Γιώργος Σταθόπουλος: Ο σπουδαίος ζωγράφος μιλάει στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ με αφορμή την νέα του έκθεση στη Sianti Gallery
Ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους της εποχής μας, με μεγάλη απήχηση στο φιλότεχνο κοινό μιλάει για την έκθεση "Νήσος Ουτοπία"
Ο γνωστός καλλιτέχνης ανοίγει την καρδιά του στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ μιλώντας στη Μαριάνθη Κουνιά τόσο για την τωρινή του έκθεση, όσο και για το ταξίδι του στον μαγικό κόσμο της Τέχνης.
Η έκθεση που επιμελείται ο Γιώργος Μυλωνάς, έχει τίτλο «Νήσος Ουτοπία» και αποτυπώνει το ίδιο το εργαστήριο του καλλιτέχνη. Πίνακες με ζωηρά χρώματα και σύμβολα κλασικά-παραδοσιακά, νεανικά γυναικεία πρόσωπα ή ποδηλάτισσες, σφριγηλά αγόρια ή και ερωτευμένα ζευγάρια μέσα σε μετέωρα κτίσματα συνθέτουν το απόλυτο σκηνικό μιας εκρηκτικής αποτύπωσης.
Πως είναι η έμπνευση σας σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς;
Για μένα δεν είναι κανένας καιρός δύσκολος. Είμαι σε άριστη κατάσταση ψυχολογικά. Έτσι ήμουν πάντα και αυτό απορρέει και από τη δουλειά μου. Εγώ δεν μπορώ να κάνω δραματικά, μελαγχολικά έργα. Τα έργα που κάνω θέλω να έχουν μια αισιοδοξία. Δεν πιστεύω στην κατάθλιψη, την απαισιοδοξία. Πιστεύω στη ζωή και στη δύναμη που έχει η ζωή. Έτσι ήμουν ως σπουδαστής, έτσι είμαι και τώρα που είμαι 78 ετών. Δεν αλλάζει ο άνθρωπος. Εργαζόμουν και σπούδαζα. Δεν είχα υποστήριξη οικογενειακή. Ήρθα από το χωριό μου και εργαζόμουν τη νύχτα για να σπουδάζω την ημέρα. Αλλά ακόμα και τότε αν με ρώταγαν αν θέλει να αλλάξει η ζωή μου, θα έλεγα όχι. Ήμουν ευτυχής που εργαζόμουν για να σπουδάσω.
Πως βρεθήκατε στο χώρο της Τέχνης και από ποια ηλικία;
Τυχαία. Όλα στη ζωή μου έγιναν τυχαία. Εγώ στο χωριό μου δεν ήξερα ότι υπάρχει Σχολή Καλών Τεχνών. Όταν ήρθα στην Αθήνα το έμαθα.
Τυχαία ανακαλύψατε το ταλέντο σας;
Όχι δεν ανακάλυψα ότι έχω ταλέντο, ούτε και τώρα έχω ανακαλύψει ότι έχω κάτι. Όταν ήρθα από το χωριό μου έπιασα δουλειά σε μια διαφημιστική εταιρεία και τότε τα κάναμε όλα με το χέρι, δεν υπήρχαν κομπιούτερ. Σε πολύ σύντομο διάστημα απεδείχθη ότι είχα μια ευχαίρεια στο σχέδιο και έγινα μάστορας. Ζωγραφίζαμε διαφημιστικές ρεκλάμες. Γίνονταν όλα στο χέρι. Και έτσι πέρασε ένας καλλιτέχνης φίλος του αφεντικού, είδε τι κάνω και μου είπε εσύ να πας να σπουδάσεις στη ΑΣΚΤ. Και πήγα. Είχα την τύχη και πέρασα στους τρεις πρώτους εκείνη τη χρονιά. Και παράλληλα δούλευα, ούτε είχα βοήθεια, ούτε περίμενα βοήθεια.
