Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα υπογράφει η συγγραφέας Αναστασία Ευσταθίου , με θέμα τη γυναίκα που ερωτεύθηκε και έζησε επί είκοσι χρόνια δίπλα στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Οι «Οχτώ ήχοι για τη Μαργαρίτα» που μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Κέδρος, είναι μια ιστορία βασισμένη σε τεκμηριωμένα ιστορικά γεγονότα, που ταξιδεύει τον αναγνώστη στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, στην ελληνική ύπαιθρο των αρματολών, στην Ύδρα, στο Ναύπλιο του Καποδίστρια, στην Αθήνα του Όθωνα και των πολιτικών δολοπλοκιών.

Η ίδια η συγγραφέας εξηγεί στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ και τη Μαριάνθη Κουνιά πως αποφάσισε να καταπιαστεί με την προσωπική σχέση του μεγαλύτερου ίσως αγωνιστή της Επανάστασης του 1821.
___________________

Πως σκεφτήκατε να καταπιαστείτε με αυτό το τόσο ιδιαίτερο θέμα, όπως είναι η ιστορία μιας γυναίκας που υπήρξε σύντροφος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη;


Ήθελα να μιλήσει για την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης μια γυναίκα που έζησε από τα μέσα τα γεγονότα. Ο γνωστός, στην περιοχή της Αιγιάλειας, θρύλος της σχέσης του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη με τη μοναχή Μαργαρίτα στάθηκε το μέσο για να αναβιώσω μια εποχή με μεγάλο, κατά τη γνώμη μου, αναγνωστικό ενδιαφέρον, λόγω και της συμπλήρωσης δύο αιώνων από την Εθνική Παλιγγενεσία. Η ιδιαιτερότητα του θέματος με προκάλεσε πρώτα εμένα σαν δημιουργό. Είχα σκεφτεί πολλά χρόνια πριν να αναπλάσω την άγνωστη στους πολλούς ιστορία του ζευγαριού και να την κοινωνήσω στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.

Πρόκειται για αληθινή ιστορία;


Υπάρχει μια φράση που συχνά ακούμε «Απαιτούνται τόνοι ιστορίας για να φτιαχτεί ένας θρύλος». Το περίεργο είναι ότι ο θρύλος, από μόνος του δεν γράφει ιστορία. Αναφέρεται σε συγκεκριμένο γεγονός και εμπλέκει συγκεκριμένα πρόσωπα. Πολλές φορές ο θρύλος παίρνει μυθικές διαστάσεις από στόμα σε στόμα. Αλλά, έλα που όλο και πιο συχνά οι προφορικές μαρτυρίες για τον θρύλο στον τόπο καταγωγής μου έρχονταν να με συναντήσουν για να μου πουν για τον Γέρο του Μοριά που πέρασε με το άλογο από την Νωνάκριδα. Είδε την πανέμορφη μοναχή, την ηράσθη περιπαθώς και εκείνη τον ακολούθησε οικειοθελώς. Το γεγονός είναι καταγεγραμμένο και σε ιστορικά βιβλία, οπότε στην περίπτωσή μας ο θρύλος έγραψε ιστορία.

Πως προέκυψε ο τίτλος του βιβλίου;


Από την Οκτώηχο, το εκκλησιαστικό βιβλίο με τους βυζαντινούς ήχους. Η πρωταγωνίστριά μου γράφει τα συμβάντα της ζωής της στα περιθώρια του εκκλησιαστικού βιβλίου. Κάθε Ήχος κι ένα κεφάλαιο της ζωής της. Ο Α´ Ήχος εκφράζει τη χαρά και τη μεγαλοπρέπεια της αγάπης. Ο Β´ Ήχος τη συναίσθηση της αμαρτωλότητας. Η Μαργαρίτα το 1825 πετάει τα ράσα, σπάει τα δεσμά της φυλάκισής της στο μοναστήρι, εγκαταλείπει τη μοναστική ζωή και εισέρχεται στα εγκόσμια ως συμβία του Θεόδωρου. Κάθε Ήχος από τους οκτώ συνθέτει την πορεία της ζωής της. Και οι οκτώ Ήχοι φανερώνουν το πέρασμά της σε τούτο τον κόσμο.
margarita

Πως πλέξατε τη σχέση της Μαργαρίτας με τον Κολοκοτρώνη; Ήταν εύκολο ή δύσκολο;


Μπήκα στο ρόλο της καθισμένης στον αργαλειό υφάντρας. Χρειάστηκα το στημόνι που ήταν η εποχή του 19ου αιώνα σαν βάση και το υφάδι, τη σχέση της Μαργαρίτας με τον Κολοκοτρώνη να υφαίνεται εγκάρσια στο στημόνι. Είχα το μοτίβο ξεκάθαρο στον νου μου. Δούλεψα με προσοχή τα νήματά μου. Η δυσκολία ήταν να μην ξεφύγει η ιστορία μου από τον ιστορικό πλου και μετατραπεί σε εύπεπτο ρομάντζο με φόντο την Ελληνική Επανάσταση.

