Μανώλης Μητσιάς: «Χωρίς τη μουσική δεν θα ήμουν τίποτα»
Ο Μανώλης Μητσιάς μιλάει στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ και τη Μαριάνθη Κουνιά
Η συνάντηση με τον Μανώλη Μητσιά σημάδεψε ανεξίτηλα το μυαλό και την ψυχή μου και την κρατάω ακόμα στα χέρια μου σαν ακριβό φυλαχτό.
Ο αυθεντικός και ποιοτικός αυτός καλλιτέχνης, αν και μετράει σήμερα σχεδόν 50 χρόνια στο τραγούδι, είναι άνθρωπος χαμηλών τόνων.
Μου μιλάει ήσυχα, σταράτα, σαν να είναι ανοιχτό το πορτάκι της καρδιάς του. Οι λέξεις του μας γυρίζουν πίσω, στα ωραία χρόνια που η ανεμελιά ήταν σαν να μύριζε βασιλικό.
Χρόνια που κυριαρχούσαν η ποίηση του Ελύτη και η μουσική του Χατζιδάκι. Κι όταν αναφέρεται στο ξεκίνημά του, μιλάει με σεβασμό για τον δάσκαλό του, τον ποιητή Νίκο Γκάτσο, που, όπως λέει, του καθόρισε τη ζωή.
Αυτός, άλλωστε, ήταν και ο λόγος που φέτος αποφάσισε μαζί με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη να πραγματοποιήσουν ένα αφιέρωμα καρδιάς, με δέκα συναυλίες, που ολοκληρώνονται στις 12 και 19 Μαΐου στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός».
«Ο κόσμος μαγεύεται με τον Γκάτσο και αυτό μου δίνει δύναμη», λέει. Αραγε, ο ίδιος γνωρίζει πόση δύναμη μας έχει δώσει και εκείνος με τη φωνή και τα τραγούδια του;
Τι είναι για εσάς ο Νίκος Γκάτσος, η ποίησή του, τα τραγούδια του;
Ο Γκάτσος υπηρξε ένας κορυφαίος ποιητής. Πολλές φορές η αξία ενός ανθρώπου εξαρτάται από την ποιότητα του. Εμένα μου χάραξε νέους δρόμους. Ήταν ότι σημαντικότερο συνάντησα στην καριέρα μου. Από τότε που νέος ακόμα κατέβηκα από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα. Ο Γκάτσος καθόρισε τα πάντα στη ζωή μου. Τη στάση ζωής μου, τα τραγούδια μου, τη δισκογραφία μου, γενικά όλη την επαγγελματική μου πορεία. Ήταν ένας άνθρωπος που με επηρέασε πάρα πολύ. Νιώθω πολύ τυχερός που είχα αυτήν επαφή μαζί του.
Τη θυμάστε από εκείνα τα χρόνια;
Θυμάμαι ακριβώς τη γνώμη που είχε για τα τραγούδια, την ποίηση και την τέχνη γενικότερα. Κάθε μέρα πηγαίναμε για καφέ. Ήταν ένας άνθρωπος που ποτέ δεν έκανε τον δάσκαλο. Ποτέ δεν μου είπε «κάνε αυτό ή εκείνο». Πάντα άφηνε το συνομιλητή του να πει τη γνώμη του ελεύθερα. Όταν τον ρωτούσα τι να κάνω σε κάποια πράγματα, μου έλεγε «εσύ ξέρεις». Με άφηνε να εκφραστώ. Δεν έκανε ποτέ τον σπουδαίο. Εγώ βέβαια πολλές φορές είχα την ανάγκη να ακούσω την γνώμη του, αλλά με οδηγούσε με μοναδικό τρόπο να το ψάξω μόνος μου. Όμως η φράση «εσύ ξέρεις» υπήρχε πολύ και στα τραγούδια του. Όταν κάποιο Καλοκαίρι τραγούδησα το «Δίχτυ» μου είπε «μονάχος βρες την άκρη της κλωστής». Αυτή η φράση κρύβει το μεγαλείο του Γκάτσου. Ο Γκάτσος με σημάδεψε σαν καλλιτέχνη και σαν άνθρωπο.
Πως τον γνωρίσατε;
Τελείως τυχαία. Σε ένα στούντιο μια φορά, πήγα να ακούσω τα λόγια από ένα τραγούδι και εκεί βρισκόταν αυτός. Είπα, ήρθα να ακούσω τους στίχους, και μου λένε «Ποιους στίχους; Έλα να σου γνωρίσουμε τον Γκάτσο». Από τότε γίναμε φίλοι και κάναμε πολύ παρέα. Και μετά ο Γκάτσος μου γνώρισε τον Χατζηδάκη, που ήταν ένας άψογος και ακέραιος άνθρωπος. Τρώγαμε όλοι μαζί και συζητάγαμε τα πάντα. Τους έλεγα ότι πρόβλημα είχα. Ότι είχα στο μυαλό μου. Αυτοί οι δύο σπουδαίοι άνθρωποι καθόρισαν τη ζωή μου.
Τι περιλαμβάνουν οι δύο τελευταίες συναυλίες στον Παρνασσό;
Μερικούς από τους σημαντικότερους σταθμούς του Γκάτσου. Τραγούδια του Μάνου Χατζηδάκη, του Σταύρου Ξαρχάκου, αγαπημένα τραγούδια.
