Ο κάθιδρος Ντανίλ Μεντβέντεφ τα βάζει µε τη ζέστη, την υγρασία αλλά και τον Αντρέι Ρούµπλεφ στο τελευταίο U.S. Open και προβλέπει: «Ενας παίκτης θα πεθάνει εδώ και θα το δείτε». Στο Παγκόσµιο Πρωτάθληµα Στίβου της Βουδαπέστης µεταφέρονται µεσηµεριανά αγωνίσµατα το απόγευµα, λόγω των υψηλών θερµοκρασιών. Στο Κατάρ, το 2022, το Μουντιάλ γίνεται χειµώνα για να γλιτώσουν παίκτες και φίλαθλοι θερµοκρασίες που ενδεχοµένως να έφταναν τους 50 βαθµούς Κελσίου.

∆εν πρόκειται για σενάρια από ταινίες, αλλά για την πραγµατικότητα. Η κλιµατική κρίση είναι πανταχού παρούσα, αποτελεί σηµαντική απειλή για τον αθλητισµό και προβλέπεται να εξελιχθεί σε ακόµα µεγαλύτερη. Πρόσφατη µελέτη έδειξε ότι οι µισές από τις πόλεις που έχουν φιλοξενήσει Χειµερινούς Ολυµπιακούς δεν θα είναι σε θέση να το επαναλάβουν µετά το 2050, λόγω έλλειψης χιονιού και πάγου. Στην Αγγλία, έως το 2050 τα γήπεδα θα πληµµυρίζουν πλήρως ή µερικώς κάθε χρόνο. Οι µεγάλες λίµνες σε Βόρεια Αµερική και Καναδά πλέον δεν παγώνουν όσο παλαιότερα κι αυτό σηµαίνει ότι θα εκλείψουν τα φυσικά παγοδρόµια για το δηµοφιλές στις συγκεκριµένες χώρες χόκεϊ.

 Με δεδοµένο ότι σε λιγότερο από τρία χρόνια στην τελική φάση του Παγκόσµιου Κυπέλλου το 2026 θα δούµε ένα διευρυµένο τουρνουά 48 οµάδων µε 104 αγώνες το κατακαλόκαιρο σε Καναδά, Ηνωµένες Πολιτείες και Μεξικό, είναι σαφές ότι η κλιµατική αλλαγή απειλεί και τον κόσµο του δηµοφιλέστερου σπορ.

H κλιµατική αλλαγή απειλεί τον αθλητισµό: Τα σηµάδια

Ο καθηγητής Ανθρώπινης και Εφαρµοσµένης Φυσιολογίας του Πανεπιστηµίου του Πόρτσµουθ, Μάικ Τίπτον, ο οποίος ειδικεύεται στις ακραίες θερµοκρασιακές επιπτώσεις στο ανθρώπινο σώµα, είπε στο BBC: «Οι ανησυχίες µου αφορούν παίκτες, αξιωµατούχους και θεατές. Θα πρέπει να σκεφτούµε τη µεταφορά της διοργάνωσης σε διαφορετική χρονική στιγµή». Ο καθηγητής θεωρεί ότι υπάρχουν σηµάδια που µας οδηγούν σε αυτό. Στις 15 Ιουλίου καταγράφηκε η υψηλότερη θερµοκρασία όλων των εποχών στο Φίνιξ της Αριζόνα και ήταν 48 βαθµοί Κελσίου. Οι θερµοκρασίες ξεπέρασαν τους 43 βαθµούς Κελσίου για 19 συνεχόµενες ηµέρες. Η απειλή δεν είναι νέα για τον αθλητισµό. Στο Παγκόσµιο Κύπελλο του 1994, στις ΗΠΑ, 160 οπαδοί υποβλήθηκαν σε θεραπεία για θερµικό σοκ και 12 εξ αυτών νοσηλεύτηκαν. Οι πόλεις που πρόκειται να φιλοξενήσουν αγώνες του Μουντιάλ 2026 -Βανκούβερ, Σιάτλ, Βοστόνη, Τορόντο, Φιλαδέλφεια και Νέα Υόρκη- αντιµετώπισαν προβλήµατα από τις δασικές πυρκαγιές στον Καναδά και από τον καπνό. Ο καθηγητής Μίκαελ Κοέλ, ειδικός σε θέµατα αναπνευστικής υγείας, τόνισε πως «το πρόβληµα είναι ότι δεν µπορείς να προβλέψεις αυτά τα πράγµατα εκ των προτέρων». Θεωρεί ότι ο κίνδυνος είναι πολύ µικρότερος αν οι αγώνες διεξαχθούν Απρίλιο, Μάιο, Σεπτέµβριο ή Οκτώβριο.

