«Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες…» 44 χρόνια μετά. Η ιστορία ούτε παραγράφεται ούτε επαναλαμβάνεται. Ενίοτε αποσιωπάται προκειμένου να εξωραϊστούν καταστάσεις για λόγους επικοινωνιακούς. Όπως συμβαίνει σήμερα με το ΠΑΣΟΚ που γιορτάζει την ίδρυση του, στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, με άλλο έμβλημα, με άλλο χρώμα, με άλλο όνομα. Η επιλογή της 3ης Σεπτεμβρίου 1974 για τη δημοσιοποίηση της διακήρυξης του ΠΑΣΟΚ φυσικά δεν ήταν τυχαία. Τέτοια μέρα το 1843 ο Όθωνας αναγκάστηκε να παραχωρήσει το Σύνταγμα στον αρχηγό του επαναστατικού κινήματος Δημήτριο Καλλέργη με συνέπεια η Ελληνική πολιτεία να μεταβεί από την απόλυτη στη συνταγματική μοναρχία.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου που είχε επιστρέψει στην Ελλάδα λίγες μέρες νωρίτερα κι ενώ είχε βεβαιωθεί ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε αρχίσει να αποκαθιστά την τάξη με την κυβέρνηση εθνικής ενότητας, διέβη το Ρουβίκωνα αναγνωρίζοντας στον Λαό προνόμια εξουσίας χωρίς προαπαιτούμενα και μεσολαβητές, πηγαίνοντας έτσι βήματα πιο πέρα ακόμη την εξωκοινοβουλευτική κουμμουνιστική αριστερά. Στις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974 το ΠΑΣΟΚ κατέλαβε την 3η θέση 7 μονάδες πίσω από την Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Μαύρου. Ποτέ δεν πίστεψε στο «Κέντρο» γι΄ αυτό και δεν ενέδωσε στις παραινέσεις των βουλευτών του πατέρα του να κρατήσει το προδικτατορικό κόμμα. Άλλωστε οι συνθήκες υπό τις οποίες έφυγε από την Ελλάδα το 1968 παραμένουν άγνωστες. Τα δεδομένα είναι ότι α) ο Στυλιανός Παττακός του έδωσε το διαβατήριο και β) ότι λίγους μήνες αργότερα η Χούντα του απαγόρευσε την είσοδο στη χώρα ώστε να παραστεί στην κηδεία του «Γέρου». Μπορεί η συνέχεια να είναι πολυ – προβεβλημένη ,η «ρίζα» όμως του ΠΑΣΟΚ παραμένει αχαρτογράφητη και στηρίζεται μόνον σε μαρτυρίες των ωφελημένων από το Κίνημα.

Συγκρίσεις

Αντί να συνωμοσιολογεί όμως κανείς, είναι προτιμότερο να συγκρίνει τη διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ με εκείνη της ΝΔ του Κ. Καραμανλή η οποία αναδείχθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1974. Ανδρέας Παπανδρέου: «Κάθε εξουσία πηγάζει από το Λαό, εκφράζει το Λαό και υπηρετεί το Λαό. Η κοινωνική, οικονομική και πολιτική δομή της δύναμης στη χώρα μας διαρθρώνεται με τρόπο που να αποκλείει την παραβίαση της λαϊκής θέλησης με οποιοδήποτε τρόπο».
Κωνσταντίνος Καραμανλής: «Νέα Δημοκρατία είναι το σύστημα με το οποίο οι ολιγώτεροι και οι επώνυμοι καθοδηγούν αντί να καταδημαγωγούν, εκπροσωπούν αντί να καταδυναστεύουν - και σε τελική ανάλυση υπηρετούν - και περισσότερους και ανωνύμους».

Ανδρέας Παπανδρέου: « Είναι βαθιά η ανησυχία του ελληνικού Λαού, γιατί οι επαγγελίες της κυβέρνησης για την αποκατάσταση ομαλής πολιτικής ζωής θα αποτελέσουν λόγια κενά περιεχομένου αν δεν συνοδευτούν -το γρηγορότερο δυνατό- από την τιμωρία, την κάθαρση και την αποκατάσταση. Λέγεται ότι δεν ήρθε η ώρα. Οτι τώρα προέχει το εθνικό θέμα. Μα το επιχείρημα δεν ευσταθεί...».

Κωνσταντίνος Καραμανλής: « Εγγίζει, πράγματι, τα όρια του πολιτικού θαύματος αυτό που με την συμπαράσταση του λαού συνέβη στην Ελλάδα, μέσα στους δύο τελευταίους μήνες. Διότι η μετάβαση από την δικτατορία στην ελευθερία έγινε με τρόπον ανώδυνο, ενώ πολλοί ανέμεναν ότι θα γίνη με τρόπον αιματηρό, με αδελφοκτόνο σπαραγμό. Πολλοί επίσης επίστευαν ότι θα ήταν βραδεία και οδυνηρά η αποδιοργάνωση του μηχανισμού της τυραννίας και η διαδικασία για την επάνοδο στην δημοκρατία. Και όμως και αυτό έγινε μέσα στους δύο αυτούς μήνες…». Σ.Σ. Ακολούθησε η δίκη των πρωταιτίων, η καταδίκη και η καθολική εφαρμογή των νομοθετημάτων επαναφοράς στο Δημόσιο των διωχθέντων από την Χούντα.

Δημοκρατία

Στη διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ η λέξη «Δημοκρατία» αναφέρεται μία και μόνη φορά και μάλιστα ως «προσάρτημα» της «λαϊκής κυριαρχίας» και της «κοινωνικής απελευθέρωσης: « Ανακοινώνουμε την εκκίνηση ενός νέου πολιτικού Κινήματος, που πιστεύουμε ότι εκφράζει τους πόθους και τις ανάγκες του απλού Ελληνα, ενός Κινήματος που να ανήκει στον αγρότη, τον εργάτη, το βιοτέχνη, το μισθωτό, τον υπάλληλο, στη θαρραλέα και φωτισμένη νεολαία μας. Τους καλούμε να πυκνώσουν τις τάξεις του. Να στελεχώσουν και να συμμετάσχουν στην κατεύθυνση ενός Κινήματος που θα προωθήσει ταυτόχρονα την εθνική μας ανεξαρτησία, τη λαϊκή κυριαρχία, την κοινωνική απελευθέρωση και τη δημοκρατία σ' όλες τις φάσεις της δημόσιας ζωής».
Στον αντίποδα σε κάθε παράγραφο του κειμένου της ΝΔ η Δημοκρατία αποτελεί δέσμια θέση: «Βασική προϋπόθεσις είναι η θεμελίωσις στον τόπο μας της αληθινής και συγχρόνου δημοκρατίας. Σ’ αυτήν αφιερώνεται, ολόκληρη και ομόθυμη, η μεγάλη παράταξις της Νέας Δημοκρατίας».

Το τραγούδι

Τέτοιες ώρες, τέτοια λόγια. Ελάχιστοι θυμούνται ότι ο Η. Ανδριόπουλος είχε γράψει το «Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες» εξυμνώντας τη συμβολή του στρατηγού Μακρυγιάννη στην επανάσταση του 1843 κι ακόμη ότι με δημόσια δήλωση του έχει απαγορεύσει από το 2011 στο ΠΑΣΟΚ να το παίζει στις κομματικές του εκδηλώσεις. Το τραγούδι παρουσιάστηκε το 1979 και όχι το 1974 όπως στρεβλά υπονοήθηκε πολλές φορές ώστε να ταυτιστεί στη συνείδηση του κόσμου με το Κίνημα που στο διάβα του χρόνου ξεθώριασε και ευτελίστηκε.