Παντελής Βούλγαρης: «Στον κινηματογράφο 57 χρόνια καταγράφω όνειρα»
Συνέντευξη του σπουδαίου σκηνοθέτη στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ και τη Μαριάνθη Κουνιά
Στις 26 Ιουλίου ανοίγει πανιά για τέταρτη χρονιά το Διεθνές Φεστιβάλ Άνδρου υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Παντελή Βούγαρη.
Το πρόγραμμα και φέτος είναι γεμάτο από σπουδαίους καλλιτέχνες , όπως ο Βασίλης Παπαβασιλείου, η Ελευθερία Αρβανιτάκη, η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Λάκης Λαζόπουλος, η Σοφία Φιλιππίδου, ο Νίκος Ψαρράς, ο Δημήτρης Πιατάς, ο Αντώνης Καφετζόπουλος, η Κατερίνα Πολέμη, οι Χαΐνηδες, αλλά και πολλούς νεώτερους Ανδριώτες και μη.
Πως αισθάνεστε λίγες μέρες πριν την έναρξη του Φεστιβάλ;
Σαν παιδάκι, όπως τότε που ήμουν μικρός και έμενα κοντά στον κινηματογράφο Ηλέκτρα στην Πατησίων. Και τέτοια εποχή έβαζαν σε λειτουργία την κινηματογραφική μηχανή για να δουν αν λειτουργεί. Έπαιζε κάποια ντοκιμαντέρ και εμείς τα παιδιά που μέναμε στην οδό Νάξου ακούγαμε το θόρυβο και τρέχαμε να μπούμε στην αυλή του σινεμά. Έτσι αισθάνομαι και τώρα. Ότι επιστρέφω πίσω. Έχω την αγωνία των επιλογών που έχουμε κάνει, αλλά εδώ και τρία χρόνια εισπράττουμε πολύ εμπιστοσύνη από τον κόσμο και τους καλλιτεχνες που έρχονται. Τον περασμένο χειμώνα δουλέψαμε πολύ προσεκτικά, ώστε να έχουμε στο πρόγραμμα ότι πιο σημαντικό υπάρχει.
Τι είναι για εσάς αυτό το φεστιβάλ που με τόση φροντίδα ετοιμάζετε κάθε χρόνο;
Πάντα στη ζωή μου προσπάθησα να είμαι υπεύθυνος κάνοντας ταινίες και μεγαλώνοντας τα παιδιά μου. Και τώρα, εφόσον μου ανέθεσαν με ιδιαίτερη τιμή αυτήν τη διοργάνωση, που δεν είναι η δουλειά μου γιατί εγώ ταινίες κάνω, προσπαθώ με τη βοήθεια της Αναστασίας Καβαλλάρη και της κόρης μου της Κωνσταντίνας όλο τον χειμώνα να ξεχωρίσουμε πως θα έχουμε σημαντικές πολιτιστικές προτάσεις μέσα στα οικονομικά μας πλαίσια.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που έχετε συναντήσει στην οργάνωση του Φεστιβάλ από το 2015 που είστε καλλιτεχνικός διευθυντής;
Θα σας φανεί περίεργο, αλλά το πρόβλημα είναι πως η Άνδρος έχει λίγα ξενοδοχεία και δεν μπορεί να φιλοξενηθεί πολύς κόσμος. Και πιο σπάνια έχουμε το πρόβλημα με τα μποφόρ. Όταν δεν μπορεί να έρθει κάποιο συγκρότημα που έχει προγραμματιστεί να εμφανιστεί στο φεστιβάλ. Αλλά ευτυχώς έως τώρα δεν είχαμε κάποιο τέτοιο πρόβλημα.
Πως καλύπτονται τα οικονομικά του Φεστιβάλ; Έχετε στήριξη από το κράτος;
Από το κράτος όχι δεν έχουμε οικονομική στήριξη. Οικονομικά μας στηρίζουν οι χορηγοί μας και επιδίωξή μας είναι να καλύπτονται και κάποια χρήματα από τα εισιτήρια. Αυτό είναι λίγο δύσκολο γιατί το θέατρο είναι χωρητικότητας μόνο 900 θέσεων, που σημαίνει πως μια συναυλία ενός πολύ δημοφιλή τραγουδιστή δεν καλύπτεται από τα έσοδα. Πρέπει να γίνει και δεύτερη βραδιά.
