνίας, ο Λόπε δε Βέγα έγραψε περισσότερα από 1.500 έργα με περιεχόμενο θρησκευτικό, ιστορικό, κοινωνικό και ποιμενικό, πετυχαίνοντας να εκφράσει με τον πιο ζωντανό και ανάγλυφο τρόπο την κοινωνική καταπίεση της ταραγμένης εποχής του.

Στην Ελλάδα το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά το 1959 σε σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη από το Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη ο οποίος ερμήνευσε τον Φροντόσο, σε μια παράσταση που γνώρισε τεράστια επιτυχία και έκανε το έργο ιδιαίτερα αγαπητό στο κοινό, ενώ θρυλική έμεινε η μουσική του Θάνου Μικρούτσικου για την παράσταση του ΚΘΒΕ (1977). Το έργο παρουσιάστηκε από το Εθνικό Θέατρο το 1990, σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη.


Νόελ Κάουαρντ, Πονηρό πνεύμα
Μετάφραση: ΈριΚύργια
Σκηνοθεσία: Γιάννης Χουβαρδάς
Φεβρουάριος 2022

Είναι ν’ αποθαρρύνεται κανείς αν σκεφτεί πόσος κόσμος σοκάρεται από την ειλικρίνεια και πόσο λίγος από το ψέμα.

Η ζωή του Τσαρλς και της Ρουθ κυλούσε ήρεμα στο Κεντ μέχρι που κάνει την εμφάνιση του το φάντασμα της πρώτης συζύγου του Τσαρλς, της Ελβίρας. Το σπίτι μετατρέπεται σε πεδίο μάχης και ο Τσαρλς βρίσκεται ανάμεσα σε δυο γυναίκες που ζητούν την αποκλειστική προσοχή του. Ένα ατύχημα θα στοιχίσει τη ζωή και της Ρουθ, η οποία, όμως, δεν θα εγκαταλείψει τον Τσαρλς αφού θα επιστρέψει κι αυτή στο σπίτι ως φάντασμα. Ο Τσαρλς παγιδευμένος ανάμεσα στα καπρίτσια των δύο συζύγων ψάχνει να βρει σωτηρία… Μοναδική του σύμμαχος σ’ αυτή την απροσδόκητη κατάσταση η μαντάμ Αρκάτι.

Ο μοναδικός ΝόελΚάουαρντ, μια πολυσχιδής καλλιτεχνική προσωπικότητα, κάνει τα δικά του «μαγικά» βάζοντας στη φόρμουλα δύο μέρη πνευματισμού και ένα μέρος παρεξηγήσεων για να φτιάξει το ξόρκι μιας αριστοτεχνικά δομημένης κωμωδίας με καυστικό χιούμορ για τον «γάμο» και τις δυσκολίες της συζυγικής πίστης.

Το Πονηρό Πνεύμα, που ανεβαίνει για πρώτη φορά στο Εθνικό Θέατρο, γράφτηκε το 1941 καιέκανε πρεμιέρα στο Ουέστ Εντ, σημειώνοντας ρεκόρ παραστάσεων. Αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες θεατρικές επιτυχίες του συγγραφέα σε Αγγλία και Αμερική και γνώρισε αρκετές προσαρμογές ως μιούζικαλ, κινηματογραφική ταινία (1945 και 2020), ραδιοφωνική παράσταση, τηλεταινία.


ΣΚΗΝΗ «ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ»

Τενεσί Ουίλιαμς, Λεωφορείον ο Πόθος
Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Θανάσης Σαράντος
Οκτώβριος 2021

