Η χιλιοτραγουδισμένη κυρά του λιμανιού θέριεψε στο άκουσμα του κακού. Αντάρεψε και τα νερά μάβιασαν από το σκηνικό του θανατικού, που στήσαν τα δρεπάνια του γκρεμιστή. Ο θεριστής της ζωής σκληρός. Παγερό βλέμμα – ξερακιανή μορφή. Άκαρδος, άσπλαχνος. Με μόνη του έγνοια να θερίσει τη νιότη. Να στείλει την ζωή στις στοές του Άδη. Με εντολή στον βαρκάρη του να μεταφέρει στον κάτω κόσμο, τα κορμιά που σβήσαν τόσο άδικα στα τσιμέντα.
Στα σκαλοπάτια. Στα τουρνικέ. Ο ένας πάνω στον άλλο. Μια φωνή, μια ψυχή και ένα όνομα στα ξεραμένα χείλη. Ολυμπιακός. Μόνο Ολυμπιακός. Εκείνα τα 21 παιδιά που δεν πρόλαβαν να ζήσουν. Κι όμως ζουν ακόμα, μου έλεγε πριν από αρκετά χρόνια ένας φίλος, λίγο μετά το μνημόσυνο. Όσο δεν τους ξεχνάμε, ζουν. Δίκιο είχε. Και η οικογένεια του Ολυμπιακού δεν ξεχνά ποτέ τους ήρωες της.
«Αδέρφια ζείτε εσείς μας οδηγείτε» βροντοφωνάζουν 39 χρόνια μετά. Κι αυτή η μνήμη, είναι ιερό καθήκον από γενιά σε γενιά Ολυμπιακών. Κυκλωμένη η χρονιά, 1981. Και η μέρα, 8η του Φλεβάρη. Στο λιμάνι της εργατιάς. Η ομάδα της περηφάνιας θα ποτίσει τις φανέλες της με το βαθύτερο κόκκινο που γνώρισε ο κόσμος, με αίμα. Λίγο μετά τον θρίαμβο το μεγάλο κακό. Ο Ολυμπιακός έγραφε ιστορία με το θρυλικό 6-0 επί της ΑΕΚ σε ένα μεσημέρι μεθυστικό για τους οπαδούς του λαοφιλέστερου συλλόγου της χώρας. Κι απ’ το μεθύσι της νίκης στον θρήνο. Στα άψυχα σκαλιά της θύρας 7 η τραγωδία. Αίμα και παντού θάνατος. Κορμιά πεσμένα, φωνές, κραυγές, πόνος αβάσταχτος. Ακόμα και ο Σικελιανός δεν θα μπορούσε να γράψει για τέτοιο θανατικό. Ούτε ο Καρυωτάκης θα έβρισκε τρόπο να μεταφέρει στο χαρτί του το σκότος.
Κι όσο για τον πόνο; Ασήκωτος Θεέ μου ο πόνος για την μάνα του Παναγιωτάκη. Για την μάνα της Ζωγραφιάς. Για την μάνα του Κωνσταντίνου. Για την μάνα του Γιάννη. Για όλες μωρέ τις χαροκαμένες μανάδες που μάθαν πως τα βλαστάρια τους δεν θα γυρνούσαν στο σπίτι. Σπίτια που ερήμωσαν μετά το κακό. Βαριά μάνταλα έκλεισαν πόρτες που δεν ξανάνοιξαν μετά από κείνο το καταραμένο δείλι. Είχε όμως τόσο ήλιο εκείνο το μεσημέρι. Και μετά έρεβος.
Ζόφος. Και σειρήνες ασθενοφόρων για να μεταφερθούν τα θύματα στο Τζάνειο. Αυτές τις σειρήνες δεν θα τις ξεχάσω ποτέ. Και μετά τις σειρήνες…Αυτό το ασήκωτο μετά. Μοιρολόγια στους διαδρόμους του νοσοκομείου. Τραγικές φιγούρες οι συγγενείς εκείνων που έσβησαν στα παγωμένα σκαλοπάτια και στην σιδερένια πόρτα. Μανάδες, πατεράδες, αδέρφια. Γόνατα να λυγίζουν, αισθήσεις να σ’ εγκαταλείπουν ακούγοντας τα δράματα και τα ουρλιαχτά απόγνωσης. Κάθε δωμάτιο και δράμα στο Τζάνειο. Να ψάχνεις για να μάθεις αν ο άνθρωπος σου ζει ή ξεψύχησε.