Ποιες δυσκολίες συναντήσατε γενικότερα στη συγγραφή της ιστορίας σας;


Δεν μπόρεσα να βρω όσες πληροφορίες ήθελα για την ακριβή ημερομηνία γέννησης και θανάτου της πρωταγωνίστριάς μου. Λες κι ένα πέπλο σιωπής απλώθηκε και σκέπασε ό,τι είχε να κάνει με αυτή την γυναίκα. Η Μαργαρίτα Βελισσαροπούλου δεν ήταν αόρατη. Έζησε, όπως όλες μας μέσα από ρόλους. Ήταν η συμβία του Θ. Κολοκοτρώνη για δύο δεκαετίες περίπου, τον ακολούθησε από την Ύδρα στο Ανάπλι, έζησε μαζί του στην οικία επί της οδού Λέκκα στην Αθήνα, απέκτησε έναν γιο τον Πάνο Κολοκοτρώνη, είχε ρίζες από τη Νωνάκριδα και συγγενείς που έζησαν τα μετέπειτα χρόνια στην Ακράτα. Επισημαίνω στον πρόλογο του βιβλίου ότι το βιβλίο είναι ένας «αγιασμός μνήμης στη Μαργαρίτα». Τελώ το μνημόσυνό της μέσα σε αυτές τις 440 σελίδες με ανοικτή ημερομηνία.

Ποιες ιστορικές γνώσεις χρειάστηκε να έχετε για να γράψετε αυτό το βιβλίο;


Απαιτείται να γνωρίζεις το ιστορικοκοινωνικό συγκείμενο του 19ου αιώνα. Να έχεις βουτήξει για τα καλά στην επίσημη ιστορία, στα αρχεία που είναι διαθέσιμα ψηφιακά, στις Βιβλιοθήκες ή στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, να έχεις εντρυφήσει στην έρευνα, να ξέρεις τι έχει ειπωθεί στα Απομνημονεύματα των Αγωνιστών για την περίοδο εκείνη. Να έχεις σκύψει πολύ και στην ανεπίσημη ιστορία. Να έχεις αφουγκραστεί τις σιωπές και τις αγκυλώσεις της, γιατί εκεί υπάρχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Σαν συγγραφέας έπρεπε να τοποθετήσω τα πρόσωπα μέσα σε ένα πέρα για πέρα αληθινό πλαίσιο, το οποίο έπρεπε να έχω σπουδάσει.

Ποια σημεία του βιβλίου σας απολαύσατε περισσότερο όταν τα γράφατε;


Χαίρομαι για αυτή την ερώτηση. Απόλαυσα τα σημεία εκείνα που η εσωτερική φωνή της Μαργαρίτας υψωνόταν για να δώσει η πρωταγωνίστριά μου το στίγμα της σε μια εποχή που μιλούσαν μόνο οι άνδρες. Απόλαυσα κάθε κίνησή της, κάθε επιλογή της, κάθε διασκελισμό τόσο ανεξάρτητο κι αυτόνομο κάτω από τη σκιά ενός Μεγάλου. Απόλαυσα την ανθοφορία της ακριβώς όπως παρακολουθεί κάποιος και θαυμάζει ένα λουλούδι που ανθίζει κάτω από ένα πλατάνι.

Τι θυμίζουν στο σημερινό αναγνώστη οι καιροί της Ελληνικής Επανάστασης, των πολιτικών δολοπλοκιών και του συνεχούς αγώνα για ελευθερία;


Ότι δεν έχουν αλλάξει και πολύ τα πράγματα, σήμερα στην Ελλάδα του 2022. Με αυτή ακριβώς τη σειρά βιώνουμε μεγάλες αλλαγές, ανατροπές της γεωφυσικής και κοινωνικοπολιτικής θέσης μας στην παγκόσμια σκακιέρα. Οι πολιτικές δολοπλοκίες όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο αλλά και σε διεθνές επίπεδο καλά κρατούν και παραμένει ως διαρκές ζητούμενο ο αγώνας για την ελευθερία της σκέψης, της ζωής, της ύπαρξής μας ως άτομα και κρατικές οντότητες.

Υπάρχει, όμως, μια μεγάλη διαφορά με τα παραπάνω και δεν είναι άλλη από τον Έλληνα που τοποθετεί τον εαυτό του έξω από όλες αυτές τις ζυμώσεις κι ανακατατάξεις. Προτιμά να βλέπει άλλους να αγωνίζονται, άλλους να κινούν τον τροχό της ιστορίας, ίσως γιατί η μεγάλη ασθένεια του ατομισμού και του ωχαδελφισμού δεν του επιτρέπει να συμμετέχει ενεργά στο συλλογικό γίγνεσθαι. Αδυνατεί να αναλάβει ρόλο συνδιαμορφωτή των καιρών και φυσικά η ευθύνη δεν είναι όλη δική του αλλά και του κράτους που πλάθει τέτοιους πολίτες.