Γιάννης Στάνκογλου: «Κυνηγώ με πάθος ότι μου αρέσει»
Μια κατάθεση ψυχής του ταλαντούχου ηθοποιού στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ και τη Μαριάνθη Κουνιά
Αναμφισβήτητα, είναι ένας από τους πιο γοητευτικούς ηθοποιούς, με μεγάλο ταλέντο, που το ξεδιπλώνει στο θέατρο, το σινεμά και την τηλεόραση.
Ανήσυχο πνεύμα καθώς είναι, δεν θέλει να στέκεται στα προφανή, στα γκριζοπράσινα μάτια και στο καλογυμνασμένο σώμα του.
Τον ενδιαφέρουν συστηματικά η εξέλιξή του και η καλλιτεχνική διαδρομή του, που χτίζει με επιμονή και αφοσίωση είκοσι δύο χρόνια.
Το σπίτι του είναι γεμάτο από παιδικά παιχνίδια. Της κόρης και του γιου του. Είναι κοντά τους στο μεγάλωμά τους και τους αφιερώνει όλο του τον ποιοτικό χρόνο.
Ο Γιάννης Στάνκογλου φέτος, στα 43 του, σε μια ώριμη στιγμή του, καταπιάνεται με ένα έργο που τριγύριζε χρόνια στο μυαλό του. Ο «Καλιγούλας» του Αλμπέρ Καμύ, ένα από τα πιο σημαντικά θεατρικά έργα του 20ού αιώνα, τον είχε κερδίσει από την πρώτη στιγμή. Φέτος, τον «φορά κατάσαρκα», ενσαρκώνοντάς τον υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες της συζύγου του, Αλίκης Δανέζη-Κνούτσεν, σε μια πραγματικά μεγάλη στιγμή για την καριέρα του.
Ο Καμύ έχει πει πως ο Καλιγούλας είναι η ιστορία μιας ανώτερης αυτοκτονίας.
Ναι. Ο ίδιος ο Καμύ έχει καταπιαστεί πάρα πολύ με το θέμα του παραλόγου και το τι συμβαίνει στη ζωή μας. Το πόσο παράλογα είναι μερικά πράγματα. Παίρνει αυτό το ιστορικό πρόσωπο, τον Καλιγούλα, και προσπαθεί να γράψει ένα κείμενο με το οποίο να μιλήσει καταρχήν για τον ίδιο τον άνθρωπο, για υπαρξιακά θέματα και για την εξουσία. Που έχει τη δυνατότητα για το αδύνατο, για τομές, για καινούργια πράγματα. Και, βέβαια, για πράγματα που ο άνθρωπος, ενώ θα μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει σωστά, δεν το κάνει. Και έτσι φτιάχνει έναν κόσμο λίγο μάταιο και όχι τόσο καλό όσο θα έπρεπε.
Η εξουσία είναι ένα από τα πράγματα που δεν χρησιμοποιεί σωστά ο άνθρωπος;
Βέβαια. Το λέει και ο ίδιος ο Καμύ. Αλλά και εμείς το βιώνουμε πολλά χρόνια τώρα. Η εξουσία έχει τη δυνατότητα να φτιάχνει έναν κόσμο όπου ορισμένα πράγματα να είναι πιο σωστά καταμερισμένα. Πιο αξιοκρατικά. Κάτι που κάνει τον άνθρωπο να χαίρεται πιο καλά τη ζωή του. Αυτά προσπαθεί να δείξει αυτό το έργο.
Τι σας δυσκόλεψε περισσότερο με τον Καλιγούλα;
Πολλά πράγματα, γιατί είναι ένα έργο αρκετά υπαρξιακό, με βαθιά νοήματα. Αλλά είναι γραμμένο με πολύ όμορφο τρόπο, που εύκολα σε κάνει τελικά να το δεις αλλιώς. Και επειδή είναι εύκολο να πέσεις στη λούμπα και να κάνεις έναν απλά παρανοϊκό χαρακτήρα, όπως φαίνεται ο Καλιγούλας στην πρώτη ανάγνωση, αυτή ήταν η δυσκολία μου. Να κουβαλήσω, να μεταφέρω και να επικοινωνήσω αυτό το κείμενο, έτσι ώστε ο θεατής να καταλάβει τι πραγματικά λέει. Οχι τόσο με έναν ρεαλισμό, όσο με έναν ψυχολογικό και συναισθηματικό τρόπο, που είναι λίγο κόντρα με τον χαρακτήρα του ήρωα. Ομως, όταν το πέτυχα αυτό, χάρηκα. Ηταν κάτι που μου έδωσε τόξα στη φαρέτρα μου για τη δική μου συνέχεια ως ανθρώπου και ως καλλιτέχνη.