Βυθισμένοι στο πένθος
Ψάχνοντας με την καρδιά στους 200 παλμούς, με τον ιδρώτα της αγωνίας να σε πλημμυρίζει. Και με την προσευχή στα σώψυχα, να μην ακούσεις το μαντάτο που δεν αντέχεται. Η χώρα βυθισμένη στο πένθος μαθαίνοντας το μέγεθος της τραγωδίας στο γήπεδο του Ολυμπιακού. Ο κόσμος σε κάθε γωνιά της Ελλάδας αδυνατεί να πιστέψει το μεγάλο κακό μα οι εικόνες από το γήπεδο είναι τρομακτικές. Εικόνες που φανερώνουν το μέγεθος της τραγωδίας. Το γιορτινό απομεσήμερο, το μεθύσι της νίκης. Το ιστορικό 6-0 του Ολυμπιακού κόντρα στην ΑΕΚ. Οι οπαδοί των ερυθρόλευκων θα τρέξουν με ορμή στα σκαλοπάτια για να πάνε στην θύρα 2, εκεί που θα αποθέωναν τους ερυθρόλευκους θριαμβευτές. Σ’ αυτά τα παγωμένα τσιμέντα, στα αλύγιστα τουρνικέ, η ενέδρα του χάροντα. «Ολυμπιακός, Ολυμπιακός» η ιαχή που σκίζει τα ουράνια. Η πόρτα κλειστή. Συνωστισμός και μετά φωνές. Τα δρεπάνια του θεριστή να κόβουν ζωές αλύπητα. Νέα παιδιά να φεύγουν για τα αλώνια του κάτω κόσμου με μια λέξη στα χείλη. Την ομάδα σύμβολο του Πειραιά, την ομάδα της φτωχολογιάς και της περηφάνιας. Οι πόρτες κλειστές. Γιατί κλειστές; Το ερώτημα δεν απαντήθηκε ποτέ και 39 χρόνια μετά την τραγωδία στην θύρα 7, κανείς δυστυχώς δεν μπορεί να μιλήσει για απόδοση ευθυνών. Κανείς δεν μπορεί να μιλήσει γι’ απονομή δικαιοσύνης. Δυστυχώς τίποτα. Καμιά απάντηση.
Τα 21 παιδιά που «έφυγαν» το καταραμένο δείλι της 8ης Φεβρουαρίου του 1981 στα σκαλοπάτια της θύρας 7, δεν πρόκειται να ξεχαστούν ποτέ από την οικογένεια του Ολυμπιακού. «Αδέρφια ζείτε εσείς μας οδηγείτε» φωνάζουν εκατομμύρια οπαδοί της ομάδας του λιμανιού σε κάθε γωνιά της οικουμένης. Κι όταν στο λιμάνι οι σημαίες είναι μεσίστιες, αυτές οι 21 ψυχές είναι που απαιτούν. «Ψηλά η σημαία του Ολυμπιακού μας. Ψηλά η σημαία».
Σκυμμένα κεφάλια κι ασήκωτο βάρος. Βήμα αργό και λογισμοί που κανείς νους δεν χώρεσε. Ο περήφανος λαός του Ολυμπιακού δεν λησμονά ποτέ τα 21 παιδιά που έσβησαν στα σκαλοπάτια και στα τσιμέντα. Η καρδιά θεριεύει και οι φωνές δυνατές.
Για ν’ ακουστούν είκοσι «παρών» και μια φορά παρούσα. Κι εκείνοι στις θέσεις τους για να βροντοφωνάξουν. «Θρύλε μου ζωή, δεν ξέρω τι θα πει». Αυτοί που φύγαν με το όνομα σου θρύλε στα χείλη.
Το χρονικό της τραγωδίας
17:03 Κάποιοι αστυφύλακες κατορθώνουν να ξεριζώσουν ένα από τα τουρνικέ και να απεγκλωβίσουν έτσι αρκετό κόσμο.
17:15 Νεκροί και τραυματίες μεταφέρονται με περιπολικά και 13 ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ στο Τζάνειο νοσοκομείο Πειραιά, ενώ έχει σημάνει γενική κινητοποίηση στην αστυνομία και τα νοσοκομεία.
17:30 Αρκετοί φίλαθλοι συγκεντρώνονται έξω από το Τζάνειο με την αγωνία ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους.
17:50 Τα τηλεοπτικά δίκτυα (ΕΡΤ και ΥΕΝΕΔ) μεταδίδουν το γεγονός και κάνουν έκκληση σε γιατρούς να προσέλθουν στο Τζάνειο, ώστε να ενισχύσουν τους εφημερεύοντες αλλά και για αιμοδότες. Κινητοποιείται επιπλέον προσωπικό και στο Κρατικό Πειραιώς όπου μεταφέρονται κάποιοι βαριά τραυματισμένοι.
