Το θέµα αναδεικνύει τα τελευταία χρόνια ένας απόστρατος Τούρκος συνταγµατάρχης, ο Ουµίτ Γιαλίµ, πρώην γενικός γραµµατέας του Συµβουλίου Εθνικής Ασφαλείας. Αρχικά ο Γιαλίµ εθεωρείτο ένας γραφικός εθνικιστής, µε ιδεοληψία στην ανάδειξη ενός ανύπαρκτου θέµατος, χωρίς καµία νοµική ή ιστορική βάση. Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι από το 2004 έως το 2009 η Ελλάδα προχώρησε στην κατοχή 17 νησιών και µίας βραχονησίδας του Αιγαίου, µε τη µεταφορά σε αυτά στρατιωτικών µονάδων και κατοίκων. Οι θέσεις του αντιµετωπίστηκαν αρχικά χωρίς τη δέουσα προσοχή, ούσες ούτε λίγο ούτε πολύ ασόβαρες.

Για την ιστορία, το θέµα πρωτοεµφανίστηκε σε ένα εγχειρίδιο των Ακαδηµιών Πολέµου της Τουρκίας, που εκδόθηκε το 1996 (δηλαδή λίγο µετά την κρίση των Ιµίων). Εκεί συναντάµε µια µακροσκελή λίστα συνολικά 152 νησιών υπό τον καινοφανή τότε τίτλο «Νησιά, νησίδες και βραχονησίδες του Αιγαίου των οποίων η κυριότητα δεν παραχωρήθηκε στην Ελλάδα». Από τότε ο όρος αυτός επανέρχεται στην επικαιρότητα σε τακτά χρονικά διαστήµατα.

Τα νησιά αυτά είναι: Οινούσσες, Θύµαινα, Φούρνοι, Αγαθονήσι, Ψέριµος, Αρκοί, Φαρµακονήσι, Καλόλιµνος, Πλατιά, Γυαλί, Σύρνα, Λέβιθα, Κίναρος και τα ανήκοντα στην Ανατολική Μεσόγειο γύρω από την Κρήτη Γαύδος, ∆ία, ∆ιονυσιάδες, Γαϊδουρονήσι και Κουφονήσι. Η λίστα πάντως γίνεται κατά καιρούς «λάστιχο» -άλλοτε έχει 16 νησιά και έχει φθάσει µέχρι τα 25, για να σταθεροποιηθεί τα τελευταία χρόνια στα 18.

Τον περασµένο Μάρτιο, µε αφορµή την επίσκεψη του Προέδρου της ∆ηµοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, στην Ψέριµο, υπήρξαν δηµοσιεύµατα στον τουρκικό Τύπο που ανέφεραν επί λέξει ότι «ο Ελληνας Πρόεδρος έκανε επίδειξη ισχύος σε τουρκικό νησί».

Οι αναφορές αυτές µπορεί να προκαλούν µειδίαµα σε πρώτη ανάγνωση, αλλά βρίσκουν όλο και περισσότερα ευήκοα ώτα στην ηγεσία και στην κοινή γνώµη της γειτονικής χώρας. Τη θεωρία περί κατεχόµενων από την Ελλάδα τουρκικών νησιών ενστερνίστηκε µε απίστευτη ευκολία ο αρχηγός της κεµαλικής αντιπολίτευσης, Κεµάλ Κιλιτσντάρογλου, φτάνοντας µάλιστα πριν από τέσσερις ηµέρες στο σηµείο να δηλώσει σε βρετανική εφηµερίδα ότι όταν ο ίδιος γίνει πρωθυπουργός θα εισβάλει στην Ελλάδα και θα «απελευθερώσει» τα νησιά.

Η παράνοια στη γειτονική χώρα και ο έλεγχος της πληροφόρησης από την κυβέρνηση έχουν φθάσει σε τέτοια επίπεδα µετά την απόπειρα πραξικοπήµατος το καλοκαίρι του 2016 ώστε σήµερα κάθε θεωρία συνωµοσίας να θεωρείται a priori αληθινή. Η θεωρία ότι παραχωρήθηκε «εθνικό έδαφος» στην Ελλάδα αποτελεί εξάλλου µία «βολική συνωµοσία». Γιατί δεν είναι µόνο κάποια γραφικά ή ακραία στοιχεία, χωρίς πρόσβαση στους µηχανισµούς εξουσίας, που υιοθετούν τέτοιες θεωρίες. Εκτός από την πλειοδοσία εθνικιστικού παραλογισµού στην οποία προέβη ο αρχηγός της αξιωµατικής αντιπολίτευσης, το ίδιο το υπουργείο Εξωτερικών στην ιστοσελίδα του σηµειώνει ότι «είναι αδιαµφισβήτητη πραγµατικότητα ότι στο Αιγαίο υπάρχουν αρκετές νησίδες και γεωγραφικοί σχηµατισµοί η κυριαρχία των οποίων δεν έχει παραχωρηθεί στην Ελλάδα».

Κάθε αναφορά στην αµφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας αποτελεί ενισχυτικό παράγοντα στην καθιέρωση των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο.

Είναι βασική αρχή σε µια διαδικασία διαπραγµατεύσεων -αλλά και στην προπαγάνδανα βάζει η µία πλευρά στο τραπέζι ακραίες θέσεις, ώστε µε την πάροδο του χρόνου να διαστρεβλώνεται η πραγµατικότητα και η συζήτηση να διολισθαίνει στη λογική του «όπου υπάρχει καπνός».

Σήµερα, αυτοί που διοχετεύουν τις θέσεις αυτές δεν είναι γραφικοί απόστρατοι ή «Γκρίζοι Λύκοι», αλλά βρίσκονται στην κυβέρνηση, στα πανεπιστήµια, στον Τύπο, στην αντιπολίτευση και όσο το θέµα θα παίρνει διαστάσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας τόσο θα ενισχύεται η δυναµική του και θα χαράζει τις δικές του «κόκκινες γραµµές» στην εγχώρια πολιτική αντιπαράθεση.

Κι αν απλώς επρόκειτο για ένα θέµα εσωτερικής κατανάλωσης στην Τουρκία, το οποίο τροφοδοτεί τον ήδη ανεξέλεγκτο παραλογισµό που βιώνει η χώρα, ουδέν πρόβληµα για την Ελλάδα. Το πρόβληµα όµως αγγίζει τις ελληνικές «κόκκινες γραµµές». Αν «σκάσει», δεν θα µπορεί καµία ελληνική κυβέρνηση να ακολουθήσει κατευναστική πολιτική ή να το υποβαθµίσει. Και δεν είναι διόλου απίθανο να συµβεί κάτι τέτοιο.