Ο κόσμος πως αντιδράει με αυτά τα τραγούδια;
Ο κόσμος μαγεύεται, γι αυτό όλες μας οι συναυλίες είναι sold out.
Σας δίνει δύναμη αυτή η ανταπόκριση;
Πάρα πολύ. Και αυτή η ανταπόκριση του κόσμου επιβραβεύει και τις επιλογές μου όλα τα χρόνια. Κάποιες φορές οι εταιρείες δεν δέχονταν να βγάλουν ορισμένα τραγούδια του Γκάτσου, όπως τον «χειμωνιάτικο ήλιο». Κι όμως αυτό το τραγούδι έμεινε στο χρόνο. Και επηρέασε πολλές γενιές. Εγώ ποτέ δεν αρνήθηκα συνεργασία μαζί του. Πάντα τον ακολουθούσα.
Είναι δύσκολο για ένα καλλιτέχνη να έχει διάρκεια στο χρόνο;
Βέβαια. Γιατί ένας καλλιτέχνης πρέπει πάντα να κάνει επιλογές καρδιάς και αγάπης και όχι επιλογές με σκοπό το συμφέρον. Πρέπει ότι κάνει να είναι αληθινό και να το αγαπάει. Και να συνεργάζεται με ανθρώπους με ταλέντο.
Τι κερδίσατε όλα αυτά τα χρόνια από τη μουσική;
Με τη μουσική γνώρισα και γεύτηκα τα πάντα. Χωρίς τη μουσική δεν θα ήμουν τίποτα. Στη διαδρομή μου γνώρισα ανθρώπους, που δεν θα γνώριζα ποτέ σε άλλες συνθήκες. Όπως ο Χατζηδάκης, ο Γκάτσος, ο Ελύτης.
Τι θυσιάσετε για την καριέρα σας;
Δεν σπατάλησα το χρόνο μου σε άσκοπα πράγματα. Σε κοσμικότητες και ανώφελα άλλα πράγματα. Πορευόμουν μέσα από τα μάτια αυτών των σπουδαίων ανθρώπων μέχρι να βρω τον εαυτό μου.
Ποια θεωρείτε πιο σημαντική στιγμή στην καριέρα σας;
Τη συνεργασία μου με τον Γκάτσο. Μια συνεργασία που ποτέ κάτι άλλο δεν την ξεπέρασε. Αυτός μου άνοιξε το δρόμο για τη συνεργασία μου με τον Χατζηδάκη, τον Κηλαηδόνη και άλλους. Γίνονταν πράγματα χωρίς να καταλαβαίνω πως γίνονταν. Τα έκανε όλα εκείνος, μόνος του.
Συναντήσατε δυσκολίες στην καριέρα σας;
Ναι, είχα δυσκολίες όταν δεν έκανα εμπορικά τραγούδια και συνεργασίες. Και κάποιες φορές μου έκλειναν πόρτες.
Ο έρωτας τι ρόλο έπαιξε στη ζωή σας;
Πολύ σημαντικό ρόλο. Ερωτεύτηκα μια γυναίκα, την παντρεύτηκα και έζησα τα πάντα μαζί της. Το ερωτικό στοιχείο με ακολουθεί πάντα όταν πάω να τραγουδήσω. Όταν ερμηνεύω ερωτικά τραγούδια, πάντα βάζω τον εαυτό μου στη θέση αυτών για τους οποίους μιλάνε τα τραγούδια αυτά. Τον σεβάστηκα τον έρωτα. Αν δεν το σέβεσαι δεν μπορείς να ερμηνεύσεις με επιτυχία ερωτικά τραγούδια. Τα πάντα στη ζωή μας είναι ερωτικά.
Για ποιο επίτευγμά σας νιώθετε περήφανος;
Για όλα τα τραγούδια που έχω πει. Και κυρίως για τις συνεργασίες μου με τον Γκάτσο και τον Χατζηδάκη. Γιατί αυτά μένουν στο χρόνο.
Η κρίση στη χώρα μας σας έχει επηρεάσει;
Πολύ. Άλλαξε πολύ η δουλειά μας. Δεν δουλεύουμε τόσες μέρες, όσες παλιότερα, ούτε παίρνουμε πια τα ίδια χρήματα.
Τι χρειάζεται περισσότερο ένας νέος που θέλει να βγει στο τραγούδι σήμερα;
Πρωτίστως πρέπει να κάνει αυτό που αγαπά και ποτέ με σκοπό το συμφέρον. Ούτε να κάνει τραγούδια για να φανεί, γιατί αυτά δεν έχουν διάρκεια. Να μην κοιτά το οικονομικό όφελος, αλλά την ουσία. Την αγάπη για το τραγούδι.
Ποια μελωδία γαληνεύει την ψυχή σας;
Όλα τα τραγούδια μου που λέω με την καρδιά και την ψυχή μου.
Πως καταλαγιάζετε τις αγωνίες σας;
Με μερικά ποιήματα πολύ σημαντικών ποιητών, όπως το «Μονόγραμμα» του Ελύτη. Και με τη μουσική ή το διάβασμα.