Εκεί γίνατε ζωγράφος;
Αυτή είναι μια πολύ μεγάλη έννοια, καλύτερα να την παραλείψουμε. Απλά έτυχε να αρέσουν τα έργα μου. Να είναι καλά όσοι με θαυμάζουν. Τους ευχαριστώ πολύ. Δεν ήμουν ποτέ σε κανένα σύστημα κρατικό ή ιδιωτικό. Το μόνο που με ενδιέφερε πάντα ήταν να κάνω αυτό που μου αρέσει, τη δουλειά μου.
Τι θυμάστε από τον Γιάννη Μόραλη που ήταν δάσκαλος σας;
Δεν υπήρχε ιδιαίτερη σχέση. Οι δάσκαλοι αυτοί έβλεπαν τα έργα μας και μας διόρθωναν τεχνικά. Γιατί ο κάθε ένας είχε τον κόσμο του. Ο Μόραλης ήταν λίγο σχολαστικός, μου έλεγε, αυτό είναι πολύ γκρίζο, διόρθωσέ το γιατί πρέπει να υπάρχει μια αρμονία στα χρώματα και στα σχέδια. Έπρεπε πρώτα να μάθουμε την τέχνη και μετά ο κάθε καλλιτέχνης αποτύπωνε το δικό του όραμα στα έργα του. Τότε ήταν άλλο το επίπεδο της Σχολής και ήταν ιερός ο χώρος. Δεν έβλεπες ούτε ένα αποτσίγαρο κάτω. Σεβόμασταν το κτήριο και τους καθηγητές. Η βιβλιοθήκη της σχολής ήταν ένα θαύμα, τώρα είναι μια αποθήκη. Δεν περνάω ούτε απ’έξω τώρα.
Εκεί αρχίσατε να παίρνετε διάφορες επιρροές;
Ναι κανείς δεν είναι αυτόφωτος στην Τέχνη. Δεν υπάρχει παρθενογένεση στην Τέχνη. Αρχίζεις να καταλαβαίνεις τι σου αρέσει και τι σου ταιριάζει. Μαθαίνεις τι ακουμπάει το μέσα σου. Και είναι μια σύνθεση κατά κάποιο τρόπο.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας θέμα, αυτό που λατρεύει η ψυχή σας;
Μου αρέσει πάρα πολύ η αρχαία ελληνική Τέχνη και είμαι επηρρεασμένος όσο μπορώ να την πλησιάσω. Και οι καλοί ζωγράφοι που είχαν καθαρό μυαλό σε σχέση με την τέχνη. Που δεν ήταν σαλεμένοι. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν αυτές οι επηρροές μέσα μου. Δεν τα μιμούμαι, απλά με επηρεάζουν.
"Νήσος Ουτοπία". Πως βγήκε αυτός ο τίτλος και από πόσα έργα αποτελείται η έκθεση;
Τον σκεφτήκαμε επειδή κάποια πράγματα φαίνονται να βουλιάζουν στη θάλασσα. Ή αναδύονται ή βουλιάζουν δεν έχει σημασία. Εδώ τώρα 33 έργα χώρεσαν στην γκαλερί. Τα δύο τελευταία χρόνια όμως έχω κάνει πολύ περισσότερα. Δεν τα έχω μετρήσει. Δουλεύω πολύ, από το πρωϊ έως το βράδυ. Μου αρέσει πολύ. Δεν μου αρέσει να κάνω διακοπές και δεν έχω κάνει ποτέ στη ζωή διακοπές. Τις βαριέμαι, είναι αγγαρεία για μένα. Δεν είμαι παράξενος απλά δεν θέλω να διακόψω αυτό που κάνω κάθε μέρα. Το πρόβλημα θα είναι αν διακοπεί αυτό από κάποια ανώτερη δύναμη, από μια αρρώστια.
Χρησιμοποιείτε ελάχιστο μαύρο στα έργα σας και κάποια έργα δεν έχουν καθόλου μαύρο. Δεν σας αρέσει;
Και με μαύρο μπορείς να κάνεις πολύ αισιόδοξα πράγματα. Τα συναισθήματα δεν τα χαρακτηρίζει το χρώμα. Δεν έχω κάποιο αγαπημένο χρώμα. Τα αγαπάω όλα γιατί η αρμονία έχει σημασία. Τα χρώματα είναι όπως οι νότες στη μουσική. Χρειάζονται όλα.
