Την ακύρωση της δωρεάς χρηματοδότησης για την κατασκευή μουσείου στο Φάληρο ανακοίνωσε το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ύστερα από δυσαρέσκεια που δημιουργήθηκε λόγω, όπως λέει, συνεχών καθυστερήσεων στην εξέλιξη του έργου από μέρους του Υπουργείου Πολιτισμού.

Η δωρεά


Από τον Φεβρουάριο του 2017 με επιστολή του το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος προς το Υπουργείο Πολιτισμού είχε εκφράσει την επιθυμία και απόφασή του να χρηματοδοτήσει εξ ολοκλήρου τη δημιουργία μουσείου για την ανάδειξη του σπουδαίου ευρήματος ανασκαφής με τους «δεσμώτες» του Φαληρικού Δέλτα.

 Η δωρεά του ΙΣΝ, ύψους έως €4.050.000, μεταξύ άλλων, περιλάμβανε τη δημιουργία μουσειακής κτιριακής υποδομής, η οποία θα υλοποιείτο σε σχεδιασμό του διεθνούς φήμης αρχιτέκτονα Renzo Piano και των συνεργατών του.

Η ακύρωση της δωρεάς


Από την αρχή των συζητήσεων του ΙΣΝ με το ΥΠΠΟΑ και σύμφωνα με το ΙΣΝ, η πορεία του έργου χαρακτηρίσθηκε από διαρκείς και συστηματικές καθυστερήσεις, ενώ στο διάστημα αυτό, αναγνωρίζοντας το ειδικό βάρος που φέρει η πραγματοποίηση του έργου, το ΙΣΝ προχώρησε, ύστερα από αιτήματα του ΥΠΠΟΑ, τόσο σε τροποποίηση της αρχικής σύμβασης δωρεάς, όσο και σε πολλαπλές παραχωρήσεις χρονικών παρατάσεων για την υλοποίησή του.

"Το τελευταίο διάστημα και παρά την τακτική επικοινωνία του ΙΣΝ προς το ΥΠΠΟΑ, δεν έχουμε λάβει καμία ουσιαστική ενημέρωση αναφορικά με τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της δωρεάς. Οι παραπάνω λόγοι οδήγησαν στην απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΙΣΝ για την επί του παρόντος άμεση ανάκληση της δωρεάς. Ως διεθνής κοινωφελής οργανισμός, παραμένουμε πάντοτε, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, δίπλα σε κάθε προσπάθεια που συνεισφέρει στην ανάδειξη της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της χώρας μας, όσο και σε κάθε προσπάθεια που έχει θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία εν γένει. Στην περίπτωση ωρίμανσης της πορείας του έργου, θα είμαστε στη διάθεση του ΥΠΠΟΑ να αξιολογήσουμε με καλή πρόθεση ένα εκ νέου αίτημα», αναφέρει η ανακοίνωση του ιδρύματος.

Η απάντηση του Υπουργείου Πολιτισμού


Σε απάντηση της ανακοίνωσης του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος σχετικά με την «Ανάκληση της δωρεάς του ΙΣΝ προς το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού για την ανάδειξη και προστασία των αρχαιολογικών ευρημάτων της περιοχής του Φαληρικού Ορμου», το Γραφείο Τύπου του ΥΠΠΟΑ σημειώνει τα εξής:

Το ΙΣΝ αποφάσισε να ανακαλέσει την ανωτέρω δωρεά επικαλούμενο καθυστερήσεις πενταετίας. Επισημαίνεται ότι η ενεργή σύμβαση μεταξύ ΙΣΝ και ΥΠΠΟΑ υπεγράφη στις 22 Ιουλίου 2021.

Το ΙΣΝ είχε ενημερωθεί ότι οι εργασίες της πιλοτικής εφαρμογής ολοκληρώθηκαν με επιτυχία στις 9 Φεβρουαρίου 2022.

Το ΙΣΝ είχε, επίσης, ενημερωθεί και για την κατάθεση από πλευράς της αναδόχου εταιρείας της σχετικής τεχνικής αναφοράς, η οποία περιλάμβανε και τα αποτελέσματα-συμπεράσματα του υλοποιηθέντος έργου. Σύμφωνα με αυτά, για λόγους κυρίως προστασίας του ευρήματος και του περιβάλλοντος χώρου του, αλλά και επίσπευσης των εργασιών, προτάθηκε από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ η αλλαγή της μεθοδολογίας μεταφοράς των ευρημάτων.

Η νέα μέθοδος απόσπασης και μεταφοράς των ευρημάτων αποτυπώθηκε στην αναθεωρημένη μελέτη, η οποία έπρεπε να τύχει της γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου. Το ΚΑΣ γνωμοδότησε θετικά για την υποβληθείσα μελέτη, την Τρίτη 17.5.2022, προκειμένου οι εργασίες της απόσπασης και μεταφοράς του ευρήματος να εκκινήσουν τον Ιούνιο, όπως εξ αρχής είχε προγραμματιστεί για λόγους αντιμετώπισης της υγρασίας του εδάφους.

Το ΙΣΝ αποφάσισε την ανάκληση της δωρεάς επικαλούμενο καθυστερήσεις, μη επαρκή ενημέρωση για την εξέλιξη του έργου, και συμμόρφωση σε εσωτερικές διαδικασίες, την επομένη (18 Μαϊου 2022) της γνωμοδότησης του ΚΑΣ, και ενώ οι αρμόδιες Υπηρεσίες βρίσκονται ένα βήμα πριν από την έναρξη υλοποίησης αυτού του εξαιρετικά δύσκολου εγχειρήματος, έχοντας υπερνικήσει δυσχέρειες και προβλήματα του παρελθόντος.

Η προστασία και η ανάδειξη του ευρήματος των Δεσμωτών του Φαλήρου, στον χώρο του Κέντρου Πολιτισμού ΙΣΝ, αποτελεί για το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και τις αρμόδιες Υπηρεσίες του υποχρέωση και προτεραιότητα, η οποία δεν πρόκειται να διακυβευτεί. Οι Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ εκτελούν έργα προστασίας και ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων και μνημείων μείζονος σημασίας με συνέπεια και ποιότητα. Αυτό προφανώς πράττουν και στην περίπτωση των Δεσμωτών. Σε κάθε περίπτωση το έργο της προστασίας και ανάδειξης των Δεσμωτών θα προχωρήσει από το ΥΠΠΟΑ βάσει του υπάρχοντος προγραμματισμού του.

Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, σήμερα, είναι υπέρ της σύμπραξης του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Είναι υπέρ της συνεργασίας με Κοινωφελή Ιδρύματα και Οργανισμούς. Είναι υπέρ της αναδοχής δωρεών και χορηγιών. Τιμά τους χορηγούς και τους συνεργαζόμενους φορείς του. Όμως, προτάσσει την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας σύμφωνα με το εθνικό θεσμικό πλαίσιο και τις διεθνείς συμβάσεις.