Αλλά και φωτογραφίες καλοντυµένων αστών που ποζάρουν στο Πασαλιµάνι του 1927, κι ενός κουτσαβάκη από την ίδια περίπου εποχή, και µιας χορεύτριας σε καµπαρέ της Τρούµπας στη δεκαετία του ’50; Ποια θέση µπορούν, ακόµα, να έχουν πλάι στις σπάνιες αρχαιότητες, αναφορές στα πρώτα εργοστάσια της πόλης, στους παλιούς τεκέδες, στο ρεµπέτικο, στους περιπάτους στην παραλία του Φαλήρου και στις χοροεσπερίδες;

Ισως µια απάντηση δίνει ο Ιταλο Καλβίνο, σε µια παράγραφο από τις «Αόρατες πόλεις», που προλογίζει το καλοσχεδιασµένο έντυπο της πρωτότυπης, νέας έκθεσης, η οποία τα περιλαµβάνει όλα αυτά και συνεχίζεται µε επιτυχία στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πειραιά: «Μια πόλη, όµως, δεν διηγείται το παρελθόν της, το ενσωµατώνει, όπως ένα χέρι τις γραµµές του, γραµµένο στις γωνίες των δρόµων, στις γρίλιες των παραθύρων, στις κουπαστές από τις σκάλες, στις κολώνες του δρόµου, στους ιστούς από τις σηµαίες».

«Θέλαµε µια ολοκληρωµένη αφήγηση για την πόλη µας», εξηγεί η διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων ∆υτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων, Στέλλα Χρυσουλάκη (που είχε και την εποπτεία της έκθεσης). Πλάι στα τελετουργικά αγγεία εγκαινίων, τα αργυρά νοµίσµατα και τα κοσµήµατα που βρέθηκαν στις ανασκαφές του µετρό και του τραµ, παρουσιάζεται εδώ και µια πλευρά της αρχαιότητας που συχνά αποσιωπάται:

«Πολλοί πιστεύουν ότι όλοι οι ελεύθεροι Αθηναίοι πολίτες περνούσαν τη µέρα τους στην παλαίστρα, τα συµπόσια και την πολιτική. Οµως, µόνον οι πλούσιοι είχαν αυτή την άνεση. Οταν ιδρύθηκε ο Πειραιάς, υπήρξε, χάρη στον Ιππόδαµο, µια πόλη ισονοµίας. Προσέλκυσε, µάλιστα, και πολλούς αριστοκράτες Αθηναίους, ενθέρµους οπαδούς της δηµοκρατίας, να κατοικήσουν εκεί».

Η έκθεση (τον µουσειολογικό σχεδιασµό της οποίας είχε η αρχαιολόγος ∆ώρα Ευαγγέλου) αναφέρεται, όµως, και στις πολιορκίες και τις καταστροφές στο πέρασµα των αιώνων, στην επανίδρυση του Πειραιά και στις ταξικές αντιθέσεις που οξύνθηκαν κατά τον 19ο αι. «Αντιθέσεις» είναι άλλωστε και ο τίτλος της. Αυτές που συνθέτουν τη µοναδικότητα της πόλης.