Στις 25 Ιανουαρίου συµπληρώθηκαν τέσσερα χρόνια από την κύρωση της Συµφωνίας των Πρεσπών. Εκατόν πενήντα τρεις Ελληνες βουλευτές ψήφισαν υπέρ µιας Συµφωνίας η οποία υποτίθεται ότι θα έλυνε το πρόβληµα των σχέσεών µας µε το κράτος των Σκοπίων. Τελικά δεν το έλυσε. Καταγράφω τέσσερις αποτυχίες της Συµφωνίας.

Πρώτη αποτυχία: Η Συµφωνία δεν έγινε ποτέ αποδεκτή στο εσωτερικό των δύο χωρών. Στην Ελλάδα επί τέσσερα χρόνια όλες οι δηµοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι διαφωνούντες είναι περισσότεροι από τους συµφωνούντες. Στα Σκόπια η µείζων αντιπολίτευση (VMRO-DPMNE) παραµένει αντίθετη και υπόσχεται ότι θα καταγγείλει τη Συµφωνία. Οι σχέσεις µεταξύ των λαών δεν βελτιώθηκαν. Αντιθέτως, φορτίζονται από γεγονότα, όπως οι πανηγυρισµοί των Σκοπιανών επισήµων για την ίδρυση «Κέντρου Μακεδονικής Γλώσσας» στη Φλώρινα. Θυµίζω ότι υπάρχει σχετική ανακοπή από την Εισαγγελία της Φλώρινας.

∆εύτερη αποτυχία: Η Συµφωνία παραβιάζεται συστηµατικά από τους βόρειους γείτονές µας. Η Μικτή Επιτροπή Επιστηµόνων, που λειτουργεί από τον Σεπτέµβριο του 2018, δεν επέτυχε να αλλάξει τα εθνικιστικά σχολικά βιβλία των Σκοπίων. Η Επιτροπή για τα εµπορικά σήµατα δεν λειτούργησε λόγω αδιαλλαξίας των γειτόνων µας. Οι οµάδες των Σκοπίων εµφανίζονται σε διεθνείς αγώνες µε το όνοµα στη φανέλα: «Μακεδονία» (χωρίς τον όρο Βόρεια). Η Ακαδηµία παραµένει «Μακεδονική Ακαδηµία Τεχνών και Επιστηµών - MANU» και αρνείται να εφαρµόσει τη Συµφωνία. Τα αγάλµατα και οι δρόµοι µε αναφορές στον Μέγα Αλέξανδρο και τον Φίλιππο παραµένουν στη θέση τους. Οι Αγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος διεκδικούνται από τα Σκόπια και από τη Βουλγαρία, χωρίς να γίνεται αναφορά στην ελληνική καταγωγή τους. Αυτές είναι απλώς µερικές ενδεικτικές περιπτώσεις. Θυµίζω ότι µόνον τα δηµόσια έγγραφα εσωτερικής χρήσης συνδέονται µε την ενταξιακή πορεία της χώρας προς την Ε.Ε. Ολοι οι άλλοι θεσµοί και οργανισµοί όφειλαν µέσα σε αυτά τα τέσσερα χρόνια να αλλάξουν το όνοµά τους. Κυβέρνηση και ιδιώτες στα Σκόπια άλλα υπόσχονται και άλλα πράττουν.

Τρίτη αποτυχία: Η Συµφωνία των Πρεσπών δεν άντεξε ούτε για λίγα χρόνια στις πιέσεις του βαλκανικού περιγύρου. Οι συντάκτες και οι υποστηρικτές της νοµίζουν ότι ζούµε σε µια περιοχή απαλλαγµένη από εθνικισµούς. Οµως η Βουλγαρία θέτει αυστηρούς όρους για να άρει το βέτο που αφορά την ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων. Υπό την πίεση της Βουλγαρίας, η κυβέρνηση των Σκοπίων κατέθεσε στις 19 Ιουλίου 2022 µία επίσηµη δήλωση στην Ευρωπαϊκή Ενωση, υπογραµµίζοντας: Η λεγόµενη «µακεδονική γλώσσα» δηµιουργήθηκε το 1945 (επί κοµµουνιστικού καθεστώτος Τίτο) και η γλώσσα αυτή βασίζεται σε διαλέκτους που οµιλούνται µόνο στα όρια του κράτους των Σκοπίων. Ουσιαστικά, η δήλωση αυτή αναιρεί καίρια σηµεία της Συµφωνίας των Πρεσπών.

Τέταρτη αποτυχία: Οι υποστηρικτές της Συµφωνίας έλεγαν ότι έτσι θα αποµακρύνουµε τους βόρειους γείτονες από την τουρκική επιρροή. Οµως, επί τέσσερα χρόνια βλέπουµε να συνεχίζεται η εκπαιδευτική και εξοπλιστική συνεργασία µεταξύ των στρατών της Τουρκίας και των Σκοπίων. Αλλωστε, προ ολίγων ηµερών ο πρόεδρος των Σκοπίων, Στέβο Πενταρόφσκι, δήλωσε ότι υποστηρίζει την ενίσχυση και διεύρυνση της στρατιωτικής συνεργασίας της χώρας του µε την Τουρκία. Η Συµφωνία είναι προβληµατική. Αυτό δεν σηµαίνει ότι µπορούµε να αποχωρήσουµε µονοµερώς. Ας δώσουµε τον λόγο στους ειδικούς του ∆ι εθνούς ∆ικαίου.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά στις 28 Ιανουαρίου 2023