ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Πώς η εμβληματική εμφάνιση της εθνικής Βραζιλίας έγινε πολίτικο και πολεμικό σύμβολο - Η ποδοσφαιρική κρίση και το ηθικό υπόβαθρο
H κίτρινη φανέλα, ο Μπολσονάρο και το 13 του Λούλα
Η εμβληματική κίτρινη
Βραζιλία υιοθετήθηκε μετά την εμφάνιση του κατηραμένου φιδιού: Η ήττα από την Ουρουγουάη, 2-1, στο «Μαρακανά», στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1950, έστειλε τους Βραζιλιάνους στα άδυτα μιας κατάστασης που προσιδίαζε στο μετατραυματικό στρες. Η άσπρη εμφάνιση και το μαύρο σορτσάκι, θύματα δεισιδαιμονίας, κάηκαν στην πυρά. Οι Βραζιλιάνοι ουδέποτε είπαν ποιος ήταν εκείνος που, την παραμονή του τελικού με τη Σουηδία στη Σόλνα για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958, έριξε την ιδέα να φορέσουν άσπρες εμφανίσεις στο ματς, επειδή οι Σκανδιναβοί είχαν κληρωθεί με τις κίτρινες. Το σίγουρο είναι πως, όποιος κι αν ήταν, θα το σκέφτεται, από τούδε και στο εξής, διπλά και τρίδιπλα να ανοίξει το στόμα του για να πει οτιδήποτε.
Αυτή η κίτρινη φανέλα, η πιο εμβληματική στην ιστορία του ποδοσφαίρου κατά γενική ομολογία, περνά κρίση, με τον ίδιο τρόπο που και η χώρα βρίσκεται στο όριο της ειρήνης και του εμφύλιου πολέμου. Δεν υπάρχει περίπτωση να φορεθεί η φανέλα από οποιονδήποτε χωρίς να περνάει από το μυαλό ότι είναι οπαδός του Ζαΐρ Μπολσονάρο. Η επίθεση των «μπολσοναριστών» στο προεδρικό μέγαρο, στις 9 Ιανουαρίου 2023, συνυφάνθηκε με την κίτρινη φανέλα - και μάλιστα όχι όποια κι όποια, αλλά εκείνη με το νούμερο 10. Του Πελέ, που πέθανε 11 ημέρες νωρίτερα.
Δεν πρόκειται για τυχαίο γεγονός. Στο Confederations Cup του 2013, που έγινε στη Βραζιλία ως πρόβα τζενεράλε για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014, μια ομάδα ελεγκτών λεωφορείων έκανε διαδήλωση στο Ρίο, έξω από το «Μαρακανά». Τους διαμαρτυρόμενους, που φορούσαν τη φανέλα της εθνικής ομάδας, απώθησαν βίαια οι αστυνομικές δυνάμεις. Πρόεδρος της Βραζιλίας την εποχή εκείνη ήταν η Ντίλμα Ρούσεφ, στενή συνεργάτις του Λουίς Ινάσιο ντα Σίλβα, τον οποίο διαδέχθηκε το 2011, από το Κόμμα των Εργατών. Η συγκεκριμένη παράταξη θεωρείται η πιο οργανωμένη στη χώρα, και μάλιστα στις πορείες τα μέλη της φορούν κόκκινες στολές. Ο Μπολσονάρο, τότε, ήταν ένας φιλόδοξος πολιτικός, που έφτιαχνε το προφίλ του. Η πρώτη εμφάνισή του με την κίτρινη φανέλα της Εθνικής Βραζιλίας χρονολογείται το 2014, ενώ ήταν το επίσημο ένδυμά του σε όλες τις τηλεοπτικές παρουσιάσεις. Η φανέλα ταυτίστηκε με το ακροδεξιό κόμμα και αυτό προκάλεσε απέχθεια σε όσους δεν υποστήριζαν τον Μπολσονάρο. Οι πωλήσεις της μειώθηκαν αισθητά. Σημειώθηκαν περιστατικά που άνθρωποι που τη φόρεσαν έτσι, επειδή είχαν τη διάθεση να το κάνουν, βρέθηκαν να επαινούνται στους δρόμους από οπαδούς του πολιτικού που εντέλει έγινε πρόεδρος της Βραζιλίας από το 2019 μέχρι τις τωρινές εκλογές, στις οποίες κατήγγειλε νοθεία, και άρα διατάχθηκε, όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες για την επίθεση από τους οπαδούς του Ντόναλντ Τραμπ στο Καπιτώλιο, έρευνα για τη συμμετοχή του στην απόπειρα κατάληψης του Ιανουαρίου.