Και δική του ευθύνη

Η σχέση του αθλητισµού µε την κλιµατική κρίση είναι περίπλοκη. Τα σπορ συµβάλλουν στις εκποµπές αερίων θερµοκηπίου και απειλούνται από αυτές. Οι εκποµπές αερίων στην ατµόσφαιρα δηµιουργούν το φαινόµενο του θερµοκηπίου και προκαλούν την κλιµατική αλλαγή. Το διοξείδιο του άνθρακα αποτελεί το σηµαντικότερο αέριο θερµοκηπίου. Η παραγωγή του οφείλεται σε ανθρώπινες δραστηριότητες. Μελέτες που κατά καιρούς έχουν γίνει υποδεικνύουν τα µεγάλα αθλητικά γεγονότα ως πηγές µε τεράστια αποτυπώµατα άνθρακα. Οι πτήσεις από και προς τις διοργανώτριες πόλεις, η κατασκευή γηπέδων, η κατασκευή αθλητικού εξοπλισµού και τα απόβλητα που δηµιουργούνται από τους συµµετέχοντες έχουν όλα σηµαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Οι Ολυµπιακοί Αγώνες του Ρίο, το 2016, απελευθέρωσαν 3,6 εκατοµµύρια τόνους CO2, ενώ το Παγκόσµιο Κύπελλο της Ρωσίας, το 2018, απελευθέρωσε 2,16 εκατοµµύρια τόνους, που ισοδυναµούν µε τις εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου περισσότερων από 465.000 αυτοκινήτων στους δρόµους για έναν ολόκληρο χρόνο.

Τα µηχανοκίνητα

Ενα σπορ που εξερευνά ένα πιο «πράσινο» µέλλον είναι η βιοµηχανία µηχανοκίνητου αθλητισµού, η οποία ήδη γίνεται ηλεκτρική. Ο πρεσβευτής του Ευρωπαϊκού Συµφώνου για το Κλίµα, Αντόνιο Γκονσάλβες Περέιρα, ειδικός στην ηλεκτροκίνηση, ο οποίος ίδρυσε το µη κερδοσκοπικό EcoMood Portugal, δηλώνει αισιόδοξος ότι ο αθλητισµός γίνεται πιο βιώσιµος: «Το Παγκόσµιο Πρωτάθληµα Ράλι, για παράδειγµα, χρησιµοποιεί ήδη υβριδικά αυτοκίνητα (ηλεκτρικά σε συνδυασµό µε συνθετικό καύσιµο χαµηλών εκποµπών), δείχνοντας ότι λύσεις όπως αυτή µπορούν να είναι βιώσιµες».

Η δυνατότητα του αθλητισµού να βοηθήσει το κλίµα δεν αφορά µόνο τη µείωση του αποτυπώµατος άνθρακα των γεγονότων, αλλά και την ευαισθητοποίηση των φιλάθλων. Ο αθλητισµός σε κάθε µορφή του έχει τη δύναµη να είναι ένας από τους σηµαντικότερους µοχλούς δράσης για το κλίµα. «Κάθε χρόνο για τις ανάγκες των αγώνων πραγµατοποιούνται πάρα πολλά ταξίδια. Ποδοσφαιρικές οµάδες ή ποδοσφαιριστές χρησιµοποιούν ιδιωτικά αεροπλάνα για να ταξιδεύουν. Νοµίζω ότι τα ταξίδια µε ιδιωτικά τζετ θα πρέπει να απαγορευτούν», είπε πρόσφατα ο Γκάρι Λίνεκερ. Ο Ολυµπιονίκης της κωπηλασίας Γκρέγκορι Σιρλ πρωτοστάτησε σε δράση καθαρισµού του Τάµεση και, ανεβασµένος σε σανίδα SUP, συνέλεξε απορρίµµατα από το ποτάµι.

Οι Ολυµπιακοί Αγώνες του 2024 θεωρούνται το µεγάλο στοίχηµα. Πρόσφατα, δηµοσίευµα στο περιοδικό «The Lancet» χαρακτήρισε τη γαλλική πρωτεύουσα ως την πιο ευάλωτη στην Ευρώπη όσον αφορά τους καύσωνες, µε πρόβλεψη για σταδιακή αύξηση της θερµοκρασίας, η οποία το 2050 µπορεί να φτάσει στους 50 βαθµούς Κελσίου.

*Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής