Από την Κύρα Αδάμ 

Η πρόσφατη προσφυγική τραγωδία στα ανοιχτά της Λέσβου με τους 16 νεκρούς πρόσφυγες έφερε και πάλι στην επιφάνεια τη σταθερή επιδίωξη της Αγκυρας να μετατρέψει το Αιγαίο σε μια αλληλοκαλυπτόμενη περιοχή αρμοδιοτήτων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, με απώτερο στόχο τη διχοτόμηση του Αιγαίου.

Η Αθήνα εξέδωσε ΝΟΤΑΜ για έναρξη επιχείρησης Θαλάσσιας Ερευνας και Διάσωσης (SAR) μέσα στην περιοχή του FIR Αθηνών, τον συντονισμό της οποίας έχει το Κέντρο Συντονισμού στον Πειραιά. Η Αγκυρα αυτομάτως εξέδωσε τη δική της ΝΟΤΑΜ, δηλώνοντας ότι η περιοχή του ναυαγίου βρίσκεται στην τουρκική περιοχή Ερευνας και Διάσωσης στο Αιγαίο, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ναυσιπλοΐας (ΙΜΟ).

Αυτή η αντίδραση της Τουρκίας δεν εμφανίζεται για πρώτη φορά, αντιθέτως αποτελεί εμφανή και σταθερό στόχο της Τουρκίας από το 2001, χωρίς ποτέ η Αθήνα να έχει ανακόψει αποτελεσματικώς τις τουρκικές κινήσεις που αποσκοπούν στη διχοτόμηση του Αιγαίου.

Το χειρότερο όμως είναι ότι η παρούσα κυβέρνηση αποδέχθηκε αμάσητη τη συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας το 2015 και το Σχέδιο Δράσης ΕΕ - Τουρκίας, χωρίς να κατοχυρώσει τη διεθνή αρμοδιότητα της Ελλάδας για τον έλεγχο και συντονισμό επιχειρήσεων SAR στην περιοχή του FIR Αθηνών, δηλαδή μέχρι τα δυτικά σύνορα της Τουρκίας.

Ο γρίφος των θαλάσσιων επιχειρήσεων SAR στο Αιγαίο έχει την πολύ σοβαρή προϊστορία του. Εν ολίγοις, η Σύμβαση του Αμβούργου για τον ΙΜΟ, το 1979, επιβάλλει/υποχρεώνει την Ελλάδα και την Τουρκία να διαπραγματευθούν και να συμφωνήσουν την οριοθέτηση των θαλάσσιων περιοχών τους για SAR στο Αιγαίο. Αυτό δεν κατέστη εφικτό.

Ο διεθνής οργανισμός Αεροναυτιλίας (ΙCAO), με τη σύμφωνη γνώμη της Τουρκίας, έχει καθορίσει τα όρια του FIR Αθηνών ως περιοχή Ερευνας και Διάσωσης της Αθήνας για τα αεροπορικά ατυχήματα, η οποία ασκείται και ενεργοποιείται από το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Ερευνας - Διάσωσης (ΕΚΣΕΔ) με έδρα τον Πειραιά, υπαγόμενο στο ΛΣ και στο ΓΕΑ.

Το 2001 η Αγκυρα ψήφισε τον τουρκικό νόμο 24611 με τον οποίο ορίζει μονομερώς το μισό Αιγαίο και το βόρειο τμήμα του FIR Λευκωσίας ως περιοχή της για θαλάσσια Ερευνα και Διάσωση. Ο ΙΜΟ, δυστυχώς χωρίς αντίδραση της Αθήνας, συμπεριέλαβε τον τουρκικό νόμο στο διεθνές εγχειρίδιό του που αφορά το SAR.

Αυτό το χρόνιο πρόβλημα, που η Αθήνα έχει χρονίως υποτιμήσει, μεγεθύνεται τώρα, με την Αγκυρα να επιμένει ότι είναι τετελεσμένο.