Χρήστος Ντακαλέτσης: Το Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης αναγεννιέται μαζί με το Φεστιβάλ Δωδώνης

Στο Αρχαίο Θέατρο της Δωδώνης, έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της χώρας και το αρχαιότερο μαντείο του ελληνικού κόσμου πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία το 5ο Φεστιβάλ Δωδώνης παρουσιάζοντας στο κοινό πλήθος θεατρικών και μουσικών παραστάσεων.

Για μια ακόμη χρονιά, το φεστιβάλ συνδιοργάνωσαν ο Δήμος Δωδώνης και το Πνευματικό του Κέντρο με «ενορχηστρωτή» τον Δήμαρχο Δωδώνης Χρήστο Ντακαλέτση, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, ενώ την Καλλιτεχνική Επιμέλεια της διοργάνωσης είχε ο γνωστός μαέστρος και συνθέτης, Θεόδωρος Λεμπέσης.

Στα πλαίσια του μεγάλου αυτού καλοκαιρινού φεστιβάλ το parapolitika.gr και η Μαριάνθη Κουνιά μίλησαν με τον Δήμαρχο Δωδώνης, ο οποίος έχει πάντα στόχο ο θεσμός του Φεστιβάλ Δωδώνης να αποκτήσει την αίγλη του ιστορικού παρελθόντος, μέσα από την παρουσίαση και την παραγωγή ποιοτικού πολιτιστικού προϊόντος.

Ποια σημασία έχει για εσάς το Φεστιβάλ Δωδώνης; Σε τι στοχεύει;

Το Φεστιβάλ Δωδώνης δεν φιλοξενείται απλώς σε ένα από τα πολλά Αρχαία Θέατρα της χώρας μας, αλλά έχει ως σημείο αναφοράς τον Αρχαιολογικό Χώρο της Δωδώνης, στον οποίο αναπτύχθηκε και λειτούργησε για αιώνες το θρησκευτικό κέντρο της βορειοδυτικής Ελλάδας, που συνδεόταν με τη λατρεία του Δία, πατέρα των θεών. Ένας ιδιαίτερος χώρος με πολυεπίπεδες συμβολικές αναγνώσεις και νοηματοδοτήσεις, που συνδέονται με την αρχαία θρησκεία, τον πολιτισμό και τη δημοκρατία. Οι θεατές, καθήμενοι στα λίθινα εδώλια του θεάτρου που χτίστηκε στην εποχή του Βασιλιά Πύρρου, παρακολουθούν τις παραστάσεις σε μικρή απόσταση από το αρχαιότερο μαντείο στην ελληνική επικράτεια, στο σημείο που εκφράστηκε για πρώτη φορά η αγωνία του ανθρώπου να μάθει το μέλλον του. Οι ερειπωμένοι σήμερα ναοί της Διώνης, της Θέμιδας, του Ηρακλή, της Αφροδίτης, συνυπάρχουν με τα υλικά κατάλοιπα του Πρυτανείου και του Βουλευτηρίου. Το σκηνικό συμπληρώνεται από το αρχαίο στάδιο όπου τελούνταν τα Νάια, αθλητικοί και δραματικοί αγώνες προς τιμήν του Δία, που θεωρούνταν εφάμιλλοι των Ολυμπιακών Αγώνων.

Ωστόσο, η σπουδαιότητα του χώρου, δεν συνοδεύεται από την αντίστοιχη αναγνωρισιμότητα και το έλλειμμα πληροφόρησης στο ευρύ κοινό είναι σημαντικό. Πρωταρχικός, λοιπόν, στόχος του Φεστιβάλ είναι η ανάδειξη αυτού του σπουδαίου αρχαιολογικού χώρου. Μόνιμη, όμως, αγωνία δική μου και όλων των συντελεστών είναι οι παραστάσεις του Φεστιβάλ να είναι αντάξιες του χώρου που φιλοξενούνται.

