Οι επιπτώσεις μιας στρατηγικής ήττας...
Η μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ συνιστά απώλεια της μεγάλης ευκαιρίας που είχε τότε η Αριστερά να θρυμματίσει το παρηκμασμένο πολιτικό σύστημα της μνημονιακής υποταγής και να φέρει ορμητικά στο πολιτικό προσκήνιο τις κυριαρχούμενες τάξεις
Πριν από λίγες μέρες η εταιρεία δημοσκοπήσεων Public Issue δημοσίευσε μια σημαντική έρευνα με θάμα «Πολιτικές ιδεολογίες στην Ελλάδα μετά το μνημόνιο». Ο πολιτικός επιστήμονας Γιάννης Μαυρής, αναφερόμενος στα ευρήματα της έρευνας που έγινε με ευθύνη του, αναφέρει: « Με βάση τα διαθέσιμα συγκριτικά εμπειρικά δεδομένα των ερευνών της PI προκύπτει ότι οι αξίες της "Δεξιάς" και του "Νεοφιλευθερισμού" ενώ αρχικά αποδυναμώθηκαν με την άνοδο της αριστεράς και την ανάληψη της διακυβέρνησης από αυτήν, μετά την πτώση της βγαίνουν ενισχυμένες, ενώ η λατρεία του «Ιδιωτικού τομέα» κυριολεκτικά απογειώνεται».
Μεταξύ 2009 και 2017, δηλαδή μετά από τα 8 χρόνια της μνημονιακής λαίλαπας, την εντυπωσιακότερη αύξηση της κοινωνικής αποδοχής καταγράφουν τρεις πολιτικές αξίες: ο «Ιδιωτικός τομέας»,+18% (σήμερα 74%, έναντι 56% το 2009), η «Δεξιά», +12% (σήμερα 34%, έναντι 22% το 2009) και ο «Νεοφιλελευθερισμός»!, +8% (37% σήμερα, έναντι 29% το 2009 – Διαγράμματα 1 & 2). Ακόμη και η έννοια της «Παγκοσμιοποίησης», η οποία ως πραγματική διαδικασία έχει ανακοπεί και, ιδεολογικά, έχει διεθνώς αποκαθηλωθεί, στην Ελλάδα δείχνει να ενισχύεται! Σήμερα, το 26% της ελληνικής κοινής γνώμης προσλαβάνει θετικά την λέξη, ενώ το 2011 το αντίστοιχο ποσοστό είχε καταγραφεί στο 21%, +5%, στην περίοδο 2011-2017.
Από την άλλη πλευρά, η (παραδοσιακή) πολιτική αξία της «Δεξιάς» όχι μόνο έχει ενισχυθεί στην 7ετία του Μνημονίου, αλλά κυρίως έχει καταστεί πλέον, κοινωνικά, περισσότερο αποδεκτή από την αξία της «Αριστεράς» (34%, έναντι 30% της Αριστεράς). Η στατική σύγκριση με βάση τις έρευνες του 2009 και του 2017, δείχνει μια πολύ μικρή αύξηση της κοινωνικής αποδοχής της «Αριστεράς» (+2%). Ωστόσο, η εικόνα αυτή είναι παραπλανητική, σε σχέση με την εκτόξευση της (πολιτικής, ιδεολογικής, κοινωνικής) επιρροής της Αριστεράς που σημειώθηκε στη διετία 2014-2015 (μέχρι το Δημοψήφισμα).
Η μεγάλη διακύμανση στην κοινωνική αποδοχή του ΣΥΡΙΖΑ, κατακόρυφη άνοδος που ακολουθήθηκε από εξίσου κατακόρυφη πτώση, επιβεβαιώνεται εμπειρικά στα δεδομένα των δημοσκοπήσεων, με τις μεταβλητές της πρόθεσης ψήφου του ΣΥΡΙΖΑ και της πρωθυπουργική δημοτικότητας. Επιβεβαιώνεται όμως και με βάση την κλίμακα αυτοτοποθέτησης Αριστερά/Δεξιά), που αποτυπώνει τις τάσεις της κοινής γνώμης στο βαθύτερο ιδεολογικό υπόστρωμα. Μάλιστα, στη μέτρηση του Ιουλίου 2017 του Πολιτικού Βαρόμετρου της PI, για πρώτη φορά το αθροιστικό ποσοστό των εκλογέων που αυτοτοποθετούνται στις θέσεις «Δεξιά» και «Κεντροδεξιά» της κλίμακας υπερέβη το αντίστοιχο αθροιστικό ποσοστό των αυτοτοποθετούμενων στην «Αριστερά» και στην Κεντροαριστερά», ενώ ο μέσος όρος της κλίμακας σημείωσε ιστορικό μέγιστο (3,01, όπου 1=Αριστερά και 5=Δεξιά).»