Όποιος και αν είστε, εγώ βασιζόμουν πάντα στην καλοσύνη των ξένων…

Νέα Ορλεάνη, τέλη της δεκαετίας του 1940. Η Στέλλα και ο ΣτάνλεϊΚοβάλσκι, δύο άνθρωποι από διαφορετικούς κόσμους – η Στέλλα κόρη μιας ξεπεσμένης αριστοκρατικής οικογένειας του Νότου, ο Στάνλεϊ ένας τραχύς Πολωνός μετανάστης δεύτερης γενιάς – ζουν έναν παθιασμένο έρωτα σε μια γοητευτικά παρηκμασμένη συνοικία της πόλης υπό τους μελαγχολικούς ήχους της τζαζ. Αυτό μέχρι τη στιγμή που στο σπίτι τους φτάνει η Μπλανς Ντυμπουά, η αδελφή της Στέλλας. Η Μπλανς στις αποσκευές της φέρνει όλη την απελπισία της χαμένης ζωής της, τα οικογενειακά βάρη που την τσάκισαν, έναν εύθραυστο ψυχισμό που την κάνει να προτιμά να ζει στη φαντασία αντί στην οδυνηρή πραγματικότητα. Η ματαίωση, η αποτυχία και ο χρόνος που περνά αδυσώπητα στοιχειώνουν το πολυδιάστατο έργο του Ουίλιαμς, που αντανακλά έναν σκληρό κόσμο ο οποίος αποβάλλει ή καταστρέφει όποιον δεν μπορεί να ενσωματωθεί.

Το έργο, που καθιέρωσε τον ΤενεσίΟυίλιαμς ως έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς του κόσμου, γράφτηκε το 1947 και έκανε πρεμιέρα στο θέατρο EthelBarrymore στη Νέα Υόρκη, σε σκηνοθεσία Ηλία Καζάν, κερδίζοντας το βραβείο Πούλιτζερ. Το 1951 γνώρισε παγκόσμια επιτυχία με τη μεταφορά του στον κινηματογράφο από τον ίδιο σκηνοθέτη και με πρωταγωνιστές την Βίβιαν Λη (Μπλανς) και τον ΜάρλονΜπράντο (Στάνλεϊ). Έκτοτε έχει γνωρίσει αναρίθμητες αναβιώσεις στις σκηνές όλου του κόσμου, εντούτοις είναι η πρώτη φορά που το έργο ανεβαίνει στο Εθνικό Θέατρο.

Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, Ματωμένος γάμος
Μετάφραση: Έφη Γιαννοπούλου
Σκηνοθεσία: Μαρία Μαγκανάρη
Ιανουάριος 2022

Μας περιμένουν μέρες τρομερές.

Ύπαιθρος της Ανδαλουσίας. Ο γάμος μόλις έχει τελειώσει και οι καλεσμένοι χορεύουν, γλεντώντας το ευχάριστο γεγονός. Αλλά η Νύφη, με το άνθινο στεφάνι ακόμη στα μαλλιά, εγκαταλείπει τον γαμπρό. Καλπάζει με τον πρώην αρραβωνιαστικό της, τον Λεονάρντο, πάνω στο άλογο, αγκαλιασμένοι σαν ξωτικά, ενώ ο γαμπρός τούς κυνηγά στο σκοτεινό δάσος, όπου αναζητούν καταφύγιο. Η φύση θα προδώσει τους άνομους εραστές και το έργο της εκδίκησης θα ολοκληρωθεί, επιβεβαιώνοντας τη μοίρα που θέλει τα παλληκάρια να πεθαίνουν από ένα «άψυχο μαχαίρι που διψάει» και τις γυναίκες να γερνούν μόνες περιμένοντας καρτερικά το τέλος. Οι δύο άντρες σκοτώνονται και η Νύφη, παρθένα αλλά ατιμασμένη, θα κλειστεί για πάντα μέσα στο σπίτι, όπως και η Μάνα του Γαμπρού, που ο θάνατος έχει πάρει όλους τους άντρες της οικογένειάς της.

Ο μεγάλος ισπανός ποιητής γράφει ένα έργο για τον απόλυτο έρωτα που υπερβαίνει φραγμούς, νόμους και λογική. Στηντραχύτητα του ανδαλουσιανού τοπίου και την αυστηρότητα των άγραφων νόμων ελλοχεύει ο θάνατος ως τελική έκβαση της πάλης ανάμεσα στην αστείρευτη ορμή του πάθους και τους απονεκρωμένους θεσμούς.