Απολαμβάνετε αυτόν τον ρόλο;
Βέβαια. Ο ρόλος αυτός έχει πολλές δυσκολίες, αλλά πια τον απολαμβάνω. Θέλει πολύ δόσιμο. Οταν τελειώνει κάθε βράδυ το έργο, δεν μπορώ εύκολα να φύγω από τον ρυθμό του, από αυτό που τις προηγούμενες ώρες έχω χτίσει.
Το έργο μιλάει για τον παραλογισμό της ύπαρξης και το ανέφικτο της ευτυχίας. Συμφωνείτε;
Απόλυτα. Ο Καμύ με έχει καθορίσει από τα 22 χρόνια μου. Από τότε που άρχισα να τον διαβάζω, μαζί με τον Ντοστογιέφσκι και τον Κάφκα. Και οι τρεις με έχουν επηρεάσει πάρα πολύ. Ταυτίζομαι με τα λεγόμενά του, αλλά όχι με τρόπο παράλογο. Γιατί και η ευτυχία δεν διαρκεί για πάντα, όπως και πολλά άλλα πράγματα.
Πιστεύετε πως κάποιος δεν μπορεί να καταστρέψει τίποτα, αν δεν καταστραφεί ο ίδιος πρώτα;
Ναι. Αυτό σχετίζεται με την προσωπικότητα, τις εμπειρίες και τον τρόπο σκέψης του κάθε ανθρώπου. Και με τη διαδικασία γνωριμίας του εαυτού σου, που είναι το σημαντικότερο από όλα. Το τι είναι καλό και τι κακό για σένα πρέπει εσύ να το αποφασίσεις και όχι να σου το υποδείξουν άλλοι. Αλλά μπροστά στην καταστροφή, αν έχεις κάποιο δίχτυ ασφαλείας, μπορείς να επιστρέψεις. Και κάτι να μάθεις, χωρίς τελικά να καταστραφείς.
Εχετε βιώσει ποτέ αυτή την προστασία από κάποια καταστροφή;
Μπορεί να μου έχει συμβεί κάτι παρόμοιο, αλλά όχι η απόλυτη καταστροφή. Εχω βρεθεί πολύ κοντά στον θάνατο, από την απώλεια αγαπημένων μου ανθρώπων. Και ψυχολογικά έχω περάσει κάποιες πολύ δύσκολες φάσεις, που με έφτασαν λίγο στα άκρα, αλλά πάντα είχα δίχτυ προστασίας και την κατάλληλη στιγμή έκανα πίσω. Μικρές καταστροφές, όμως, υπάρχουν και στον έρωτα και παντού στη ζωή.
Πώς από εργάτης σε οικοδομές αποφασίσατε να γίνετε ηθοποιός;
Εχω ένσημα από τα 14 μου στις οικοδομές. Κάποια στιγμή, στα 21 μου, άρχισα να σκέφτομαι την υποκριτική, επειδή δύο φίλοι μου, μεγαλύτεροί μου, μου μίλαγαν για αυτό. Μου έλεγαν τι έκαναν στη δραματική σχολή και οι ιστορίες τους με γοήτευσαν, με επηρέασαν. Και επειδή είχα αλλάξει διάφορες δουλειές και παράλληλα διάβαζα πάρα πολύ, είχα ανάγκη να εκτονώσω την ενέργειά μου. Δεν μου έφταναν ο αθλητισμός και οι πολεμικές τέχνες που έκανα. Ηθελα να πάω και σε δραματική σχολή, έστω και για την εμπειρία, χωρίς να θέλω να γίνω ηθοποιός. Αλλά μόλις τελείωσα το δεύτερο έτος, με πήρε ο Γιώργος Κιμούλης στον «Κοριολανό» του Σαίξπηρ, με πρεμιέρα στο Ηρώδειο. Εκεί συνειδητοποίησα ότι σε αυτό υπάρχει κάτι πολύ όμορφο. Η σχέση με το κοινό. Τότε αποφάσισα πως αυτή τη δουλειά θέλω να κάνω. Μετά, μου δόθηκε η ευκαιρία να συνεργαστώ με πάρα πολλούς αξιόλογους σκηνοθέτες. Με Τερζόπουλο, Μαρμαρινό, Καραθάνο, Μπρούσκου, που μου άνοιξαν νέους δρόμους για να βρω τελικά τον δικό μου χώρο και δρόμο.
