Με νέο βιβλίο επανέρχεται η γνωστή δημοσιογράφος Λώρη Κέζα, καθώς πριν λίγο καιρό οι εκδόσεις ΠΟΤΑΜΟΣ παρουσίασαν το νέο παιδικό μυθιστόρημά της «Πέφτει η νύχτα στο Παλέρμο», που απευθύνεται σε παιδιά 8-12 ετών.

Ένα αγόρι γίνεται ο αρχηγός των αρχηγών, το αφεντικό των μαφιόζων και θεωρείται ο πιο άγριος εγκληματίας που έζησε ποτέ στη Σικελία. Ο Βιτόριο γίνεται μαφιόζος χωρίς να το ζητήσει, από ένα οικογενειακό μπλέξιμο, μια κληρονομιά που δεν ξέρει πώς να αρνηθεί. Τον ακολουθεί η φήμη του άγριου δολοφόνου ενώ το μόνο που θέλει, είναι να παλεύει με τα κύματα κάνοντας σέρφ. Θα αναγκαστεί να παλέψει με το οργανωμένο έγκλημα αδιαφορώντας για το χρέος που έχει απέναντι στο όνομά του. Αυτή λοιπόν είναι η ιστορία ενός αγοριού που είναι με το μέρος των κακών ενώ δεν τον ενδιαφέρει να είναι με το μέρος κανενός. Το μόνο που θέλει είναι να βρει ξανά την κανονική του ζωή αλλά για να το πετύχει αυτό πρέπει να καταστρώσει ένα σχέδιο στο οποίο συμμετέχουν άθελά τους πολλοί κάτοικοι της Σικελίας.

Η Λώρη Κέζα, μετά από μια μακρά καριέρα στα ελληνικά media, πέρυσι αποφάσισε πέρυσι να φύγει από την Ελλάδα μαζί με τις δύο κόρες της με προορισμό τον τόπο όπου γεννήθηκε, το γαλλόφωνο Μόντρεαλ του Καναδά. Εκεί η ζωή της μοιάζει κάτι περισσότερο από ειδυλλιακή. Εργάζεται σε εταιρεία που παρέχει νομική στήριξη σε μετανάστες και η καθημερινότητά της χαρακτηρίζεται από ήρεμους ρυθμούς, αρμονία και αίσθημα σιγουριάς, που εκπορεύεται από την άριστη οργάνωση του κράτους. Η γνωστή δημοσιογράφος μιλώντας στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΑΚΑ μας άνοιξε την καρδιά της εξηγώντας μας τους λόγους που την ώθησαν να αλλάξει ζωή και καριέρα, αλλά και τις αφορμές που την οδήγησαν να γράψει το νεο της μυθιστόρημα.

«Πέφτει η νύχτα στο Παλέρμο». Τι στάθηκε αφορμή για να εμπνευστείτε και να γράψετε αυτήν την ιστορία;

Ένα παιχνίδι ερωτήσεων και ρόλων που είναι γνωστό με αυτό το όνομα. Το έπαιζαν τα παιδιά στο χωριό μας, στην Τήνο. Συχνά έρχονταν στο κατώι μας και περνούσαν ώρες παίρνοντας ρόλο μαφιόζου, δολοφόνου ή καταδότη. Στο ίδιο περιβάλλον, στο νησί δηλαδή, είδα ένα κοριτσάκι πολύ μικρό να κάνει σερφ με άψογη τεχνική και το θαύμασα. Βρισκόταν εκεί που ξεκινά το βιβλίο, στην παραλία που λέγεται Κολυμπήθρα, στέκι αθλητών του σερφ. Έχει εκεί μια καντίνα και φαντάστηκα έναν ήρωα να είναι το παιδί του ζευγαριού που έχει την καντίνα.

Πόσο καιρό διήρκησε η έρευνά σας για τη συγγραφή του βιβλίου;

Ένα μήνα εντατικής δουλειάς. Κατάφερα να αφοσιωθώ, να κλείσω τηλέφωνα και μέσα κοινωνικής δικτύωσης και έψαχνα για τα πραγματολογικά στοιχεία που θα τεκμηρίωναν την αφήγηση. Βεβαίως είχα το πλεονέκτημα του επαγγελματία δημοσιογράφου. Όλη μου τη ζωή έγραφα εκατοντάδες λέξεις την ημέρα και αναζητούσα πληροφορίες οπότε η τεχνική αναζήτησης και συγγραφής υπήρχε από πριν. Η έρευνα για τη λογοτεχνία είναι λιγότερο αυστηρή από την έρευνα του ρεπορτάζ. Στην λογοτεχνία επινοείς, κατασκευάζεις, δημιουργείς. Στη δημοσιογραφία σκαλίζεις και δείχνεις τα αποτελέσματα όσο το δυνατόν πιο πιστά.