Η ηθογραφική ποιητική δραματουργία του Λόρκα κορυφώνεται στον Ματωμένο Γάμο, το πιο πολυπαιγμένο έργο του συγγραφέα στην Ελλάδα. Γραμμένο το 1932, σε μία περίοδο πολιτικής καμπής της Ισπανίας, ο Ματωμένος Γάμος έγινε ορόσημο μιας ολόκληρης εποχής

και επηρέασε όσο λίγα έργα τη γραφή του σύγχρονου θεάτρου. Το έργο σύστησε στο ελληνικό κοινό ο Κάρολος Κουν το 1947, σε μια εμβληματική παράσταση, ενώ στο Εθνικό Θέατρο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1981, σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολωμού.

ΚΤΙΡΙΟ REX
ΣΚΗΝΗ «ΜΑΡΙΚΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ»

Ηλία Βενέζη, Αιολική Γη
Διασκευή: Σάββας Κυριακίδης
Σκηνοθεσία: Τάκης Τζαμαργιάς
Δεκέμβριος 2021

Κι όμως, δεν γράφουνται με ίσιες γραμμές οι μοίρες των ανθρώπων.
Η Αιολική Γη ξεπηδάει από τις ρίζες των δέντρων της Ανατολής, από τα βουνά της Μικρασίας που τα λένε Κιμιντένια και ταξιδεύει από το κτήμα του παππού και της γιαγιάς στα κύματα του Αιγαίου. Έτσι όπως ταξιδεύει και η ψυχή του μικρού Πέτρου, που παρέα με την αγαπημένη αδελφή του,ακούει τις μυστικές φωνές της φύσης, τα καλέσματα των σπηλιών και των φαραγγιών και αφουγκράζεται τους ήχους της γης και του νερού. Κοντά στα τσακάλια, τα αγριογούρουνα, τις αρκούδες και τους αετούς ο Πέτρος θα γνωρίσει μαζί με τα παραμύθια της γιαγιάς, τα πρώτα σκιρτήματα του έρωτα. Θα γνωρίσει την τραχιά και άγρια φύση του τόπου και των ανθρώπων και θα μάθει για τους προγόνους του, που ξεχέρσωσαν την άγονη γη κάνοντάς τη ζωή και πεπρωμένο τους.

Το υποστατικό του παππού είναι ανοιχτό και φιλόξενο. Σαν ομηρικός βασιλιάς, φιλοξενεί τους περαστικούς κι εκείνοι σαν αντάλλαγμα για τη φιλοξενία αφηγούνται στην οικογένεια ιστορίες και παραμύθια από τον μαγικό κόσμο της Ανατολής. Αυτά τα παραμύθια, ντυμένα με ήχους, χρώματα και μυρωδιές θα είναι οι ανεξίτηλες μνήμες που θα συνοδεύουν τον νεαρό ήρωα για πάντα.

Στον τόπο που οι άνθρωποι συμβουλεύονται τα σύννεφα, εκεί που συνυπάρχουν σε μια κοσμική αγκαλιά οι άνθρωποι, τα δέντρα, η θάλασσα, τα βουνά, τα ζώα, ο Πέτρος και η οικογένειά του θα ζήσουν την πραγματικότητα του πολέμου και του ξεριζωμού και θα γίνουν ένα με το πλήθος που, κουβαλώντας το σκήνωμα του αγίου του, ξεριζώνεται από τη γη του. Η χαμένη Ανατολή είναι ο Κήπος της Εδέμ και η τραγωδία του ξεριζωμού των Ελλήνων από τη Μικρά Ασία θα συνοδεύεται πάντα από τη νοσταλγία του χαμένου Παραδείσου.

Ο Ηλίας Βενέζης, καταγράφει με νοσταλγία τις παιδικές αναμνήσεις του στις Κυδωνίες της Μικράς Ασίας από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι το 1914, όταν άρχισαν οι πρώτοι διωγμοί. Η Αιολική Γη, ένα από τα σημαντικότερα έργα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, μεταφέρεται στη σκηνή σε μία διασκευή για όλη την οικογένεια από ένα δοκιμασμένο δίδυμο, που είχε χαρίσει στο κοινό του Εθνικού Θεάτρου μία από τις πιο αγαπημένες

παραστάσεις του, τον Μεγάλο περίπατο του Πέτρου. Η παράσταση -αναπόληση της παιδικής αθωότητας και μνήμη του αποχωρισμού από τη γενέθλια γη, αποτελεί την πρόταση του Εθνικού Θεάτρου για την επέτειο της Μικρασιατικής Καταστροφής.

