Πολλοί, όπως ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, έκαναν δηλώσεις στις τηλεοπτικές κάμερες μιλώντας για τον «καλό φίλο τους» και «τον μεγάλο ευρωπαϊστή». Σχεδόν όλοι του πίστωσαν τους χειρισμούς για να αντιμετωπιστεί η μεγάλη οικονομική κρίση που ξέσπασε μετά το 2008 και ταλανίζει ακόμα τις ευρωπαϊκές κοινωνίες.

Με δόξα και τιμή εγκαταλείπει τη θέση του ο κ. Σόιμπλε για να εγκατασταθεί στην προεδρία της γερμανικής Βουλής. Δεν είναι της παρούσης να γίνει αποτίμηση στα έργα και τις ημέρες του γηραιού πολιτικού που σημάδεψε την πορεία της ευρωζώνης τα τελευταία δέκα χρόνια. Μπορούμε όμως να συζητήσουμε αν η αποχώρησή του συνιστά ενδεχόμενη διαφοροποίηση της γερμανικής πολιτικής απέναντι στα ανοιχτά ζητήματα για το μέλλον της οικονομικής και νομισματικής ένωσης.

Η χώρα μας είναι έτσι κι αλλιώς ένα παρεμπίπτων πρόβλημα. Το μέγα θέμα εστιάζεται στις προτάσεις που έχει καταθέσει ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν για έναν κεντρικό προϋπολογισμό της ευρωζώνης και για έναν υπουργό Οικονομικών των χωρών του ευρώ. Ας μη συζητήσουμε αναλυτικά αν οι συγκεκριμένες γαλλικές προτάσεις συνιστούν επαναστατικές τομές σε μια γραφειοκρατική και γερασμένη Ένωση. Για κάποια δειλά βήματα πρόκειται, που εντάσσονται κυρίως στην επιδίωξη του κ. Μακρόν να αποκαταστήσει το κύρος του σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να ισχυροποιήσει τη θέση του στο πλαίσιο του γαλλογερμανικού άξονα..

Ο κ. Σόιμπλε, λοιπόν, με διπλωματικό αλλά σαφή τρόπο, απέρριψε τις προτάσεις του κ. Μακρόν στο τελευταίο Γιούρογκρουπ που έγινε με τη συμμετοχή του. Σε έγγραφο εργασίας που παρουσίασε κατά τη συνεδρίαση και το οποίο επικαλείται η «Süddeutsche Zeitung», ο Γερμανός υπουργός προτείνει την εξέλιξη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο και τη σταδιακή αφαίρεση εξουσιών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε ό,τι αφορά τον έλεγχο των σχεδίων προϋπολογισμού των κρατών-μελών.

Με λίγα λόγια, αντί να περάσει κάποιες αρμοδιότητες σε όργανα που έχουν στοιχειώδη δημοκρατική νομιμοποίηση, προτείνει να περάσουν στα χέρια ενός Νομισματικού Ταμείου της Ευρώπης.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα στην ιστοσελίδα της, ο κ. Σόιμπλε δήλωσε ότι «τώρα υπάρχει μια καλή ευκαιρία να προχωρήσουμε» και «ο ESM να αναλάβει πιο ισχυρό και ουδέτερο ρόλο στον έλεγχο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης». Ο κ. Σόιμπλε, συνεχίζει το δημοσίευμα, θέλει να δώσει στον ESM ισχυρό ρόλο στον έλεγχο των κινδύνων των χωρών.

Ως τώρα αρμόδια για αυτό είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά ο υπουργός «εδώ και καιρό θεωρεί ότι η Κομισιόν είναι πολύ χαλαρή λόγω του ότι είναι πολύ επιεικής με κράτη που είναι υπερχρεωμένα». «Ο ESM είναι το σωστό εργαλείο, διότι γι' αυτό δεν χρειάζεται αλλαγή των συνθηκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης», αναφέρεται στο έγγραφο του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών και επισημαίνεται ότι μια αλλαγή των Συνθηκών θα είχε αποτέλεσμα σε κάποια κράτη να γίνουν δημοψηφίσματα - με άγνωστη έκβαση.

Ο κ. Σόιμπλε συνεχίζει να απορρίπτει κατηγορηματικά μια αμοιβαιοποίηση του χρέους. Αυτή «θα απλώς θα εξασφάλιζε λίγο περισσότερο χρόνο και θα επαναλαμβάνονταν εθνικά λάθη του παρελθόντος», σημειώνεται. Εξάλλου, έναντι της ιδέας του προέδρου Μακρόν για έναν υπουργό Οικονομικών της Ευρωζώνης, ο κ. Σόιμπλε είναι επιφυλακτικός.

Εξήγησε επίσης, σε διάσταση με τις απόψεις του κ. Μακρόν, ότι «χρειαζόμαστε ξεκάθαρες νομικές βάσεις για να δημιουργήσουμε έναν υπουργό Οικονομικών της ευρωζώνης, ενώ θα ήταν απαραίτητες αλλαγές στις Συνθήκες», αναφέρει η εφημερίδα και καταλήγει επισημαίνοντας ότι ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, σχετικά με μια γρήγορη απόφαση για πιθανή εμβάθυνση της ευρωζώνης, θεωρεί ότι στη Γερμανία δεν υπάρχει ακόμη «μια καλή κυβέρνηση σε πλήρη λειτουργία» και ότι όσο δεν υπάρχει καινούργια κυβέρνηση, δεν θα ληφθούν τέτοιες αποφάσεις.

Κανένας δεν είναι αφελής να πιστεύει πως όσα αρνείται ο κ. Σόιμπλε θα βρεθούν άλλοι Γερμανοί πολιτικοί να τα υιοθετήσουν. Τέτοιος σίγουρα δεν πρόκειται να είναι ο αρχηγός του κόμματος των Φιλελεύθερων που είναι πιθανό να αναλάβει το χαρτοφυλάκιο των Οικονομικών και ήδη ζητεί περιορισμό της συμμετοχής της Γερμανίας στον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Όχι ότι οι προτάσεις Μακρόν -που μας τις ανακοίνωσε μιλώντας στην Πνύκα- θα άλλαζαν την κατεύθυνση στην οικονομική πολιτική της Ευρωζώνης. Ακόμα κι αυτές όμως σκοντάφτουν στις πάγιες οικονομικές θέσεις της γερμανικής πολιτικής, που τις χάραξε ανεξίτηλα ο κ. Σόιμπλε. Μάλλον εδώ αξίζει να το διατυπώσουμε διαφορετικά: Η ευρωζώνη ή θα είναι νεοφιλελεύθερη ή δεν θα υπάρχει. Διαλέγουμε και παίρνουμε…