Ποιες δυσκολίες συναντήσατε στη συγγραφή του;

Η μεγάλη δυσκολία ήταν ότι δεν έχω πάει ποτέ στο Παλέρμο. Ευτυχώς η τεχνολογία με βοήθησε. Υπάρχουν πλέον χάρτες με φωτογραφίες, υπάρχουν δορυφόροι, υπάρχουν ιστολόγια με κάθε λογής πληροφορία. Εντούτοις μου έλειπε η αίσθηση του χώρου, η ιδιαιτερότητα του βιώματος, μου έλειπε η ανάμνηση, μου έλειπε ο ήχος της τοπικής γλώσσας και οι μυρωδιές. Δεν ξέρω κατά πόσο αυτό φαίνεται στο βιβλίο, γνωρίζω πάντως ότι σε εμένα δημιουργεί ένα κενό.

Μετά την έκδοση του βιβλίου, μπήκατε στον πειρασμό να αλλάξετε κάτι σε αυτό;

Για να είμαι ειλικρινής δεν έχω διαβάσει κανένα από τα βιβλία μου από τότε που τυπώθηκαν. Νιώθω μια παράξενη αμηχανία, μια συστολή και μια απόσταση. Σαν να μην είναι δικά μου. Αντιθέτως με τα άρθρα μου είχα πάντα ακριβώς την αντίθετη αντίδραση. Κάθε μέρα, μα κάθε μέρα, διάβαζα τα κείμενά μου ώστε να εντοπίσω τα κενά, τις κακοδιατυπώσεις, τα λάθος σημεία στίξης. Ήθελα πάντα να ρέουν τα δημοσιεύματα, να τα διαβάζει ο αναγνώστης και ταυτόχρονα να τα ακούει. Επίσης έπαιρνα μια απόσταση, ήθελα να διαβάζω τα άρθρα σαν να μην ξέρω το θέμα ώστε και για τον αναγνώστη να μην υπάρχει προ-απαιτούμενο.

Γενικά στα βιβλία σας ταυτίζεστε με κάποιον από τους ήρωες;

«Όχι, δεν ταυτίζομαι αλλά δανείζομαι στοιχεία από τις ζωές των φίλων μου, δανείζομαι εμπειρίες που ακούω, καταγράφω στιγμιότυπα. Πάντα λειτουργούσα ως ραντάρ, μου αρέσει να καταγράφω τις μικρές χειρονομίες, να ερμηνεύω τις μικρές φράσεις, να αναλύω τα πάντα και τα φτιάχνω υποθετικά σενάρια. Επίσης που αρέσει πολύ να κρυφακούω συζητήσεις, κυρίως αν δεν βλέπω τα πρόσωπα των συνομιλητών, για παράδειγμα ακούω αυτούς που κάθονται πίσω μου στο σινεμά και μετά, αφού έχω εικόνα στο μυαλό, γυρνάω να δω και τις φυσιογνωμίες.

Ποιες αξίες έχετε στόχο να μεταδίδετε στα παιδιά μέσα από τα βιβλία σας;

Δεν θέλω να μεταδίδω αξίες ούτε να διδάσκω. Η λογοτεχνία δεν είναι κατηχητικό. Άλλωστε καθένας από μια ιστορία καταλαβαίνει κάτι διαφορετικό. Ασυναίσθητα περνώ όλα αυτά που με απασχολούν ως ενήλικα και έπρεπε να αντιμετωπίσω ως επαγγελματίας. Στο «Παλέρμο» θα βρείτε την άποψή μου για τις φημολογίες. Καθένας μπορεί να κακολογήσει ένα πρόσωπο και αυτό να διαδοθεί ως πραγματικότητα. Υπάρχει ο αγώνας απέναντι σε όσους μοιάζουν ανίκητοι. Υπάρχει ο τραμπουκισμός και η εξαπάτηση. Υπάρχει η συμμαχία με τις μεγάλες δυνάμεις που συμβολικά εμφανίζεται ως ο Πάπας της Ρώμης.

Σχεδόν από την αρχή της καριέρας σας ασχολείστε με τα βιβλία. Από πού πηγάζει αυτή η τόσο μεγάλη αγάπη σας για αυτά;

Από παιδί θυμάμαι τον εαυτό μου με ένα βιβλίο στο χέρι. Είχα την τεράστια τύχη να εργαστώ για το ένθετο των Βιβλίων στην εφημερίδα Το Βήμα. Για περισσότερο από 10 χρόνια η καθημερινότητά μου περιλάμβανε συγγραφείς και εκδότες. Όταν πια πέρασα στην πολιτική αρθρογραφία, έχοντας ταυτόχρονα αποκτήσει δυο παιδιά, έγραψα το πρώτο μου παραμύθι.