ΣΚΗΝΗ «ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΔΑΚΗ»

Τζωρτζ Όργουελ, Η φάρμα των ζώων
Διασκευή: Βύρων Θεοδωρόπουλος – Έλενα Τριανταφυλλοπούλου
Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης
Νοέμβριος 2021

Είδα σ’ ένα όνειρο τη γη όπως θα είναι όταν ο άνθρωπος θα έχει εξαφανιστεί.

Τα ζώα μιας φάρμας ξεσηκώνονται ενάντια στο σύστημα εξουσίας του ιδιοκτήτη της, του Κυρίου Τζόουνς, και επιβάλλουν μια αυτοδιαχειριστική διοίκηση με επικεφαλής τα γουρούνια, τα πιο έξυπνα ζώα της φάρμας. Πολύ γρήγορα, οι παλιοί καταπιεζόμενοι γίνονται οι νέοι δυνάστες υιοθετώντας όλες τις κατακριτέες μεθόδους του προηγούμενου καθεστώτος. Έτσι, η προεπαναστατική ουτοπία μετατρέπεται σε μια αβίωτηδυστοπία.

Ο Τζωρτζ Όργουελ στο πιο γνωστό, ίσως, έργο του, τη Φάρμα των ζώων, που εκδόθηκε στα 1945, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και στην αυγή του Ψυχρού Πολέμου, μας καταθέτει μια αλληγορία για τις συνέπειες μιας ελλιπούς πολιτικής επανάστασης και διερευνά πώς το όραμα για μια κοινωνία δικαιοσύνης και αλληλεγγύης εκτροχιάζεται και μετατρέπεται σε ένα εφιαλτικό απολυταρχικό καθεστώς που βλέπει παντού εχθρούς.

Η Φάρμα των ζώων, που πολλοί φορείς έχουν κατατάξει ανάμεσα στα 100 καλύτερα αγγλικά μυθιστορήματα του 20ού αιώνα, έχει διασκευαστεί για τη σκηνή και τον κινηματογράφο πάρα πολλές φορές αποδεικνύοντας το διαρκές ενδιαφέρον του κοινού για τις ιδέες και τους δυστοπικούς κόσμους του Όργουελ, αλλά και τα διδάγματα της Ιστορίας.

Ουίλιαμ Σαίξπηρ, Τρωίλος και Χρυσηίδα
Μετάφραση: Νίκος Χατζόπουλος
Σκηνοθεσία: Μαρία Πανουργιά
Φεβρουάριος 2022

Ο χρόνος ή όλα τα διορθώνει ή όλα τα τελειώνει.

Τροία. Οι Έλληνες έχουν στρατοπεδεύσει έξω από τα τείχη της πόλης. Έχουν διαπλεύσει το Αιγαίο Πέλαγος ζητώντας εκδίκηση για την αρπαγή της Ωραίας Ελένης. Μέσα στα τείχη

της Τροίας ένας καινούργιος έρωτας φουντώνει, όλο ορμή και πάθος, ανάμεσα στον μικρότερο γιο του Πρίαμου, τον Τρωίλο, και τη Χρυσηίδα, την κόρη του μάντη Κάλχα.

Στο στρατόπεδο των Ελλήνων, Αγαμέμνονας, Οδυσσέας και Νέστορας καταστρώνουν σχέδια και στρατηγική για να ωθήσουν να μονομαχήσει με τον Έκτορα ο Αίας αντί του αλαζόνα και υπερόπτη Αχιλλέα. Ο Έκτορας επισκέπτεται το στρατόπεδο των Ελλήνων για να ορίσει τις λεπτομέρειες της μονομαχίας και στο περιθώριο της επίσκεψης γίνεται ανταλλαγή αιχμαλώτων. Τότε η Χρυσηίδα ανταλλάσσεται με τον Αντήνορα και μεταφέρεται στη μεριά των Ελλήνων, δίπλα στον πατέρα της. Ο Τρωίλος, που βρίσκεται στην ακολουθία του Έκτορα, παρακολουθεί κρυμμένος στο σκοτάδι την αγαπημένη του να πατάει τους όρκους πίστης και αφοσίωσης που του είχε δώσει.