Από ποια στάδια περνούν τα συναισθήματα σας μέχρι να αποτυπωθούν στον καμβά;
Αυτό δεν καθορίζεται από την αρχή. Καθώς προχωράς ανακαλύπτεις πράγματα. Είναι ένα ταξίδι η δουλειά μου, που δεν ξέρεις κάθε μέρα τι θα συναντήσεις.
Τι σας εμπνέει από την πόλη και από τους ανθρώπους σήμερα; Και τι σας πονάει;
Δεν με πονάει τίποτα. Απλά ένα ισχυρό στοιχείο στη δουλειά μου είναι το ερωτικό. Είναι καλό αν αυτό μπορεί να συμβεί και στην Τέχνη.
Πως καταφέρνετε να ντύνετε την πόλη με έρωτα;
Ο έρωτας δεν λείπει ποτέ από πουθενά. Όσο θα υπάρχει ζωή θα υπάρχει έρωτας. Δεν μπορεί να τα καταργήσει καμία δύναμη αυτά. Το ερωτικό στοιχείο γεννάει τη ζωή. Γεννάει έμπνευση.
Ένα από τα αγαπημένα σας σύμβολα είναι και η γυναίκα. Σας επηρεάζει αρνητικά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια μεγάλη έξαρση των επιθέσεων κατά της γυναίκας;
Όταν πληροφορούμε από τις ειδήσεις τα εγκλήματα που γίνονται σήμερα επηρρεάζομαι πολύ. Αλλά πάντα θα υπάρχει το καλό και το κακό, που πρέπει όμως να είναι σε μια ισορροπία. Όταν παραβιάζεται αυτή η ισορροπία έχουμε νοσηρά πράγματα στην κοινωνία. Καλό = κακό είπε ο Ηράκλειτος. Η ζωή αυτό είναι.
Που οφείλεται αυτή η έξαρση;
Αυτό έχει πολλές αιτίες, δεν μπορούμε να το ερμηνεύσουμε εύκολα. Πάντα υπήρχαν ερωτικά εγκλήματα. Δεν σκοτώνουν μόνο οι άντρες τις γυναίκες. Και οι γυναίκες πετάνε βιτριόλια. Όλοι θέλουμε την ελευθερία μας, αλλά κανείς δεν την αντέχει τελικά στα ζευγάρια. Δυστυχώς όταν βαρεθεί ο ένας τον άλλο, αρχίζει να τον μισεί.
Η Τέχνη απαλύνει την ψυχή;
Δεν έχει κάποιον ρόλο η τέχνη. Η Τέχνη πάντα αφορά τον δημιουργό της. Όταν ένα έργο αρέσει και συγκινεί και κάποιον άλλον πέρα από τον δημιουργό του, σημαίνει ότι περιέχει μέσα του κάτι που τον αφορά, που το έχει ο ίδιος μέσα του.
Έχετε κατακτήσει την απόλυτη ηρεμία;
Ναι έχω κατακτήσει πολλά πράγματα, αλλά και αυτό που έρχεται. Την τιμωρία. Που θα έρθει σε όλους μας. ίδια τιμωρία θα έχουμε όλοι. Και δεν μιλάω μόνο για το θάνατο. Μιλάω και για όσα θα έρθουν μέχρι να έρθει ο θάνατος. Για όσα σταματούμε να κάνουμε.
Στον Κορωνοϊό χάσατε την έμπνευση σας;
Στον Κορονοϊό ήμουν ευτυχής. Θα ήθελα αυτή η περίοδος να κρατήσει άλλα πέντε χρόνια ή να έρθει κάτι άλλο. Τίποτα δεν με ενοχλεί όταν έρχεται από τη φύση.