Ποιες δυσκολίες συναντήσατε στην ετοιμασία της φετινής διοργάνωσης;

Γενικά η διοργάνωση ενός Φεστιβάλ είναι μια δύσκολη υπόθεση. Σκεφτείτε λοιπόν τις επιπλέον δυσκολίες που έχει ένα Φεστιβάλ που πραγματοποιείται σε έναν αρχαιολογικό χώρο στον οποίο απαγορεύεται να γίνει οποιαδήποτε παρέμβαση στο τοπίο. Κι αυτές τις δυσκολίες καλείται να τις αντιμετωπίσει ένας μικρός Δήμος σαν το Δήμο Δωδώνης με ελάχιστο προσωπικό και ακόμα λιγότερο προσωπικό στο Πνευματικό Κέντρο που είναι συνδιοργανωτής.

Φέτος όμως είχαμε επιπλέον προβλήματα εξαιτίας του COVID-19. Τμήμα των εργαζομένων πήρε άδειες ειδικού σκοπού ή δούλευε εξ’ αποστάσεως. Οριακά μπορούσε να λειτουργήσει ο Δήμος μας για απλά ζητήματα, πόσο μάλλον να ετοιμάσουμε και το Φεστιβάλ μας. Βεβαίως θα ήταν τραγική παράλειψη αν δεν ανέφερα ότι είχαμε δίπλα μας την αμέριστη βοήθεια της Εφορείας Αρχαιοτήτων, χωρίς την οποία δύσκολα θα τα καταφέρναμε αυτή τη χρονιά.

Και δεν ήταν μόνο αυτό. Μεγάλο μέρος των χορηγιών που δεχόμαστε τα προηγούμενα χρόνια κατευθύνθηκε στην υγεία με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουμε και οικονομικά προβλήματα. Βεβαίως ένα τμήμα του Φεστιβάλ χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Interreg «Ελλάδα-Αλβανία 2014-2020» αλλά και πάλι φέτος είναι η πρώτη χρονιά που οι περισσότερες παραστάσεις μας έχουν εισιτήριο.

Λόγω της περιπέτειας του Κορωνοϊού, πώς ανταποκρίθηκαν φέτος στην έναρξη των Φεστιβάλ τόσο οι ξένοι τουρίστες, όσο και οι Έλληνες επισκέπτες;

Φέτος, ο κόσμος διψά περισσότερο από ποτέ για πολιτισμό, όχι μόνο ως πνευματική ανάγκη αλλά και για να καλύψει το έλλειμμα που δημιούργησε μια χρονιά εγκλεισμού. Για να ξανανιώσει την αίσθηση τής από κοινού παρακολούθησης. Να ακούσει το γέλιο του διπλανού, να πάρει την ενέργεια μιας θεατρικής παράστασης, να περάσει ένα βράδυ κάτω απ’ τον καλοκαιρινό ουρανό της χώρας μας.

Προφανώς συνυπάρχει αλλά δεν κυριαρχεί η ανασφάλεια, για τη συμμετοχή σε μια μαζική εκδήλωση γιατί αυτό είναι στο χέρι των διοργανωτών να ξεπεραστεί. Ο Δήμος Δωδώνης με τους εργαζόμενούς του και τους πολυάριθμους εθελοντές, δρα υποδειγματικά ως προς την τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων σε όλες τις εκφάνσεις του και στην διοργάνωση του Φεστιβάλ γι’ αυτό και δεν έχουμε να ανησυχούμε για τίποτα. Αντίθετα, καθώς βρισκόμαστε στο σημείο που ενώνονται οι δύο σημαντικότεροι οδικοί άξονες της Ελλάδας, η Εγνατία και η Ιόνια, φιλοδοξούμε ότι φέτος θα μας επισκεφτεί ακόμα περισσότερος κόσμος.

Με τα θέατρα κλειστά αρκετούς μήνες, πόσο εύκολο θα είναι να ξαναχτιστεί μια νέα σχέση με το κοινό ώστε να κερδηθεί το ενδιαφέρον του κόσμου για θεατρικές και μουσικές παραστάσεις;

Δεν είμαι ειδικός ούτε γνωρίζω το χώρο του θεάματος. Γνωρίζω όμως ότι οι Έλληνες δεν είναι απαίδευτος λαός, αντίθετα έχει υψηλή νοημοσύνη και επιζητά την ποιοτική καλλιτεχνική προσφορά. Η σχέση του κοινού με τον πολιτισμό μπορεί πρακτικά να διακόπηκε βίαια για αρκετούς μήνες αλλά δεν θα μπορούσε ποτέ –στην Ελλάδα τουλάχιστον- να σταματήσει οριστικά. Δεν είμαι της άποψης ότι πρέπει να φτιαχτεί μια νέα σχέση απ’ το μηδέν. Θα ξαναβρούμε το νήμα, και κρίνοντας από την μέχρι τώρα επιτυχημένη πορεία του Φεστιβάλ μας, πολύ πιο γρήγορα και πιο εύκολα απ’ ό,τι νομίζουμε.