Ποια είναι τα πέντε βιβλία που γυρνάτε σ’ αυτά ξανά και ξανά;

Η τριλογία της Μασσαλίας του Ζαν Κλοντ Ιζό
Ευλαβικές αναμνήσεις της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ
Ο λυτρωτής πόνος του Άντριου Μίλερ
Καντίντ ή η αισιοδοξία του Βολταίρου
Ο φιλαράκος του Γκυ ντε Μωπασάν

Τι διαβάζετε αυτό τον καιρό;

Το καρυδότσουφλο του Ίαν Μακ Γιούαν.

Ποιον από τους μεγάλους, κλασσικούς συγγραφείς θα θέλατε να είχατε φίλο σας;

Θα ήθελα να είμαι συνεργάτης του Αρθούρου Ρεμπώ τα χρόνια της Αιθιοπίας και της Υεμένης, τότε που ήταν αδίστακτος έμπορος όπλων, τότε που σκότωσε έναν εργάτη πετώντας μια πέτρα στο κεφάλι του. Θα ήθελα να δω τι απορρόφησε το τρυφερό αγόρι, αν υπήρξε ποτέ τρυφερός, θα ήθελα να ζήσω τους κινδύνους στα άκρα, να δω τη σκληρότητα του τυχοδιώκτη, έχοντας μαζί στην τσάντα μου την ποίησή του.

Πρόσφατα αποφασίσατε να φύγετε για τον Καναδά. Ποιοι λόγοι σας οδήγησαν σε αυτήν την απόφαση;

Οικονομικοί λόγοι. Το εισόδημά μου μειώθηκε δραματικά, οι φόροι αυξήθηκαν και γενικά δεν έβλεπα διέξοδο για τα παιδιά μου. Εδώ στο Μόντρεαλ μπορώ να τους προσφέρω μια ήσυχη καθημερινότητα, σε μια καθαρή γειτονιά και προοπτική για σπουδές. Ζούσαμε στην Κυψέλη που γινόταν κάθε μέρα και πιο βρόμικη, περνούσαμε από τα Εξάρχεια και έτυχε συχνά να είμαστε κοντά σε επεισόδια, τα σχολεία και τα πανεπιστήμια έχουν άθλια εικόνα, γίνονται καταλήψεις. Δεν ήθελα να συνηθίσουμε την ανομία και την ανωμαλία, δεν ήθελα αυτά να τα θεωρούμε φυσιολογικά.

Στον Καναδά οι νέες συνθήκες της ζωής σας είναι όπως τις είχατε φανταστεί; Με τι ασχολείστε εκεί;

Είχα την εικόνα που έχουν οι επισκέπτες, καθώς έφυγα όταν ήμουν μικρή και στη συνέχεια τα έβλεπα όλα τουριστικά. Η μητέρα μου ήταν γαλλόφωνη Καναδή οπότε είναι εδώ όλοι οι συγγενείς από την πλευρά της. Ως μόνιμος κάτοικος πια νιώθω ευγνωμοσύνη για αυτό το κράτος που είναι τόσο καλά οργανωμένο και συμπαραστέκεται στους πολίτες.Εργάζομαι σε μια εταιρεία που παρέχει νομική στήριξη σε μετανάστες. Οι ιδιοκτήτες είναι Αρμένηδες, οι συνάδελφοι είναι από την Κίνα, το Λίβανο, τη Βενεζουέλα, την Ιταλία. Κάθε αίτηση που πιάνω στα χέρια μου είναι μια ιστορία για βιβλίο και καθώς οι διαδικασίες είναι πολλές, μαθαίνω όλο και πιο πολλά για κάθε υποψήφιο. Σήμερα μίλησα με μια καλόγρια που θα έρθει από τη Λατινική Αμερική, με έναν Γάλλο που δεν θυμάται τα γενέθλια της πρώην γυναίκας του, συνάντησα έναν ιταλό σεφ που δεν θέλει να παντρευτεί τη σύντροφό του. Όλοι αυτοί θα ζήσουν αρμονικά σε αυτόν τον τόπο, κρατώντας την εθνική τους ταυτότητα. 