Σας έχει τύχει ένα έργο σας να το θέλουν 2-3 άνθρωποι και να πρέπει να να το ξαναζωγραφίσετε;
Ναι έχει συμβεί κι αυτό. Αλλά από την αρχή εξηγώ πως δεν θα είναι εντελώς ίδιο. Και αν σου αρέσει το αποτέλεσμα το αγοράζεις, αν όχι, δεν είσαι υποχρεωμένος να το πάρεις.
Τι σας εμπνέει στην πόλη, που έχει κεντρικό ρόλο στη νέα σας έκθεση;
Είναι έτσι όλη η σειρά έργων. Στην πόλη συμβαίνουν όλα. Είναι μια κοινωνία στην οποία ζούμε. Η πόλη είναι ότι καλύτερο υπάρχει. Και πάντα βάζω και έρωτα μέσα στην πόλη. Σε όλους το όνειρό τους είναι η πόλη. Θέλουν όλοι να φύγουν από το χωριό τους για να έρθουν στην πόλη.
Το αγοραστικό κοινό, το επηρέασε η κρίση του Κορωνοϊού;
Ναι βέβαια. Την Τέχνη την έπληξε πρώτη ο Κορωνοϊός γιατί δεν είναι αγαθό πρώτης ανάγκης.
Όταν αγοράζει κάποιος ένα έργο σας νιώθετε ότι αποχωρίζεστε ένα από τα παιδιά σας;
Όχι. Ανακούφιση νιώθω. Δεν τα πιστεύω εγώ αυτά, ότι τα έργα μας είναι παιδιά μας. Αυτά τα ρομαντικά δεν τα συμμερίζομαι καθόλου. Ανακουφίζομαι γιατί όταν πουλάω ένα έργο μου, η Τέχνη μου πάει αλλού, επικοινωνείται. Και όταν φεύγουν τα παλιά έργα μου ξεκινάω να φτιάχνω τα καινούρια.
Βγάλατε χρήματα από την Τέχνη σας;
Είμαι ευχαριστημένος. Δεν ήταν ποτέ ο στόχος να γίνω πλούσιος από τη δουλειά μου. Στην Ελλάδα δεν μπορείς να γίνεις πλούσιος από την Τέχνη.
Υπάρχουν στιγμές που δεν έχετε όρεξη να δημιουργήσετε;
Ναι βέβαια, όταν έχω γρίπη. Μόνο όταν είμαι άρρωστος δεν ζωγραφίζω. Μέχρι στιγμής το μόνο που με εμποδίζει είναι η αρρώστια. Διαφορετικά δουλεύω συνέχεια. Από το πρωι.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ
Ζωγράφος, γλύπτης, Καλλιθέα (Προστοβά) Αγρινίου, 1944
Σπούδασε γλυπτική στην ΑΣΚΤ (1966-1971) με δάσκαλους τους Δ. Καλαμαρά, Γ. Μόραλη, Ν. Νικολάου και Γ. Παπά, αλλά νωρίς μεταπήδησε στο χώρο της ζωγραφικής, αναπτύσσοντας μεγάλη δραστηριότητα. Στη γλυπτική εργάστηκε κυρίως σε μαλακά υλικά, όπως το ξύλο και ο πωρόλιθος, δημιουργώντας συνδέσεις με αφαιρετικές τάσεις. Στη ζωγραφική δέχτηκε γόνιμες επιρροές από την αρχαία ελληνική αισθητική και από νεοτερικά ρεύματα, που του επέτρεψαν να διαμορφώσει ένα προσωπικό ύφος. Επιδίδεται στο σχέδιο (μολύβι, μελάνι, κάρβουνο), την υδατογραφία, την ελαιογραφία, την κρητιδογραφία και στη χρήση ακρυλικών χρωμάτων. Τοπία φυσικά ή φανταστικά, απεικονίσεις ζώων και πουλιών αλλά κυρίως συνδέσεις όπου κυριαρχούν γυμνές ανθρώπινες μορφές με προφανή την προβολή του αισθησιασμού που απορρέει από τη νωχελική στάση τού γυναικείου σώματος, καθώς και συνθέσεις αλληγορικές, αποτελούν τη θεματολογία του.
