Μετά από την θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου
του Υπουργείου Πολιτισμού, ξεκινούν σημαντικές επεμβάσεις στο εσωτερικό του Κάστρου Ζακύνθουμε σκοπό να διασωθούν και αναδειχθούν τα κτήρια και ερείπια της περιόδου της Ενετοκρατίας και της Αγγλοκρατίας,
Το Κάστρο της Ζακύνθου αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό βυζαντινό και μεσαιωνικό μνημείο λόγω της ιστορικής σημασίας και αρχιτεκτονικής του αξίας. Στόχος των επεμβάσεων είναι μετά την αντιμετώπιση των δομικών και αισθητικών προβλημάτων που παρουσιάζει, να αναδειχθεί η ιστορική και αρχαιολογική του αξία καθώς και η περαιτέρω λειτουργική αξιοποίηση του, ως επισκέψιμου χώρου.
Η μελέτη
Η μελέτη αφορά σε μνημεία, τα οποία βρίσκονται, σε διαδρομή, πλησίον των τειχών προς την πλευρά της πόλης. Συγκεκριμένα, αφορά στα κτήρια: Μικρή Πυριτιδαποθήκη, Μεγάλη Πυριτιδαποθήκη και φυλακές της ενετικής περιόδου, στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννη Προδρόμου, ο οποίος βρίσκεται σε ερειπιώδη κατάσταση, στο συγκρότημα διοικητηρίου-στρατώνων της περιόδου της Αγγλοκρατίας.
Βασικές αρχές αποκατάστασης είναι η αντιμετώπιση δομικών προβλημάτων και η αισθητική αναβάθμιση της εικόνας του κάστρου. Οι μελέτες εκπονήθηκαν στο πλαίσιο Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, με αντικείμενο την αποκατάσταση και ανάδειξη μνημείων της Ζακύνθου.
Η μεγαλύτερη πυριτιδαποθήκη βρίσκεται κοντά στη νότια πύλη του οχυρώματος Bembo και η μικρότερη κοντά στον προμαχώνα Grimani, δίπλα στις φυλακές. Η μεγάλη πυριτιδαποθήκη είναι το καλύτερα διατηρημένο μνημείο του κάστρου με τον μεγαλύτερο εσωτερικό χώρο και έχει υψηλή αισθητική αξία. Η μικρή πυριτιδαποθήκη, είναι πολύ σημαντική, λόγω της θέσης της, για τη σημερινή λειτουργία του κάστρου, ως χώρος εκδηλώσεων και επίσκεψης τουριστών.
Το μνημείο
Παρά το μικρό του μέγεθος αποτελεί μνημείο με μεγάλη προβολή και δυνατότητα αξιοποίησης. Οι φυλακές αφορούν σε συγκρότημα δύο κτηρίων που επικοινωνούσαν, μέσω εσωτερικής αυλής. Τα δυο κτήρια διαφέρουν τόσο μορφολογικά όσο και κατασκευαστικά, αλλά και σε επίπεδο διατήρησης. Το συγκρότημα των φυλακών έχει ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αλλά και ιστορική αξία. Ο Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννη Προδρόμου ανεγέρθη στα τέλη του 15ου αι. αποτελώντας καθολικό γυναικείας μονής. Επί Αγγλοκρατίας, ο Ναός χρησιμοποιήθηκε ως σχολείο και στη συνέχεια ως αποθήκη. Ο σεισμός του 1893 επέφερε σημαντικές ζημιές και από τότε ερημώθηκε οριστικά.
Σήμερα, ο Ναός βρίσκεται σε ερειπιώδη κατάσταση. Το συγκρότημα των στρατώνων – διοικητηρίου περιλαμβάνει δύο μεγάλα ορθογωνικά επιμήκη κτίρια. Οι στρατώνες έχουν παρόμοιο τρόπο δομής με το διοικητήριο και σώζονται σε ερειπιώδη κατάσταση.
