Brexit: «Όταν θες να μην λυθεί ένα πρόβλημα, φτιάχνεις Επιτροπή»
«Μοιραία» για το Brexit η Βόρειος Ιρλανδία
Υπάρχει μια ατάκα (με παραλλαγές) για το πώς μπορεί να μην λυθεί ποτέ ένα ζήτημα: Φτιάχνεις μια επιτροπή. Ο αριθμός των μελών δεν έχει σημασία, επιτροπή να είναι. Και αν δεν το λύσεις ποτέ, με την Επιτροπή θα το κάνεις τόσο περίπλοκο που θα είναι σαν να μην λύθηκε.
Κάτι τέτοιο αποφάσισαν Λονδίνο και Βρυξέλλες προκειμένου να επιλύσουν το πλέον σημαντικό πρόβλημα στην υπόθεση του Brexit: Τι θα γίνει με την Βόρειο Ιρλανδία, η οποία αποτελεί τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά διατηρεί σύνορα με την Δημοκρατία της Ιρλανδίας.
Όλα τα μέρη είχαν συμφωνήσει από την πρώτη στιγμή ότι είναι επικίνδυνο να συμβεί το φυσιολογικό πλην όμως μοιραίο: Εφόσον το Ηνωμένο Βασίλειο φύγει από την ΕΕ, η Δημοκρατία της Ιρλανδίας αποκτά εξωτερικά σύνορα με μια χώρα μη μέλος της ΕΕ, όπως για παράδειγμα η Ελλάδα έχει σύνορα με την Αλβανία ή την ΠΓΔΜ.
Όμως, στην περίπτωση της Β.Ιρλανδίας δεν είναι τόσο απλό. Δεν είναι μόνο οι εμπορικές, οικονομικές και προσωπικές σχέσεις Ιρλανδών και Βορειοϊρλανδών, είναι και η ίδια η ειρήνη στην περιοχή που με κόπο εξασφαλίστηκε πριν από 20 χρόνια με το λεγόμενο Good Friday Agreement.
Έτσι, στο πλαίσιο του περίφημου deal Λονδίνου-Βρυξελλών, συμφωνήθηκε η δημιουργία... Επιτροπής που θα εξετάσει τις μελλοντικές εμπορικές-οικονομικές σχέσεις Ιρλανδίας-Βορείου Ιρλανδίας, ώστε να μην υπάρξουν «σκληρά σύνορα». Η Επιτροπή αυτή θα συνεδριάζει μέχρι τον Δεκέμβριο του 2020. Μάλιστα, μέχρι τον Ιούλιο του 2020, το Λονδίνο έχει το δικαίωμα να ζητήσει παράταση ζωής της Επιτροπής για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα.
Ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα; Καταρχήν, τα μέλη της Επιτροπής θα είναι Βρετανοί, κοινοτικοί και ανεξάρτητοι. Η Βρετανία δεν μπορεί να αποχωρήσει μονομερώς από την Επιτροπή. Όσο καιρό η Επιτροπή θα... συσκέπτεται, το Ηνωμένο Βασίλειο θα τελεί υπό μιας μορφής τελεωνειακή ένωση με την ΕΕ, άρα δεν θα είναι απόλυτα ελεύθερη να κλείσει τα δικά της deal με άλλα μπλοκ του πλανήτη. Αν υπάρχουν τέτοια.
Εάν η Επιτροπή δεν βρει λύση, τότε θα εφαρμοστεί το λεγόμενο «backstop», δηλαδή αυστηρότεροι εμπορικοί κανόνες μεταξύ ΕΕ (Ιρλανδίας)-Β.Ιρλανδίας, ώστε να μην υπάρξει «σκληρό σύνορο».
Για τους φανατικούς του Brexit, με την Επιτροπή ουσιαστικά η Βρετανία εγκλωβίζεται σε τελωνειακή ένωση με την ΕΕ.
Έτσι, προτού καλά-καλά στεγνώσει το μελάνι στην υπογραφή του «διαζυγίου», άρχισαν οι παραιτήσεις από την κυβέρνηση της Μέι.