Ποιες θα είναι οι δυσκολίες στο εξής για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις και ποια τα θετικά που προέκυψαν από το lokcdown;

Μια διάσταση ιδιαίτερη των πολιτιστικών εκδηλώσεων, είναι τα παραδοσιακά πανηγύρια μας στα οποία φέτος απαγορεύεται ο χορός ως μέτρο πρόληψης της διάδοσης του COVID-19. Στα ηπειρώτικα πανηγύρια η θρησκευτική γιορτή είναι η αφορμή για να μαζευτεί όλη η οικογένεια, που συνήθως είναι χωρισμένη εξαιτίας της εσωτερικής ή εξωτερικής μετανάστευσης. Είναι η μέρα που γιορτάζει όλο το χωριό. Είναι μέρα χαράς απόλυτα συνυφασμένη με το χορό, σε βαθμό που τα περισσότερα χωριά επιλέγουν να μην διοργανώσουν καν πανηγύρι αφού δεν θα μπορεί ο κόσμος να χορέψει.

Παράλληλα, το κράτος πετάει στους Δήμους το μπαλάκι του ελέγχου όσων «τολμηρών» επιλέγουν να κάνουν τελικά πανηγύρια, κάτι που είναι τεχνικά και πρακτικά ανέφικτο. Ως πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Ηπείρου απηύθυνα πρόσφατα μια επιστολή στον Υπουργό Εσωτερικών ζητώντας του να δει το πλαίσιο λειτουργίας των πανηγυριών, ώστε και εμείς οι Δήμοι να μην αντιμετωπίσουμε προβλήματα και επίσης, να μη συμβάλλουμε ακούσια στη διάδοση της νόσου.

Αν ψάξουμε πολύ να βρούμε κάτι θετικό τότε θα πρέπει να πούμε ότι σε μια χρονιά με κλειστά θέατρα και συναυλιακούς χώρους υπήρχε όλος ο χρόνος για να γίνουν αρκετές διαβουλεύσεις και γι’ αυτό τα φετινά σχήματα θεατρικά και μουσικά αλλά και συνολικότερα οι παραστάσεις είναι καλύτερες από κάθε άλλη χρονιά.

Σε ποια φάση βρίσκονται τα έργα αποκατάστασης του Αρχαίου Θεάτρου Δωδώνης; Συρρέει κόσμος και από διπλανές περιοχές για τις εκδηλώσεις στον ιερό αυτό χώρο;

Πρόκειται για το μεγαλύτερο Αρχαίο Θέατρο, χωρητικότητας 18.000 ατόμων το οποίο έμεινε κλειστό για 17 χρόνια προκειμένου να γίνουν οι εργασίες αναστήλωσης. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ο κόσμος να ξεχάσει αυτό που παλιότερα ήταν δεδομένο, ότι δηλαδή καλοκαίρι σημαίνει παραστάσεις στην Αρχαία Δωδώνη. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε δρόμο ακόμα μέχρι την πλήρη αποκατάσταση.

Αυτό που έχει συμβεί μέχρι τώρα είναι ότι το Θέατρο, «αναγεννιέται» μαζί με το Φεστιβάλ. Τα τμήματα που μας αποδίδονται κάθε χρόνο αρκούν ακριβώς για να καλύψουμε την διαρκώς αυξανόμενη προσέλευση κοινού, εκτός βέβαια από τις εκδηλώσεις στην Αυγουστιάτικη Πανσέληνο, που ακόμα κι αν είχαμε στη διάθεσή μας και τις 18.000 θέσεις πάλι δεν θα έφταναν.

Βεβαίως θα θέλαμε να μας αποδοθεί ολόκληρο, αλλά γνωρίζουμε από πρώτο χέρι τις δυσκολίες και είμαστε ικανοποιημένοι από το ρυθμό των εργασιών με δεδομένη την υποστελέχωση και την υποχρηματοδότηση της Εφορίας Αρχαιοτήτων.

.