Τι αγαπάτε πιο πολύ από την παλιά σας ζωή στην Ελλάδα; Και τι εκτιμάτε περισσότερο στην νέα σας ζωή στον Καναδά;

Στην Ελλάδα μου αρέσει η ραθυμία της παραλίας, η σιέστα του μεσημεριού. Μου αρέσει η εγκαρδιότητα των ανθρώπων, η ευκολία να σε δεχτούν στην παρέα και να στήσουν ένα αυτοσχέδιο γλέντι, μου αρέσει ο νταλκάς και ο τρόπος που οι Έλληνες λιώνουν από τον έρωτα, μου αρέσει η έντονη ομιλία και οι χειρονομίες. Μου αρέσει που μιλάμε όλη την ώρα για πολιτικά και που επινοούμε λύσεις για τα πάντα. Οι Έλληνες έχουμε μάθει να δίνουμε σε όλα εναλλακτικές. Επίσης εκτίμησα εδώ την απίστευτη νοστιμιά στα φρούτα και στα λαχανικά. Στον Καναδά μου αρέσει που τα πάντα γίνονται με ένα τηλεφώνημα ή μέσω υπολογιστή. Για τον αντίστοιχο ΑΣΕΠ οι εξετάσεις γίνονται γραπτά στο σπίτι κάθε υποψηφίου και στέλνει μια δήλωση ότι δεν τον βοήθησαν. Είναι ένα κράτος που βασίζεται στην εμπιστοσύνη. Οι Καναδοί είμαστε πάντα ήρεμοι στις συναλλαγές μας, δίνουμε προτεραιότητα, δεν τσακωνόμαστε και δεν ασχολούμαστε με το τι κάνει ο διπλανός μας. Δεν υπάρχουν υποτιμητικά σχόλια, καθένας έχει τη ζωή του.

Και το αντίθετο. Τι απεχθάνεστε πιο πολύ από τη ζωή στην Ελλάδα και τι από τον Καναδά;

Στην Ελλάδα δεν μου αρέσει η κακοποίηση του δημόσιου χώρου και οι συχνοί διαπληκτισμοί για το τίποτα, δεν μου αρέσει που η παρανομία παραμένει ατιμώρητη σε όλα τα πεδία και όλα τα επίπεδα. Στον Καναδά δεν μου αρέσει η πολιτική ορθότητα που καταπιέζει το χιούμορ και περιορίζει την υγιή κριτική καταστάσεων.

Πως σχολιάζετε το εκπαιδευτικό σύστημα του Καναδά σε σχέση με αυτό της Ελλάδας; Εκεί τα παιδιά έχουν περισσότερα κίνητρα να αγαπήσουν τα βιβλία και το διάβασμα;

Δεν είμαι σε θέση να συγκρίνω τα εκπαιδευτικά συστήματα καθώς δεν έχω ούτε τη θεωρητική κατάρτιση ούτε την πρακτική γνώση. Ως γονιός έχω εμπειρία μόνο από το γαλλικό σύστημα καθώς τα παιδιά μου τόσο στην Αθήνα όσο και στο Μόντρεαλ είναι ενταγμένα στο δίκτυο σχολείων aefe του υπουργείου Εξωτερικών της Γαλλίας. Να σημειώσω όμως ότι εδώ υπάρχουν πολλές δημοτικές βιβλιοθήκες. Για παράδειγμα μία σε απόσταση τριακοσίων μέτρων από το σπίτι και άλλη σε απόσταση χιλιομέτρου. Βλέπω εκεί πολλά παιδιά να δανείζονται αλλά δεν ξέρω αν υπάρχει κάποια στατιστική.

Ποια είναι τα επόμενα εκδοτικά σας σχέδια;

Τα Χριστούγεννα του 2018 θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Ποταμός ένα μυθιστόρημα ενηλίκων με τίτλο «Ζουρφίξ» και ήρωα έναν συνταξιούχο βιοτέχνη του οποίου η ζωή είναι συνυφασμένη με την άνοδο και την πτώση της ελληνικής οικονομίας. Έφυγε από το χωριό του πάνω σε ένα γαϊδουράκι, διάβαζε με τη λάμπα του λαδιού και σήμερα κυκλοφορεί με το μετρό, έχει τάμπλετ και αδυνατεί να πληρώσει το φόρο για την κατοικία του στη Φιλοθέη. Ταυτόχρονα γίνεται περιγραφή της ερωτικής του ενηλικίωσης, του γάμου και των σχέσεων με τις ερωμένες του. Μέσα από τη ζωή του είναι ορατές όλες οι ελληνικές αντιφάσεις, της εντιμότητας με τα ψέματα, του συντηρητισμού με τις ελεύθερες επιλογές.