Πώς βιώνετε την πατρότητα;
Ο ρόλος του πατέρα είναι ο ρόλος της ζωής μου. Τον βιώνω πάρα πολύ όμορφα. Είναι αυτό που με καθορίζει, που με κάνει να γυρνάω με χαρά στο σπίτι μου. Με γεμίζει τρομερή ενέργεια. Θέλω να βρίσκομαι κοντά στα παιδιά μου και είμαι ενοχικός μπαμπάς όταν αργώ να τα συναντήσω. Είναι το πιο όμορφο πράγμα που έχει συμβεί στη ζωή μου.
Είναι δύσκολο για έναν καλλιτέχνη να έχει διάρκεια στον χρόνο;
Είναι δύσκολο, αλλά είναι πάντα αυτό που θέλει ένας καλλιτέχνης που σέβεται και αγαπάει τη δουλειά του. Κι εγώ έτσι λειτουργώ. Θέλω όταν γεράσω να νιώθω πως ό,τι έκανα το έκανα καλά. Αυτό είναι και η σφραγίδα του καλλιτέχνη. Προσπαθώ να διαλέγω τις δουλειές μου και συνεχίζω την πορεία μου ανάλογα με τις προτάσεις που μου κάνουν κατά καιρούς. Θέλω να εξελίσσομαι, να αλλάζω. Δεν θέλω να παραμένω ίδιος. Αλλά για να αλλάζεις χρειάζεσαι ανθρώπους γύρω σου διαφορετικούς κάθε φορά.
Ποιον ρόλο θεωρείτε τη μεγαλύτερη επιτυχία σας;
Δεν μπορώ να σας απαντήσω σε αυτό. Ολες μου οι δουλειές στα 18 χρόνια της καριέρας μου είναι γέφυρες για μένα. Λατρεύω όλους τους ρόλους που έχω κάνει.
Το «Νησί» τι ήταν για εσάς;
Από τις καλύτερες εμπειρίες της ζωής μου. Απολάμβανα πολύ την παραμονή μου σε αυτό το υπέροχο μέρος, την Κρήτη. Ενιωθα καλλιτέχνης σε τηλεοπτική δουλειά, πράγμα σπάνιο.
Τι επιμένετε να κρατάτε από την παιδική σας ανεμελιά;
Αυτό το πάθος που είχα μικρός για όλα τα πράγματα. Αν κάτι μου άρεσε, πάντα το κυνηγούσα. Πάντα το ζούσα. Και ελπίζω αυτό να μην το χάσω ποτέ.
Τι σας έχει διδάξει ο έρωτας;
Οτι όλα κάποια στιγμή τελειώνουν και πρέπει να τα μετατρέπεις σε κάτι άλλο. Ο έρωτας δεν μένει σταθερός. Είναι σαν τη ζωή, όπου δεν υπάρχει μόνιμη ευτυχία. Ερχεται και φεύγει. Και πρέπει να του δίνεις πάντα κίνητρο να υπάρχει. Και την αξία που του αρμόζει, όταν σου έρχεται.
Ποια είναι για εσάς η απόλυτη ευτυχία;
Μια παραλία, για να κολυμπάω με τα παιδιά μου.
Ποιο είναι το νόημα της ζωής σας;
Να ανακαλύπτω συνέχεια νέα πράγματα και να είμαι ελεύθερος. Πράγμα λίγο δύσκολο.
Πώς ηρεμείτε;
Παίζοντας με τα παιδιά μου, ακούγοντας μουσική, χορεύοντας μόνος μου στο σπίτι, κάνοντας βόλτα με τη μηχανή μου και πετώντας με αλεξίπτωτο από τα 12.000 μέτρα
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης
25ης Μαρτίου και Παραλία
Τηλέφωνο: 2310 895938-9
Τιμές εισιτηρίων: Διακεκριμένη & Α’ Ζώνη 18€, Β’ Ζώνη 15€, Γ’ Ζώνη και μειωμένο 12€, 8€ (μειωμένης ορατότητας)
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή 21 Απριλίου, Σάββατο 22 Απριλίου, Κυριακή 23 Απριλίου, στις 21.00