Ο Έκτορας τραυματίζεται θανάσιμα και η μάχη ανάμεσα σε Τρώες και Έλληνες μετατρέπεται σε γενική σύρραξη. Ο λαβωμένος από τον έρωτα Τρωίλος ρίχνεται στην αναμέτρηση ψάχνοντας γιατρειά στη φωτιά του πολέμου.

Ο Σαίξπηρ αντλεί έμπνευση και υλικό από τα επεισόδια του Τρωικού πολέμου και γράφει μια τραγωδία – ή καλύτερα μια κωμωδία; – για την τέχνη της μάχης και του έρωτα. Αποτυπώνει συναισθήματα και συμπεριφορές που αναδύονται εν βρασμώ, για να τα σχολιάσει αργότερα εν ψυχρώ.

ΜΙΚΡΟ ΕΘΝΙΚΟ
Υπεύθυνη: Σοφία Βγενοπούλου

ΚΤΙΡΙΟ ΤΣΙΛΛΕΡ
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ

Αγγελική Δαρλάση, Το αγόρι στο θεωρείο
Διασκευή: Άνδρη Θεοδότου
Σκηνοθεσία: Σοφία Μαραθάκη
Οκτώβριος 2021

Οι τοίχοι είναι τόσο λεπτοί που ακόμα και τα όνειρα μας μπερδεύονται με τα όνειρα των άλλων.

Ένα από τα πιο αγαπημένα βιβλία της νεοελληνικής λογοτεχνίας για παιδιά, Το αγόρι στο θεωρείο της πολυβραβευμένης συγγραφέα Αγγελικής Δαρλάση, που κυκλοφόρησε το 2017, ανεβαίνει για πρώτη φορά στη σκηνή, σε διασκευή για το θέατρο από την Άνδρη Θεοδότου. Μια ιστορία σαν άγριο και τρυφερό συνάμα παραμύθι με αφορμή ένα ιστορικό γεγονός: τη Μικρασιατική Καταστροφή, τον Σεπτέμβριο του 1922. Τότε που πάνω από 1.500.000 Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν για πάντα τα σπίτια και την πατρίδα τους και να προσπαθήσουν να χτίσουν μια νέα ζωή στην Ελλάδα.

Μια ιστορία για τη δύναμη της ψυχής, την αντιμετώπιση μικρών και μεγάλων καταστροφών, τους εφιάλτες της ζωής, την ενηλικίωση, τα όνειρα, την «πραγματικότητα» της φαντασίας, την Αλήθεια που κρύβει ο άνθρωπος μέσα στην καρδιά του.

«Είναι κουκλόσπιτο εδώ…» ψιθυρίζει η Αρετή όταν αντικρίζει το θέατρο και αποφασίζει να ζήσει κρυμμένη μέσα σ’ ένα μπαούλο. Εκείνη και ο αδερφός της, ο Δρόσος, που σώθηκαν από ένα ελληνικό πλοίο το φοβερό βράδυ της Καταστροφής κάνουν σπίτι τους ένα θεωρείο στο Δημοτικό Θέατρο της Αθήνας. Πλάι τους η Δόμνα, μια γυναίκα που τα φροντίζει σαν δικά της παιδιά μέσα σ’ έναν κόσμο εχθρικό. Κάθε θεωρείο και μια ιστορία, κάθε θεωρείο και μια ελπίδα. Ένα αγόρι που βιοπορίζεται ως τσιράκι στην αγορά, μια κοπέλα που όλο ράβει και ξηλώνει το πέπλο του νυφικού της, ένα κορίτσι που δεν μιλά αλλά μόνο τραγουδά και άλλοι πολλοί, υπέροχοι και πονεμένοι γείτονες..