18:20 Φτάνουν στο Τζάνειο ο Υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών κ. Δοξιάδης και οι Υφυπουργοί κ. Τσουκαντάς και κ. Αποστολάτος και δίνονται εντολές για ακόμα μεγαλύτερη κινητοποίηση γιατρών και αιμοδοτών.
18:30 Το Κέντρο Άμεσης Δράσεως ζητάει από τα πληρώματα των περιπολικών και τους αστυνομικούς εθελοντές αιμοδότες να σπεύσουν στα δύο νοσοκομεία. Εκατοντάδες αστυνομικοί προσφέρουν αίμα.
18:50 Φτάνουν στο Τζάνειο ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης κ. Δαβάκης, ο Υφυπουργός Προεδρίας Κυβερνήσεως κ. Αχιλλέας Καραμανλής, ανώτεροι αξιωματικοί της Αστυνομίας και παράγοντες του Ολυμπιακού και της Α.Ε.Κ.
19:00 Με εντολή του διευθυντή του ΚΑΒ κ. Καραβά ζητείται να τεθεί σε επιφυλακή και το ΚΑΤ, για να δεχτεί τραυματίες που έχουν ανάγκη νευροχειρουργικής επεμβάσεως.
19:15 Εκατοντάδες άτομα συγκεντρώνονται έξω από το Τζάνειο και με αγωνία ζητούν να μάθουν τα ονόματα νεκρών και τραυματιών.
19:30 Αθρόα είναι η προσέλευση γιατρών και αιμοδοτών, ενώ δεκάδες γυναίκες λιποθυμούν από την αγωνία.
19:40 Ο Υπουργός κ. Δοξιάδης ενημερώνει τον Πρωθυπουργό κ. Ράλλη, ο οποίος δίνει εντολή να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα και ενημερώνει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κ. Καραμανλή.
19:45 Χρειάζεται να μπλοκάρουν το Τζάνειο δυνάμεις των ΜΑΤ προκειμένου να απομακρύνουν τον κόσμο από την κεντρική είσοδο για να γίνει πιο εύκολη η πρόσβαση στους γιατρούς και στους αιμοδότες.
20:00 Σκηνές αλλοφροσύνης διαδραματίζονται στο Τζάνειο από τους συγγενείς. Αναγνωρίζονται τα τρία πρώτα θύματα. Είναι οι Γιάννης Κανελλόπουλος, Γιάννης Διαλυνάς και Βασίλης Μάχας. Δυστυχώς ακολούθησαν και άλλοι και ο αριθμός των νεκρών έφτασε τους 21.
20:15 Οι αστυνομικοί του 7ου Αστυνομικού τμήματος αρχίζουν την πραγματογνωμοσύνη στην ΘΥΡΑ 7, αναζητώντας τις αιτίες του τραγικού γεγονότος.
20:30 Στο Τζάνειο φτάνει ο Πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης ενώ σοβαρά τραυματίες μεταφέρονται στο Γενικό Κρατικό Πειραιώς και στο ΚΑΤ. Γιατροί και νοσοκόμες βγαίνουν με καταματωμένες τις μπλούζες στους διαδρόμους και φωνάζουν ονόματα τραυματιών. Αρκετοί από τους συγγενείς λιποθυμούν.
20:50 Τα ραδιοτηλεοπτικά δίκτυα αρχίζουν να μεταδίδουν πένθιμη μουσική, ενώ παράλληλα σε ένδειξη πένθους έχουν διακόψει το πρόγραμμά τους.
21:00 Γύρω στα 300 με 400 άτομα με άγριες διαθέσεις προσπαθούν να μπουν στο στάδιο Καραϊσκάκη και να βρουν τους υπεύθυνους. Απομακρύνονται από μια διμοιρία των ΜΑΤ.
21:15 Ο διοικητής του Τζανείου κ. Απέργης βγαίνει στο διάδρομο και κάνει έκκληση στον κόσμο να απομακρυνθεί από την είσοδο του νοσοκομείου γιατί εμποδίζεται με την παρουσία τους η κυκλοφορία περιπολικών και ασθενοφόρων, ενώ εκκλήσεις για τον ίδιο λόγο γινόντουσαν και από τα τηλεοπτικά δίκτυα.
22:00 Ο κόσμος αρχίζει να απομακρύνεται σιγά – σιγά από τα δύο νοσοκομεία…
