ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Πράσινο φως από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για την ανάδειξη της Ακρόπολης του Γλα στη Βοιωτία
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε έκταση οχυρωμένη μυκηναϊκή Ακρόπολη της Ελλάδας
Το σχέδιο-πλαίσιο για την προστασία και διαχείριση του αρχαιολογικού χώρου της μυκηναϊκής Ακρόπολης του Γλα,
Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο με στόχο να αναδειχθεί η τοπογραφία του αρχαιολογικού χώρου και να συσχετιστεί ο Γλας με τον Ορχομενό, τις μυκηναϊκές Ακροπόλεις της Αγίας Μαρίνας και του Αγίου Ιωάννη, και με τα εκτενή μυκηναϊκά αποστραγγιστικά έργα στη βόρεια Κωπαΐδα.
Σκοπός του έργου είναι η εμπεριστατωμένη μελέτη του μνημείου και της εποχής του, η μέγιστη δυνατή τεκμηρίωση των αρχαιολογικών και κατασκευαστικών χαρακτηριστικών του ως υπόβαθρο για τις εργασίες αποκατάστασης, αλλά και η μέγιστη δυνατή προβολή του μνημείου.
Το έργο προβλέπει, μεταξύ άλλων, την αξιοποίηση του υφιστάμενου οδικού δικτύου και την πρόταση βελτίωσής του, τον επαναπροσδιορισμό της θέσης του αρχαιολογικού χώρου σε σχέση με τον άξονα της εθνικής οδού, την οργάνωση δικτύου μυκηναϊκών Ακροπόλεων (Ορχομενός-Γλας-Αγία Μαρίνα-Άγιος Ιωάννης) και την ένταξη της Ακρόπολης ως κόμβου στα δίκτυα πεζοπορίας.
Κεντρική ιδέα είναι η δημιουργία μνημειακών πυρήνων και ‘layers’ που θα απλώνονται με διαδοχικά στάδια σε επίπεδα δράσεων με απώτερο στόχο τη δημιουργία ενός διευρυμένου δικτύου εστιών. Μετά την ανάδειξη των μνημειακών πυρήνων θα δημιουργηθούν διαδρομές εντός και εκτός των τειχών αλλά και προς τις εστίες, ενώ θα αναπτυχθούν υποδομές εξυπηρέτησης και ασφάλειας των επισκεπτών, φωτισμού και σήμανσης.
Η ακρόπολη στο Γλα είναι η μεγαλύτερη σε έκταση οχυρωμένη μυκηναϊκή ακρόπολη της Ελλάδος που έχει διατηρηθεί σήμερα και βρίσκεται πάνω σε χαμηλό βράχο που εξέχει κατά 20 με 40 μ., από την πεδιάδα. Η κατασκευή της ακρόπολης είχε γίνει με οικοδομικό υλικό γιγαντιαίους ογκόλιθους, στα πρότυπα των υπολοίπων κυκλώπειων μυκηναϊκών κατασκευών.
Το μήκος της περιμέτρου του τείχους είναι 3 χιλιόμετρα, το δε πάχος 5-5,5 μέτρα. Η οχυρωμένη έκταση καλύπτει επιφάνεια 200 στρεμμάτων. Δεν είναι γνωστό σήμερα πως ονομαζόταν αυτή η οχυρωμένη τοποθεσία στην αρχαιότητα. Το τοπωνύμιο Γλα είναι πολύ μεταγενέστερο και πιθανόν είναι παραφθορά του αλβανικού κουλά που σημαίνει φρούριο.
Σε σχέση με τα μέχρι τώρα γνωστά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, ο Γλας έγινε αντικείμενο μελέτης αρχικά από τον H. Schliemann, το 1881 και το 1893 από τους F. Noack και A. de Ridder. Η έρευνα τους ολοκληρώθηκε το 1884 αποκαλύπτοντας τη μυκηναϊκή Ακρόπολη και τμήμα των εγκαταστάσεων, χωρίς να ξεκαθαριστεί η μορφή και η χρονολόγησή τους. Κατά το διάστημα 1955-1961 ο αρχαιολόγος Ιωάννης Θρεψιάδης, προχώρησε σε περαιτέρω έρευνα στην Ακρόπολη του Γλα, εστιάζοντας αρχικά στις πύλες της κυκλώπειας οχύρωσης και στα κατάλοιπα του Νότιου Περιβόλου.
Κατά τα έτη 1978- 1991, τη συνέχεια και την ολοκλήρωση της μελέτης ανέλαβε ο αρχαιολόγος Σπύρος Ιακωβίδης, επικαιροποιώντας την έρευνα των Noack Ridder-Θρεψιάδη. Η έρευνα στον Γλα συνεχίστηκε έως και τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Το 2018, η Δρ. Έλενα Κουντούρη, Διευθύντρια της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων (ΔΙΠΚΑ) του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού έχει αναλάβει να συνεχίσει την έρευνα και μελέτη του Γλα στο πλαίσιο πενταετούς προγράμματος 2018-2022.