Μια μέρα η Αρετή εξαφανίζεται μυστηριωδώς. Όλοι μαζί, ενωμένοι, προσφέρονται να βοηθήσουν τον Δρόσο να βρει την αδελφή του. Με τη βοήθεια ενός μισοσκισμένου βιβλίου της Τρικυμίας του Σαίξπηρ, σε μετάφραση του Ιάκωβου Πολυλά, που εξιστορεί τις περιπέτειες ενός πνεύματος, του Άριελ κι ενός μάγου, του Πρόσπερο, ο Δρόσος και οι φίλοι του ανακαλύπτουν την Αλήθεια. Τώρα μια καινούργια ζωή τους περιμένει…

Η παράσταση, με όχημα όλα τα πρωτογενή υλικά του θεάτρου, το ανθρώπινο σώμα και τη φωνή, τη δράση και την αφήγηση, το τραγούδι, τον χορό, την κίνηση και τη μουσικότητα και κυρίως το παιχνίδι και τη δύναμη της μεταμόρφωσης, θα ζωντανέψει έναν κόσμο μαγικό και αληθινό. Μια παράσταση που εξυμνεί τον άνθρωπο και την πίστη του στη ζωή!

ΚΤΙΡΙΟ ΡΕΞ
ΣΚΗΝΗ «ΚΑΤΙΝΑ ΠΑΞΙΝΟΥ»

Εφηβικό Θέατρο: «Νέες Φωνές»
Υπεύθυνη για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του προγράμματος: Σοφία Βγενοπούλου
Ήδη με το εξαιρετικά επωφελές πρόγραμμα «Το Θέατρο στο Νέο Σχολείο», το Εθνικό Θέατρο έχει καλλιεργήσει μια κοινότητα καλλιτεχνών, εκπαιδευτικών και εφήβων που συνεργάζονται και συν-δημιουργούν. Σε συνέχεια της εμπειρίας αυτής, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, το Εθνικό Θέατροαναλαμβάνει μια σειρά από εκπαιδευτικές και καλλιτεχνικές πρωτοβουλίεςμε στόχο την ενίσχυση της εφηβικής έκφρασης, με τίτλο «Νέες Φωνές». Οι δράσεις φέρνουν στο προσκήνιο τους έφηβους και το περιβάλλον τους (σχολείο και οικογένεια), και διερευνούν τις συνέπειες της πανδημίας στη γενιά τους. Τα αιτήματα του κινήματος #metoo είναι άλλο ένα παράδειγμα των προκλήσεων που καλούνται επιτακτικά να αντιμετωπίσουν στο πέρασμά τους στην ενηλικίωση και αναδεικνύουν ακόμη περισσότερο την ανάγκη οι νέοι να θωρακιστούν ψυχικά και να αναπτύξουν κριτική σκέψη.

Παράλληλα, οι «Νέες Φωνές» δίνουντην ευκαιρία σε πλήθος καλλιτεχνών (συγγραφέων, σκηνοθετών, ηθοποιών, κ.ά.)να εξοικειωθούν με τις ιδιαίτερες επιταγές του θεάτρου για έφηβους και να το τροφοδοτήσουν με την έμπνευσή τους,έτσι ώστε να αποτελέσει στα χρόνια που έρχονται ζωτικό μέρος της πολιτιστικής ζωής.

Το πρόγραμμα των δράσεων για το εφηβικό θέατρο θα αναπτυχθεί στους παρακάτω άξονες:

1.Παραγωγή δύο παραστάσεων εστιασμένων στους νέους σε σκηνοθεσία Σοφίας Βγενοπούλου και Γεωργίας Μαυραγάνη.
2. Σχεδιασμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε αντιστοιχία με τις παραστάσεις, αλλά και ανεξάρτητων κύκλων εκπαιδευτικού δράματος με συγκεκριμένες θεματικές.
3. Στοχευμένη επιμόρφωση και συμβουλευτική εκπαιδευτικών.
4. Εκπαίδευση επαγγελματιών του θεάτρου μέσα από σεμινάρια που εστιάζουν στις αρχές και τεχνικές του θεάτρου για παιδιά και νέους καθώς και στην εμψύχωση ομάδων.
5. Στούντιο Συγγραφήςθεατρικών έργων για νέους με τη συμμετοχή τεσσάρων θεατρικών συγγραφέων ανά έτος.