Έχοντας διερευνήσει τη δυναμική τής γραμμής και του χρώματος και έχοντας ασκηθεί στις σύγχρονες μορφοπλαστικές αντιλήψεις -ιδιαίτερα του κυβισμού και της αφαίρεσης-, οδήγησε τις αισθητικές του επιλογές σε μιαν απλή και σαφή γραφή που ανακαλεί υφολογικούς τύπους δανεισμένους από την αρχαία παράδοση μέσα στη νεοτερική αντίληψη ενός έντεχνα λαϊκού ύφους με υπερρεαλιστικές και εξπρεσιονιστικές συζεύξεις και κάποτε με συμβολιστικές αναφορές. Στο έργο του συνυπάρχει η θερμή καμπύλη του ανθρώπινου σώματος με τις σκληρές γραμμές των ιδεατών κτιριακών σχημάτων που προκύπτουν από τη σύζευξη και συνύπαρξη μορφών που εκφράζουν την ελληνική πολιτισμική συνέχεια. Απαλλαγμένα κατά κανόνα από την προοπτική, τα θέματα πληρούνται από διάχυτα χρώματα που χρησιμοποιούνται εμφατικά ως αποκαλυπτικά του κλίματος που χαρακτηρίζει το έργο.
Έχει παρουσιάσει το έργο του σε ατομικές («Blow up», 1970 ««Νέες Μορφές», 1972, 1975, 1979, 1981, 1982, 1985 «Πολύτροπον», 1973 -1974 Π.Κ. Αγρινίου, 1975, 1978 «Κοχλίας», Θεσσαλονίκη, 1976 «Εργαστήρι», Λάρισα, 1976, 1979, 1982, 1989 «Αίθουσα Τέχνης Καλαμάτας», 1978 «Σταυρακάκης», Ηράκλειο, 1978, 1980 «Louis Simon», Ν. Υόρκη, 1979 «Πανσέληνος», θεσσαλονίκη, 1980 «Ανεμος», 1982, 1983, 1991 «Αίθουσα Τέχνης Ηρακλείου», 1983 Π.Κ.Δ. Καβάλας, 1984 «Ειρμός», Θεσσαλονίκη, 1985, 1991, 1999 «Αγκάθι», 1986 «Σκουφά», 1986, 1995 «Έκφραση», 1987 «Πρίσμα», Λιβάδια, 1992 «Ιανός», Θεσσαλονίκη, 1994 «Αριάδνη», Ηράκλειο, 1995 «Αργώ», Λευκωσία, 1998 «Γαβράς», 1999 «Peter's Gallery», Λεμεσός, 1999 κ.α.) και έχει πάρει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις (Πανελλήνιες 1971, 1973 «Babuino», Ρώμη, 1976 Σκιρώνειο, 1977 Γλυπτική 78, Φιλοθέη, 1978 Φιλαδέλφεια, ΗΠΑ, 1982 κ.α.).
Έργα του βρίσκονται στην ΕΠΜΑΣ, στο Μουσείο Βορρέ κ.α. Έχει επίσης ασχοληθεί με τη σκηνογραφία, με την εικονογράφηση βιβλίων, ημερολογίων, εξώφυλλων δίσκων και με τη φιλοτέχνηση αφισών και καρτών. Είναι μέλος του ΕΕΤΕ.
«Νήσος Ουτοπία»
Ατομική Έκθεση του Γιώργου Σταθόπουλου
Διάρκεια Έκθεσης : Παρασκευή 4 Νοεμβρίου – Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2022
Επιμέλεια Έκθεσης: Γιώργος Μυλωνάς
Sianti Gallery
Βασ. Αλεξάνδρου 2 και Μιχαλακοπούλου, Αθήνα (Πίσω από την Εθνική Πινακοθήκη)
Τηλ: 210 7245432, 210 3648335
Email: info@siantigallery.com
Web: https://bit.ly/3MT4gP2
Ώρες λειτουργίας Sianti Gallery:
Τρίτη - Πέμπτη- Παρασκευή 10:00-20:00
Τετάρτη 10:00-15:00
Σάββατο 10:00-16:00
Κυριακή και Δευτέρα κλειστά