Μάλιστα, η Ομοσπονδία της Βραζιλίας πήρε την απόφαση, το 2021, να απαγορεύσει την τύπωση εμφανίσεων με το 13 του Λούλα ντα Σίλβα (τον αριθμό του στο αριστερό κόμμα) και το 22 του Μπολσονάρο (τον αριθμό του στο ακροδεξιό κόμμα). Στη Βραζιλία επικρίνουν τους ποδοσφαιριστές που τάχθηκαν με τον τελευταίο, κυρίως διότι προέρχονται από φτωχές οικογένειες. Δεν περίμεναν από τον Ροναλντίνιο και τον Νεϊμάρ να τεθούν υπέρ του 67χρονου πολιτικού. Ο Λούκας Μόουρα, παίκτης της Tότεναμ, έδωσε μια απάντηση που δείχνει τον φόβο των υπερασπιστών του για την αριστερή κυβέρνηση: «Δεν θέλω τα παιδιά μου να μεγαλώσουν στην Κούβα ή τη Βόρεια Κορέα».
Ο Λούλα, πάντως, κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου Κυπέλλου εμφανίστηκε με την κίτρινη φανέλα, το νούμερο 13 και το όνομά του. Η δεύτερη εμφάνιση, μπλε με λεοπάρ ρίγες, ανακούφισε πολλούς Βραζιλιάνους, αφού θεώρησαν ότι είχε κάτι από LGBTQ. Η εθνική ομάδα δεν βοηθάει. Δεν είναι μόνο ότι αποκλείστηκε στα προημιτελικά του πρόσφατου Παγκόσμιου Κυπέλλου, αλλά ότι και δεν παίζει ποτέ στη Βραζιλία φιλικά παιχνίδια. Κάνει συνεχώς περιοδείες. Την τελευταία τετραετία έδωσε μόνο δύο φιλικά στην πατρίδα της -και αυτά στο πλαίσιο προετοιμασίας για το Copa America του 2019, το οποίο φιλοξένησε και εντέλει κατέκτησε.
φανέλα στη Αυτή η κίτρινη φανέλα, η πιο εμβληματική στην ιστορία του ποδοσφαίρου κατά γενική ομολογία, περνά κρίση, με τον ίδιο τρόπο που και η χώρα βρίσκεται στο όριο της ειρήνης και του εμφύλιου πολέμου. Δεν υπάρχει περίπτωση να φορεθεί η φανέλα από οποιονδήποτε χωρίς να περνάει από το μυαλό ότι είναι οπαδός του Ζαΐρ Μπολσονάρο. Η επίθεση των «μπολσοναριστών» στο προεδρικό μέγαρο, στις 9 Ιανουαρίου 2023, συνυφάνθηκε με την κίτρινη φανέλα - και μάλιστα όχι όποια κι όποια, αλλά εκείνη με το νούμερο 10. Του Πελέ, που πέθανε 11 ημέρες νωρίτερα.