Η πλέον ηχηρή, του αρμόδιου υπουργού Brexit, ο οποίος τόνισε ακριβώς αυτό: Πώς ακριβώς φεύγουμε από την ΕΕ, όταν παραμένουμε δεμένοι σε τελωνειακή ένωση για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα;
Τι ακριβώς θα «πουλήσει» η Τερέζα Μέι στους βουλευτές της και στους συγκυβερνήτες, που -εδώ και αν είναι ειρωνικό- είναι κόμμα της Βορείου Ιρλανδίας; Ότι η Συμφωνία είναι η καλύτερη, όταν οι Βρυξέλλες θα εξακολουθούν να έχουν λόγο;
Το μοναδικό χαρτί που έχει στα χέρια της είναι ότι αν δεν ψηφίσουν αυτή τη συμφωνία, η εναλλακτική είναι να μην υπάρξει καθόλου Brexit. Αυτό έχει διπλή ανάγνωση: καθόλου Brexit σημαίνει άτακτο Brexit ή παραμονή στην ΕΕ. Η πρωθυπουργός διευκρίνισε ότι το Brexit θα συμβεί τον Μάρτιο του 2019, ακόμα και αν η ίδια δεν είναι στη θέση της.
Στην πραγματικότητα, τα πιθανότερα σενάρια είναι:
1. Η Μέι να μείνει στην πρωθυπουργία και να παλέψει να ψηφιστεί η συμφωνία στη Βουλή. Αν δεν ψηφιστεί, προφανώς θα αποχωρήσει. Εκτός και αν λάβει (προβλέπεται) τις 21 μέρες για ένα νέο σχέδιο.
2. Η Μέι να αποσύρει το σχέδιο και να ζητήσει από την ΕΕ παράταση της εφαρμογής του Άρθρου 50 για την έξοδο. Δεν είναι βέβαιο ότι θα πάρει παράταση.
3. Η Μέι να αποσύρει το σχέδιο και να ζητήσει νέο δημοψήφισμα. Ούτε αυτό είναι βέβαιο ότι θα περάσει από τη Βουλή.
4. Η Μέι να ανατραπεί σε πρόταση μομφής και στη θέση της να αναλάβει (;) ένας «σκληρός» του Brexit.
5. Η χώρα να οδηγηθεί σε εκλογές (αυτό μπορεί να συμβεί και με τα δύο παραπάνω σενάρια) με αρκετά πιθανό το ενδεχόμενο να επιστρέψουν στην εξουσία -μετά το 2010- οι Εργατικοί του Τζέρεμι Κόρμπιν.
Όχι ότι οι Εργατικοί ξέρουν ακριβώς τι θέλουν, αφού διστάζουν να πουν ανοικτά ότι η χώρα πρέπει να πάει σε νέο δημοψήφισμα. Και είναι λογικό, διότι στα προπύργια του κόμματος στα βόρεια της Αγγλίας σάρωσαν οι ευρωσκεπτικιστές και οπαδοί του Brexit.
Και τι θα κάνει η Ευρώπη; Σε λίγους μήνες η ΕΕ θα αποκτήσει νέα Ευρωβουλή και νέα Επιτροπή. Ο εθνικισμός και ο λαϊκισμός σαρώνουν στις χώρες-μέλη της ΕΕ και κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για τις διαθέσεις της επόμενης Ευρωβουλής (και Επιτροπής) απέναντι στους Βρετανούς. Θα τους περιμένουν να κάνουν νέα κυβέρνηση και να συνεχίσουν τη διαπραγμάτευση; Θα περιμένουν το αποτέλεσμα ενός νέου δημοψηφίσματος;
Μιλώντας για το δημοψήφισμα του Βrexit: Η Τερέζα Μέι ήταν υπέρ της παραμονής της χώρας στην ΕΕ. Με αυτό το στρατόπεδο έδωσε τη μάχη. Και στη συνέχεια κλήθηκε να εφαρμόσει μια πολιτική την οποία δεν πίστευε. Μέγα λάθος στην πολιτική να προσπαθείς να εφαρμόσεις αυτό που δεν πιστεύεις. Θα το κάνεις λάθος. Και μιλάμε για πιο απλά πράγματα, όχι για ένα κείμενο «διαζυγίου» 585 σελίδων.
Το βασικότερο: Πάντοτε θα υπάρχουν αυτοί που ειλικρινά πιστεύουν σε αυτή την πολιτική και θα σου κουνούν το δάκτυλο. Μέχρι να σου τραβήξουν το χαλί κάτω από τα πόδια.