Η πιο σημαντική εξέλιξη από το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας για την αλλαγή στην ταυτότητα φύλου είναι η ήττα της Εκκλησίας. Επειτα από πάρα πολλά χρόνια, σε ένα ζήτημα τόσο σημαντικό για την Ιεραρχία, δεν πέρασε το δικό της. Παρά το γεγονός ότι ύψωσε τους τόνους, παρά το ότι ο αρχιεπίσκοπος ουσιαστικά απείλησε την κυβέρνηση με ρήξη στις σχέσεις τους, παρά το ότι η πλειονότητα των μελών της Ιεράς Συνόδου ξεσπάθωσε κατά του νομοσχεδίου, η πολιτεία έπραξε το καθήκον της. Νομοθέτησε με γνώμονα το δίκαιο, τις ευρωπαϊκές πρακτικές και τα δικαιώματα μιας μερίδας συμπολιτών μας που βρίσκονται στο απόλυτο κοινωνικό περιθώριο.

Η στάση αυτή της πολιτείας, στον αντίποδα -ακριβώς- των όσων συνέβησαν έναν χρόνο πριν με την εκπαραθύρωση του κ. Φίλη από το υπουργείο Παιδείας κατόπιν αιτήματος του κ. Ιερώνυμου, πρέπει να αποτελεί μπούσουλα από εδώ και πέρα για όλους και κυρίως τους (εκάστοτε) κυβερνώντες. Η Εκκλησία είναι ένας συντηρητικός θεσμός και μόνο ως τέτοιος μπορεί να διατηρηθεί στους αιώνες των αιώνων. Βήματα μπορεί να γίνονται, όμως στο τέλος της ημέρας ο βασικός πυρήνας των θέσεών της δεν αλλάζει. Που σημαίνει ότι η όποια κυβέρνηση θέλει να προωθήσει προοδευτικές διατάξεις θα πρέπει να είναι αποφασισμένη είτε να αντιπαρατεθεί είτε να συγκρουστεί με την Εκκλησία: για τα ζητήματα του Συντάγματος, της εκπαίδευσης, των θρησκευτικών ελευθεριών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.λπ.

Η αντιπαράθεση δεν δηλοί έλλειψη σεβασμού για τον ρόλο της, ούτε -πολύ περισσότερο- μη αναγνώριση της σημαντικής προσπάθειας που κάνει σε κοινωνικό επίπεδο, ιδίως σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής αλλά και προσφυγικής κρίσης. Αντιθέτως. Η αντιπαράθεση δείχνει ότι η πολιτεία αντιλαμβάνεται τα όρια των θεσμών. Και, ταυτόχρονα, στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην Ιεραρχία πως είναι εντελώς διαφορετικός ο ρόλος της από αυτόν που είχε συνηθίσει όλα τα προηγούμενα χρόνια με ευθύνη δειλών πολιτικών, με μόνη φωτεινή εξαίρεση τον Κώστα Σημίτη.

Σε όλα τα ζητήματα μπορούν τα κόμματα να ακούν τις θέσεις της Εκκλησίας, αλλά τίποτα παραπάνω. Την ευθύνη των αποφάσεων έχουν αποκλειστικά η νομοθετική και η εκτελεστική εξουσία. Κανένας άλλος. Κι αυτό πρέπει επιτέλους η Ιερά Σύνοδος να το αντιληφθεί και να μη στέλνει τελεσίγραφα στην κυβέρνηση επειδή γνωρίζει ότι επηρεάζει ή και καθοδηγεί τμήματα των πολιτών. Η ήττα, λοιπόν, της Εκκλησίας είναι μια νίκη της ανοιχτής κοινωνίας, είναι μια νίκη της ευρωπαϊκής Ελλάδας.