ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Εκλογικός νόµος µε κλιµακωτό το bonus των 50 εδρών
με τον Γιάννη Κουρτάκη
Εκλογικό σύστημα ενισχυμένης αναλογικής, αλλά με πιο αναλογική κατανομή των βουλευτικών εδρών, αναμένεται να φέρει προς ψήφιση στη Βουλή το προσεχές διάστημα η κυβέρνηση. Στη συνάντηση που είχε την προπαραμονή της Πρωτοχρονιάς στο Μέγαρο Μαξίμου ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, δόθηκαν οι βασικές κατευθύνσεις πάνω στις οποίες θα πρέπει να κινηθεί ο υπουργός Εσωτερικών, Τάκης Θεοδωρικάκος, που ήδη έχει στα συρτάρια του εναλλακτικά σχέδια εκλογικών νόμων. Σύμφωνα με απόλυτα διασταυρωμένες πληροφορίες, το νέο σύστημα που θα έρθει να καταργήσει την απλή αναλογική, αν και ενισχυμένο, θα έχει μια μεγαλύτερη αναλογικότητα στην κατανομή των βουλευτικών εδρών. Μάλιστα, αυτό λέγεται ότι αποτέλεσε και ένα από τα βασικά αιτήματα της επικεφαλής του ΚΙΝ. ΑΛ., Φώφης Γεννηματά, προς τον πρωθυπουργό.
Η βασική αλλαγή σε σχέση με τα παλαιότερα εκλογικά συστήματα ενισχυμένης αναλογικής έχει να κάνει με τον τρόπο κατανομής των εδρών που λαμβάνει το πρώτο κόμμα, ως bonus. Στο πεδίο αυτό αναμένεται να επέλθει μια σημαντική αλλαγή, που έχει να κάνει με την κλιμακωτή κατανομή των 50 εδρών. Ως γνωστόν, μέχρι και την τελευταία εκλογική αναμέτρηση, ο νικητής των εκλογών, ανεξάρτητα από το ύψος του ποσοστού που εξασφάλιζε, αυτομάτως κέρδιζε και το εκλογικό bonus των 50 βουλευτών.
Με το νέο εκλογικό σύστημα θα υπάρχει μια κλιμάκωση σε σχέση με την απόδοση του bonus, το οποίο θα «χορηγείται» από τη στιγμή που το πρώτο σε εκλογική δύναμη κόμμα θα καταφέρει να ξεπεράσει το 25%. Επί της ουσίας, για να ενισχυθεί ο νικητής των εκλογών, βασική προϋπόθεση είναι να εξασφαλίσει το 1/4 όσων θα προσέλθουν στις κάλπες. Και σε αυτή την περίπτωση δεν δίνεται το συνολικό bonus. Για να το λάβει κανείς εξ ολοκλήρου, θα πρέπει να έχει ξεπεράσει το 33,5%. Σε σχέση τώρα με το ποσοστό που οφείλει να πάρει το πρώτο κόμμα προκειμένου να συγκροτήσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, αυτό θα κινείται στα σημερινά (περίπου) δεδομένα, που σημαίνει ότι στα επίπεδα του 36% θα προκύπτει αυτοδυναμία. Από κει και πέρα, η κυβέρνηση δείχνει να υιοθετεί το αίτημα του ΚΙΝ.ΑΛ. για τη μη αύξηση του ορίου εισόδου ενός κόμματος στη Βουλή.
Τέλος, εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο πήχης σε σχέση με το ανώτατο όριο των κοινοβουλευτικών εδρών που μπορεί να λάβει το πρώτο κόμμα. Με βάση το σχέδιο που έχει καταρτίσει η ομάδα που επεξεργάζεται διάφορα εκλογικά μοντέλα, θα υπάρχει πλαφόν σε σχέση με τον μέγιστο αριθμό των εδρών που μπορεί να εξασφαλίσει το πρώτο κόμμα, στην περίπτωση που το ποσοστό του εκτιναχθεί σε υψηλά νούμερα. Το ζητούμενο για τον πρωθυπουργό είναι ο νέος εκλογικός νόμος να έχει ψηφιστεί πολύ πριν από την Προεδρική εκλογή και να έχει τουλάχιστον τη συγκατάθεση του ΚΙΝΑΛ.
Η βασική αλλαγή σε σχέση με τα παλαιότερα εκλογικά συστήματα ενισχυμένης αναλογικής έχει να κάνει με τον τρόπο κατανομής των εδρών που λαμβάνει το πρώτο κόμμα, ως bonus. Στο πεδίο αυτό αναμένεται να επέλθει μια σημαντική αλλαγή, που έχει να κάνει με την κλιμακωτή κατανομή των 50 εδρών. Ως γνωστόν, μέχρι και την τελευταία εκλογική αναμέτρηση, ο νικητής των εκλογών, ανεξάρτητα από το ύψος του ποσοστού που εξασφάλιζε, αυτομάτως κέρδιζε και το εκλογικό bonus των 50 βουλευτών.
Με το νέο εκλογικό σύστημα θα υπάρχει μια κλιμάκωση σε σχέση με την απόδοση του bonus, το οποίο θα «χορηγείται» από τη στιγμή που το πρώτο σε εκλογική δύναμη κόμμα θα καταφέρει να ξεπεράσει το 25%. Επί της ουσίας, για να ενισχυθεί ο νικητής των εκλογών, βασική προϋπόθεση είναι να εξασφαλίσει το 1/4 όσων θα προσέλθουν στις κάλπες. Και σε αυτή την περίπτωση δεν δίνεται το συνολικό bonus. Για να το λάβει κανείς εξ ολοκλήρου, θα πρέπει να έχει ξεπεράσει το 33,5%. Σε σχέση τώρα με το ποσοστό που οφείλει να πάρει το πρώτο κόμμα προκειμένου να συγκροτήσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, αυτό θα κινείται στα σημερινά (περίπου) δεδομένα, που σημαίνει ότι στα επίπεδα του 36% θα προκύπτει αυτοδυναμία. Από κει και πέρα, η κυβέρνηση δείχνει να υιοθετεί το αίτημα του ΚΙΝ.ΑΛ. για τη μη αύξηση του ορίου εισόδου ενός κόμματος στη Βουλή.
Τέλος, εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο πήχης σε σχέση με το ανώτατο όριο των κοινοβουλευτικών εδρών που μπορεί να λάβει το πρώτο κόμμα. Με βάση το σχέδιο που έχει καταρτίσει η ομάδα που επεξεργάζεται διάφορα εκλογικά μοντέλα, θα υπάρχει πλαφόν σε σχέση με τον μέγιστο αριθμό των εδρών που μπορεί να εξασφαλίσει το πρώτο κόμμα, στην περίπτωση που το ποσοστό του εκτιναχθεί σε υψηλά νούμερα. Το ζητούμενο για τον πρωθυπουργό είναι ο νέος εκλογικός νόμος να έχει ψηφιστεί πολύ πριν από την Προεδρική εκλογή και να έχει τουλάχιστον τη συγκατάθεση του ΚΙΝΑΛ.