Η Άνδρος, αλλά και πολλά Ελληνικά νησιά, κάθε Καλοκαίρι κατακλύζονται από ξένους τουρίστες. Πιστεύετε πως οι ξένοι βλέπουν την Ελλάδα σαν όαση;
Μα είναι όαση η Ελλάδα. Κι εγώ που ήρθα εχτές από την Αθήνα, μόλις πάτησα το πόδι μου στο νησί, μέσα σε μια μέρα έχω γίνει άλλος άνθρωπος. Και αυτό που συμβαίνει φέτος στον τουρισμό, δεν έχει ξαναγίνει ποτέ. Προχτές που γύριζα από την Κύπρο, από το παράθυρο του αεροπλάνου έβλεπα όλα τα νησιά και έλεγα πως είναι ευλογία Θεού αυτός ο τόπος. Αρκεί να υπάρχει και η ανάλογη φροντίδα από όλους. Και από την πολιτεία.
Τι σας πληγώνει πιο πολύ στη σημερινή Ελλάδα;
Αυτό είναι μεγάλη κουβέντα. Θα περιοριστώ στα δικά μας όμως, στον Πολιτισμό και κυρίως στον Κινηματογράφο. Τα πράγματα είναι πιο δύσκολα από κάθε άλλη φορά. Μέτρα που ενίσχυαν την ιδιωτική παραγωγή, κυρίως των νέων ανθρώπων, έχουν καταργηθεί εξαιτίας όλων αυτών των αποτελεσμάτων των συνομιλιών με τους Εταίρους. Και έτσι τα κίνητρα είναι ελάχιστα, πράγμα πολύ λυπηρό γιατί αυτή τη στιγμή ανδρώνεται μια γενιά κινηματογραφιστών με πάρα πολύ ταλέντο. Στον πολιτισμό τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά.
Ποια είναι τα κίνητρα εκείνα που θα βοηθούσαν;
Επειδή στον κινηματογράφο δουλεύω 57 χρόνια, γνώρισα όλους τους υπουργούς πολιτισμού που πέρασαν από τον τόπο. Και κάθε φορά άκουγα αυτήν την ερώτηση, «Τι μπορούμε να κάνουμε;». Ποτέ όμως δεν έγιναν αυτά που έπρεπε να γίνουν. Στις διπλανές χώρες που πέρασαν πιο μεγάλες δυσκολίες από εμάς, ο ρυθμός στον κινηματογράφο τρέχει με ασύλληπτη ταχύτητα. Αρκεί να σας πω πως στην Τουρκία ένας ξένος παραγωγός παίρνει απάντηση στο αίτημά του σε τρεις μέρες. Κάτι που εδώ είναι ακόμα ένα όνειρο. Εδώ δεν γίνεται τίποτα γιατί φαίνεται πως μια συνταγή επιτυχίας για τον Ελληνικό λαό είναι η υπόσχεση. Υποσχέσεις παίρνουμε…
Θα αλλάξει ποτέ αυτό;
Τώρα κάτι πάει να γίνει με το νέο νόμο που κάποιος παραγωγός παίρνει πίσω το 25% της επένδυσης του.
Σε τι δρόμους σας οδήγησε το σινεμά, που από πολλούς θεωρείται αλήτικη τέχνη;
Το αλήτικο δεν είναι πάντα άσχημος χαρακτηρισμός. Στη δουλειά μας σημαίνει ότι κάθε μέρα είσαι και αλλού. Είμαστε πάντα ένα τσούρμο ατόμων τεχνικών και ηθοποιών, που όλοι προσπαθούν μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό όριο να καταγράψουν αυτό που έχει ονειρευτεί ο σκηνοθέτης. Αυτό έχει απίστευτο ρίσκο, αλλά και αγάπη, πίστη, αναμονή. Εγώ αποκόμισα μεγάλη αγάπη.
Ποια στοιχεία του χαρακτήρα σας κατάφερναν και σας πήγαιναν πάντα μπροστά;
Η επιμονή μου. Και η εντιμότητα. Ήξερα τις οικονομικές μου δυνατότητες και πάντα είχα στόχο να προστατεύω τους ηθοποιούς για να συνεργάζομαι μαζί τους όσο το δυνατόν καλύτερα. Αυτός είμαι.
Η μεγαλύτερη δυσκολία της δουλειάς σας ποια είναι;
Είναι δύο. Από τη μια είναι το οικονομικό και από την άλλη είναι η τεράστια αγωνία για το αν θα καταφέρεις να καταγράψεις, να κάνεις εικόνα, αυτό που έχεις στο μυαλό σου. Κάθε μέρα είναι διαφορετική.
Έχετε επιθυμήσει να παίξετε κι εσείς σε μια ταινία σας;
Έπαιξα στην πρώτη μου ταινία, τον Κλέφτη. Αλλά μετά το εγκατέλειψα γιατί όταν έπαιζα, το μυαλό μου ήταν στην κάμερα και όχι στο ρόλο.
Τι σας κουράζει και τι σας ξεκουράζει;
Δεν έχω κουραστεί από τίποτα. Με ξεκουράζει η έρευνα, η μουσική, η ιστορία, τα παιδιά μου και η γυναίκα μου.