«Το σύνολο σχεδόν του Πειραιά είναι αρχαιολογικός χώρος». Η είδηση αυτή πρέπει λογικά να χαροποιεί τους κατοίκους του Πειραιά, της Αττικής αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας. Ωστόσο, μόνο αυτό δε δείχνει να συμβαίνει. Αιτία; Η ανακήρυξη από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ενός μεγάλου τμήματος της πόλης του Πειραιά ως αρχαιολογικού χώρου βάζει φρένο στα επενδυτικά σχέδια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς και του βασικού μετόχου του, COSCO Shipping. Και ίσως όχι μόνο φρένο αλλά και οριστικό τέρμα.

Πως μια απόφαση του ΚΑΣ μπορεί να φρενάρει επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ; Και τι σημαίνει αυτό; Η διάσπαρτη με αρχαία χώρα μας επιθυμεί την ένταξή της στη σφαίρα των ανεπτυγμένων χωρών, χωρίς να λαμβάνει υπόψη ότι η ένταξη αυτή περνά από επενδύσεις. Και οι επενδύσεις απαιτούν αποφάσεις, δύσκολες αποφάσεις ενίοτε. Αποφάσεις που πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την αρχαία μας κληρονομιά, αλλά και το δικαίωμα της σύγχρονης Ελλάδας να υπάρξει και να ευημερήσει.

Το δίλημμα λοιπόν που τίθεται είναι «αρχαιότητες» ή «ανάπτυξη»; Ή μήπως δεν είναι αυτό; Τι είναι αυτό που εμποδίζει αυτά τα δύο να συνυπάρξουν; Είναι πραγματικοί οι λόγοι, ή μήπως είναι θέμα ανθρώπινων ορίων και δυνατοτήτων;

Όσο κι αν φαίνεται οξύμωρο, η συνύπαρξη των αρχαιοτήτων και της ανάπτυξης δεν είναι απλώς εφικτή, αλλά είναι και εύκολη. ¨Ένα πράγμα μόνο χρειάζεται. Η πρόθεση και η ικανότητα να διαχειριστεί μια χώρα με σοβαρότητα κι επαγγελματισμό το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της ταυτόχρονα. Και τελικά, η συνύπαρξή τους προς όφελος όλων.

Σε πολλές χώρες αυτή η συνύπαρξη, παρελθόντος και μέλλοντος, γίνεται πράξη με υποδειγματικούς τρόπους. Αρκεί συχνά, να παρατηρήσουμε τους τρόπους αυτούς και να τους προσαρμόσουμε στα ελληνικά δεδομένα. Σε ολόκληρη της Ευρώπη πόλεις και περιοχές που αποτέλεσαν κοιτίδες του ευρωπαϊκού πολιτισμού εκμεταλλεύονται το παρελθόν με ιδανικό τρόπο, χρησιμοποιώντας τα στοιχεία που το διέπουν προς όφελος του παρόντος και το μέλλοντος. Όμως, στις χώρες αυτές η οικονομική ανάπτυξη δεν αποτελεί κόκκινη γραμμή αλλά στόχο. Η ανάπτυξη είναι που θέτει τους κανόνες στην ορθή εκμετάλλευση των στοιχείων του παρελθόντος.

Στην Ελλάδα, η ανάπτυξη παραμένει θεωρητική κατάσταση κι όχι προϊόν πραγματικής στόχευσης. Υποκινούμενοι προφανώς από ιδεοληψίες, οι κυβερνώντες αδιαφορούν για τις δυνατότητες που προσφέρει ο τεράστιος αρχαιολογικός πλούτος της χώρας μας και για τη σημαντική δυνητική του συνεισφορά στον τομέα της οικονομικής ανάπτυξης και κατ’ επέκταση της ευημερίας των Ελλήνων πολιτών. Έτσι, βλέπουμε αποφάσεις όπως η πρόσφατη απόφαση του ΚΑΣ που έρχεται να μπλοκάρει το επενδυτικό σχέδιο του ΟΛΠ ύψους 600 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο χρόνια ολόκληρα περιμένει ο Πειραιάς ώστε το λιμάνι να αναβαθμιστεί και να γίνει το σημαντικότερο της Μεσογείου αλλάζοντας οικονομική κλίμακα. Και παρόμοιες αποφάσεις δυστυχώς βλέπουμε όλο και συχνότερα τα τελευταία χρόνια.

Το πραγματικό δίλημμα λοιπόν δεν είναι «αρχαιότητες» ή «ανάπτυξη». Το πραγματικό δίλημμα που τίθεται είναι «Αρχαιότητες προς όφελος της ανάπτυξης” ή “παρελθοντολογία χωρίς μέλλον»;