που βρίσκεται στην περιοχή του Κάστρου Βοιωτίας, ενέκρινε το Ο σκοπός του έργου
Σκοπός του έργου είναι η εμπεριστατωμένη μελέτη του μνημείου και της εποχής του, η μέγιστη δυνατή τεκμηρίωση των αρχαιολογικών και κατασκευαστικών χαρακτηριστικών του ως υπόβαθρο για τις εργασίες αποκατάστασης, αλλά και η μέγιστη δυνατή προβολή του μνημείου.
Το έργο προβλέπει, μεταξύ άλλων, την αξιοποίηση του υφιστάμενου οδικού δικτύου και την πρόταση βελτίωσής του, τον επαναπροσδιορισμό της θέσης του αρχαιολογικού χώρου σε σχέση με τον άξονα της εθνικής οδού, την οργάνωση δικτύου μυκηναϊκών Ακροπόλεων (Ορχομενός-Γλας-Αγία Μαρίνα-Άγιος Ιωάννης) και την ένταξη της Ακρόπολης ως κόμβου στα δίκτυα πεζοπορίας.
Κεντρική ιδέα είναι η δημιουργία μνημειακών πυρήνων και ‘layers’ που θα απλώνονται με διαδοχικά στάδια σε επίπεδα δράσεων με απώτερο στόχο τη δημιουργία ενός διευρυμένου δικτύου εστιών. Μετά την ανάδειξη των μνημειακών πυρήνων θα δημιουργηθούν διαδρομές εντός και εκτός των τειχών αλλά και προς τις εστίες, ενώ θα αναπτυχθούν υποδομές εξυπηρέτησης και ασφάλειας των επισκεπτών, φωτισμού και σήμανσης.
Η Ακρόπολη του Γλα
Η ακρόπολη στο Γλα είναι η μεγαλύτερη σε έκταση οχυρωμένη μυκηναϊκή ακρόπολη της Ελλάδος που έχει διατηρηθεί σήμερα και βρίσκεται πάνω σε χαμηλό βράχο που εξέχει κατά 20 με 40 μ., από την πεδιάδα. Η κατασκευή της ακρόπολης είχε γίνει με οικοδομικό υλικό γιγαντιαίους ογκόλιθους, στα πρότυπα των υπολοίπων κυκλώπειων μυκηναϊκών κατασκευών.
Το μήκος της περιμέτρου του τείχους είναι 3 χιλιόμετρα, το δε πάχος 5-5,5 μέτρα. Η οχυρωμένη έκταση καλύπτει επιφάνεια 200 στρεμμάτων. Δεν είναι γνωστό σήμερα πως ονομαζόταν αυτή η οχυρωμένη τοποθεσία στην αρχαιότητα. Το τοπωνύμιο Γλα είναι πολύ μεταγενέστερο και πιθανόν είναι παραφθορά του αλβανικού κουλά που σημαίνει φρούριο.
Σε σχέση με τα μέχρι τώρα γνωστά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, ο Γλας έγινε αντικείμενο μελέτης αρχικά από τον H. Schliemann, το 1881 και το 1893 από τους F. Noack και A. de Ridder. Η έρευνα τους ολοκληρώθηκε το 1884 αποκαλύπτοντας τη μυκηναϊκή Ακρόπολη και τμήμα των εγκαταστάσεων, χωρίς να ξεκαθαριστεί η μορφή και η χρονολόγησή τους. Κατά το διάστημα 1955-1961 ο αρχαιολόγος Ιωάννης Θρεψιάδης, προχώρησε σε περαιτέρω έρευνα στην Ακρόπολη του Γλα, εστιάζοντας αρχικά στις πύλες της κυκλώπειας οχύρωσης και στα κατάλοιπα του Νότιου Περιβόλου.
Κατά τα έτη 1978- 1991, τη συνέχεια και την ολοκλήρωση της μελέτης ανέλαβε ο αρχαιολόγος Σπύρος Ιακωβίδης, επικαιροποιώντας την έρευνα των Noack Ridder-Θρεψιάδη. Η έρευνα στον Γλα συνεχίστηκε έως και τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Το 2018, η Δρ. Έλενα Κουντούρη, Διευθύντρια της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων (ΔΙΠΚΑ) του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού έχει αναλάβει να συνεχίσει την έρευνα και μελέτη του Γλα στο πλαίσιο πενταετούς προγράμματος 2018-2022.