Τα στοιχεία είναι εξόχως αποκαλυπτικά. Δείχνουν μια σημαντική και διαρκώς αυξανόμενη υποχώρηση της Αριστεράς των αξιών και των προταγμάτων της.
Το γεγονός συνδέεται ευθέως με την πολιτική που ασκεί στο όνομα της Αριστεράς η κυβερνητική συμμαχία των ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ. Πολιτική που δεν έχει καμιά σχέση με την Αριστερά και θολώνει αν δεν συκοφαντεί τις ιδέες και τις αξίες της. Είναι ίσως η πρώτη φορά από την μεταπολίτευση που η περίφημη ιδεολογική ηγεμονία περνά στην Δεξιά. Μια μεγάλη μερίδα πολιτών εμπεδώνει την άποψη πως δεν υπάρχει εναλλακτική λύση αποδεχόμενη την κυρίαρχη άποψη πως τα μνημόνια και η λιτότητα είναι ο μόνος δρόμος για την έξοδο από την κρίση.
Ετσι εξηγείται η μειωμένη αντίσταση της κοινωνίας που δεν αντιδρά δεν διαδηλώνει και δεν αντιστέκεται δυναμικά στις εφαρμοζόμενες πολιτικές όπως έκανε στα πρώτα χρόνια των μνημονίων. Η δυσφήμηση των ιδεών της κοινωνικής αλληλεγγύης της συλλογικής δράσης που βρίσκονται στον πυρήνα των ιδεών της Αριστεράς καταγράφεται στην έρευνα. Η αποδοχή του «ιδιωτικού» που βρίσκεται στον πυρήνα του νεοφιλελευθερισμού προελαύνει. Οι προϋποθέσεις που δημιουργήθηκαν με τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Γενάρη του 2015 και με το δημοψήφισμα της ίδιας χρονιά για την κατάρρευση του παγιωμένου πολιτικού σκηνικού και την ριζοσπαστικοποίηση της κοινωνίας ακυρώθηκαν.
Η μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ συνιστά απώλεια της μεγάλης ευκαιρίας που είχε τότε η Αριστερά να θρυμματίσει το παρηκμασμένο πολιτικό σύστημα της μνημονιακής υποταγής και να φέρει ορμητικά στο πολιτικό προσκήνιο τις κυριαρχούμενες τάξεις. Η αριστερή διαχείριση της λιτότητας δεν σημαίνει για την κοινωνία τίποτα παραπάνω από λιτότητα και μάλιστα πιο σκληρή όπως αποδείχτηκε από την εφαρμογή του τρίτου μνημονίου που φέρνει την υπογραφή των «αριστερών»….
Ο κόσμος απογοητευμένος εγκατέλειψε την οργανωμένη αντίσταση, παραιτήθηκε από την συλλογική δράση και επιχειρεί να βρει ατομική λύση στα καθημερινά προβλήματά του. Βάρυνε στην συνείδησή του ότι τα μνημόνια καταργούν την πολιτική όπως την ήξερε μέχρι τότε. Αντιλαμβάνεται ότι οι δημοκρατικοί θεσμοί έχουν τυπική λειτουργία. Το Κοινοβούλιο επικυρώνει αποφάσεις που παίρνονται σε εξωθεσμικά κέντρα και οι νόμοι απλά μεταφράζονται στα ελληνικά, όπως δήλωσε σε μια έκρηξη κυνισμού και αφέλειας, ο διευθυντής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Ζαχαριάδης.
Η κοινωνική απογοήτευση από την συνθηκολόγηση του ΣΥΡΙΖΑ έστειλε τον κόσμο στο σπίτι του-πλην εξαιρέσεων- καθήλωσε την κοινωνική διαμαρτυρία και σκόρπισε τον συμβιβασμό και την καταφυγή σε ιδιωτικές λύσεις. Πάνω σε αυτό το έδαφος η επικράτηση της Δεξιάς είναι πλέον ολοκληρωτική. Μέχρι να οργανωθεί και να αντεπιτεθεί η Αριστερά θα περάσουν πολλά χρόνια.