«Σαν πρόκες πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις. Να μην τις παίρνει ο άνεμος» έγραφε στην «Ποιητική» ο Μανόλης Αναγνωστάκης. Ήθελε να καταδείξει τη σημασία και το βάρος που έχουν οι λέξεις. Ακριβώς, δηλαδή, το ανάποδο από αυτό που συνέβη στα χρόνια της κρίσης και της ακρισίας. Όταν έχασαν την αξία τους, μια και χρησιμοποιούνταν διά πάσαν νόσον και με σχετική ευκολία. Οι πιο χαρακτηριστικές ήταν αυτές περί «χούντας», «δικτατορίας» και «κατοχής». Κάπως έτσι δηλητηριάστηκαν, κυρίως οι νεότερες γενιές, οι οποίες, ευτυχώς, δεν γνώρισαν ούτε χούντα ούτε κατοχή. Και ταύτισαν τις επώδυνες αποφάσεις ή, ακόμα χειρότερα, τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, με τις αντίστοιχες που λαμβάνουν τα δικτατορικά καθεστώτα. Μόλις τις προάλλες ο Λάκης Λαζόπουλος, με αφορμή κάποια αρνητικά σχόλια για το πρόσωπό του, μίλησε για τη χούντα των social media. Αλλά ας αφήσουμε τον Λάκη, δεδομένου ότι έχει αδικήσει τον εαυτό του και σπαταλήσει το ταλέντο του παριστάνοντας όλα τα προηγούμενα χρόνια τον ιεροκήρυκα. 

H πιο μεγάλη ευθύνη ήταν των ανθρώπων της αριστεράς. Γιατί πολλοί από αυτούς είχαν ζήσει στο πετσί τους τι σημαίνει χούντα και ποιες είναι οι πρακτικές της. Ως εκ τούτου, ήταν αδιανόητο από την άνεση των τηλεοπτικών πλατό ή της πλατείας Συντάγματος να μιλούν για «τη χούντα που δεν τελείωσε το ’73».

Φρονώ πως η καλύτερη απάντηση σε όλα αυτά ήρθε από μια μεγάλη Ελληνίδα, την Άλκη Ζέη. Γεννηθείσα το 1923, η Ζέη πέρασε κατοχές και εξορίες, μέχρι και στην Τασκένδη πέρασε ένα διάστημα της ζωής της. Τι είπε, λοιπόν, σε ιστοσελίδα της Χίου η διάσημη συγγραφέας; «Θυμώνω όταν ακούω διάφορους να λένε ότι έχουμε κατοχή, πείνα, χούντα. Βιώνουμε δύσκολες καταστάσεις, αλλά δεν έχουμε ούτε κατοχή ούτε πείνα ούτε χούντα». Τα αυτονόητα είπε η Ζέη, τα οποία δεν ήταν διόλου αυτονόητα όλα αυτά τα χρόνια. Όπου κυριάρχησε ο εύκολος λόγος, που ικανοποιούσε τα πιο χαμηλά ένστικτα των ανθρώπων. Είπε και κάτι ακόμα, όμως, η Ζέη αναφορικά με το τι έπαθε η αριστερά μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης: «Δεν βρήκε τον βηματισμό της, με αποτέλεσμα να παραπαίει προσπαθώντας να προχωρήσει με παλιά συνθήματα. Δεν γίνεται έτσι. Περάσαμε απ’ το μολύβι φάμπερ στον υπολογιστή. Πρέπει και τα κόμματα να το καταλάβουν αυτό και να βρουν νέα συνθήματα. Δεν μπορείς να παλεύεις με παλιά συνθήματα». Παρεμπιπτόντως, αυτό δεν ισχύει μόνο για την αριστερά, αλλά και για τη σοσιαλδημοκρατία!