Η ΦΑΝΕΛΑ ΤΑΥΤΙΣΤΗΚΕ ΜΕ ΤΟ ΑΚΡΟΔΕΞΙΟ ΚΟΜΜΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕ ΑΠΕΧΘΕΙΑ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΔΕΝ ΤΟΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΑΝ
Δεν πρόκειται για τυχαίο γεγονός. Στο Confederations Cup του 2013, που έγινε στη Βραζιλία ως πρόβα τζενεράλε για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014, μια ομάδα ελεγκτών λεωφορείων έκανε διαδήλωση στο Ρίο, έξω από το «Μαρακανά». Τους διαμαρτυρόμενους, που φορούσαν τη φανέλα της εθνικής ομάδας, απώθησαν βίαια οι αστυνομικές δυνάμεις. Πρόεδρος της Βραζιλίας την εποχή εκείνη ήταν η Ντίλμα Ρούσεφ, στενή συνεργάτις του Λουίς Ινάσιο ντα Σίλβα, τον οποίο διαδέχθηκε το 2011, από το Κόμμα των Εργατών. Η συγκεκριμένη παράταξη θεωρείται η πιο οργανωμένη στη χώρα, και μάλιστα στις πορείες τα μέλη της φορούν κόκκινες στολές. Ο Μπολσονάρο, τότε, ήταν ένας φιλόδοξος πολιτικός, που έφτιαχνε το προφίλ του. Η πρώτη εμφάνισή του με την κίτρινη φανέλα της Εθνικής Βραζιλίας χρονολογείται το 2014, ενώ ήταν το επίσημο ένδυμά του σε όλες τις τηλεοπτικές παρουσιάσεις. Η φανέλα ταυτίστηκε με το ακροδεξιό κόμμα και αυτό προκάλεσε απέχθεια σε όσους δεν υποστήριζαν τον Μπολσονάρο. Οι πωλήσεις της μειώθηκαν αισθητά. Σημειώθηκαν περιστατικά που άνθρωποι που τη φόρεσαν έτσι, επειδή είχαν τη διάθεση να το κάνουν, βρέθηκαν να επαινούνται στους δρόμους από οπαδούς του πολιτικού που εντέλει έγινε πρόεδρος της Βραζιλίας από το 2019 μέχρι τις τωρινές εκλογές, στις οποίες κατήγγειλε νοθεία, και άρα διατάχθηκε, όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες για την επίθεση από τους οπαδούς του Ντόναλντ Τραμπ στο Καπιτώλιο, έρευνα για τη συμμετοχή του στην απόπειρα κατάληψης του Ιανουαρίου.
Μάλιστα, η Ομοσπονδία της Βραζιλίας πήρε την απόφαση, το 2021, να απαγορεύσει την τύπωση εμφανίσεων με το 13 του Λούλα ντα Σίλβα (τον αριθμό του στο αριστερό κόμμα) και το 22 του Μπολσονάρο (τον αριθμό του στο ακροδεξιό κόμμα). Στη Βραζιλία επικρίνουν τους ποδοσφαιριστές που τάχθηκαν με τον τελευταίο, κυρίως διότι προέρχονται από φτωχές οικογένειες. Δεν περίμεναν από τον Ροναλντίνιο και τον Νεϊμάρ να τεθούν υπέρ του 67χρονου πολιτικού. Ο Λούκας Μόουρα, παίκτης της Tότεναμ, έδωσε μια απάντηση που δείχνει τον φόβο των υπερασπιστών του για την αριστερή κυβέρνηση: «Δεν θέλω τα παιδιά μου να μεγαλώσουν στην Κούβα ή τη Βόρεια Κορέα».
ΠΟΛΛΟΙ ΒΡΑΖΙΛΙΑΝΟΙ ΔΕΝ ΠΕΡΙΜΕΝΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΡΟΝΑΛΝΤΙΝΙΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΝΕΪΜΑΡ ΝΑ ΤΕΘΟΥΝ ΥΠΕΡ ΤΟΥ 67ΧΡΟΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ
Ο Λούλα, πάντως, κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου Κυπέλλου εμφανίστηκε με την κίτρινη φανέλα, το νούμερο 13 και το όνομά του. Η δεύτερη εμφάνιση, μπλε με λεοπάρ ρίγες, ανακούφισε πολλούς Βραζιλιάνους, αφού θεώρησαν ότι είχε κάτι από LGBTQ. Η εθνική ομάδα δεν βοηθάει. Δεν είναι μόνο ότι αποκλείστηκε στα προημιτελικά του πρόσφατου Παγκόσμιου Κυπέλλου, αλλά ότι και δεν παίζει ποτέ στη Βραζιλία φιλικά παιχνίδια. Κάνει συνεχώς περιοδείες. Την τελευταία τετραετία έδωσε μόνο δύο φιλικά στην πατρίδα της -και αυτά στο πλαίσιο προετοιμασίας για το Copa America του 2019, το οποίο φιλοξένησε και εντέλει κατέκτησε.