Η εξίσωση που εκλήθη να λύσει το ΝΑΤΟ ενόψει της Συνόδου Κορυφής στο Βίλνιους της Λιθουανίας δεν ήταν απλή.

Ο βασικός λόγος για ακόμη μία φορά είναι η Τουρκία. Αυτή ήταν και παραμένει η πηγή της δυστοκίας, καθώς κρατούσε σε ομηρία τη Συμμαχία εμποδίζοντας μία κρίσιμη για τη συλλογική ασφάλεια απόφαση, καταφέρνοντας να μετατρέψει τον εκβιασμό, που ασκεί, σε πρόβλημα όλων των υπολοίπων και σε κεντρικό άξονα γύρω από τον οποίο θα έπρεπε να μονταριστούν οι συμβιβασμοί. Υπό την πίεση να υποχωρήσει στο θέμα της Σουηδίας ώστε να μην αντιμετωπίσει την αμερικανική μήνιν, ο Ερντογάν έκανε την τελευταία στιγμή νέο ελιγμό, απαιτώντας -πέραν της αποδέσμευσης από τις ΗΠΑ των F-16 VIPER- να ενταχθεί η Τουρκία στην ΕΕ με συνοπτικές διαδικασίες…

Ο όρος απορρίφθηκε ακαριαία από ΗΠΑ και ΕΕ, με τις πρώτες να δηλώνουν αναρμόδιες και τη δεύτερη να απαντά ότι υπάρχουν όροι και διαδικασίες. Τελικά ο (περίπου) λευκός καπνός βγήκε μετά την τριμερή συνάντηση του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, του Τούρκου προέδρου και του Σουηδού πρωθυπουργού, με την Τουρκία να αποσπά μάλλον αόριστες δεσμεύσεις και την ίδια από την πλευρά της να δεσμεύεται ότι ΘΑ κυρώσει στο τουρκικό Κοινοβούλιο την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ο λόγος που ο Ερντογάν έθεσε ένα τόσο μαξιμαλιστικό αίτημα για fast track ένταξη στην ΕΕ ήταν για να αποσπάσει κάτι λιγότερο, που επιπλέον που θα μπορέσει να «πουλήσει» ευσχήμως στο εσωτερικό του. Φορτώνοντας τους Δυτικούς με δύο δυνάμει αρνήσεις (όχι στα F-16, όχι στην ένταξη στην ΕΕ) τους αναγκάζει να του δώσουν κάποιο αντάλλαγμα, ειδάλλως «δικαιούται» να πει «δύο όχι εσείς, ένα όχι εγώ για τη Σουηδία».

Στο κείμενο συμφωνίας που είδε το φως της δημοσιότητας ο Ερντογάν αποσπά υποσχέσεις -και όχι αποφάσεις- οι οποίες δεν είναι ασήμαντες, αλλά δεν προσφέρονται και για πανηγυρισμούς. Είναι το πρόσχημα για να χρυσωθεί το χάπι της κατ’ αρχήν υποχώρησης υπό το βάρος της αμερικανικής απειλής, αλλά και ο ίδιος κρατά το χαρτί της κύρωσης της σουηδικής ένταξης «σύντομα», αλλά όχι αμέσως. Η σχετική δήλωση Στόλτενμπεργκ είναι ενδεικτική: «Θα προχωρήσουν όλες οι διαδικασίες πρώτα και από τις δύο πλευρές και μετά θα ανακοινώσουμε ημερομηνίες. Δεν εξαρτάται από μένα να σας δώσω ένα χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Πάντως ξεκαθαρίστηκε από τις δύο πλευρές ότι θα γίνει το συντομότερο δυνατόν. Έχουμε δέσμευση όμως να γίνει σύντομα. Δεν έχω συγκεκριμένη ημερομηνία. Να σεβαστούμε τα χρονοδιαγράμματα των δύο κυβερνήσεων και μετά μιλάμε για ημερομηνία ένταξης»... Ας δούμε μία παράγραφο από τη Συμφωνία: «Δεσμευόμαστε στην αρχή ότι δεν πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί, εμπόδια ή κυρώσεις στο αμυντικό εμπόριο και τις επενδύσεις μεταξύ των Συμμάχων. Θα εργαστούμε προς την κατεύθυνση της εξάλειψης τέτοιων εμποδίων». Εδώ περιγράφεται η δυνητική ικανοποίηση μιας πάγιας επιδίωξης της Τουρκίας, να αρθούν οι ευρωπαϊκοί περιορισμοί (εμπάργκο) στην πώληση αμυντικού εξοπλισμού και έμμεσα γίνεται αναφορά στην Τελωνειακή Ένωση.

Εν κατακλείδι, στην ουσία σώθηκαν τα προσχήματα για να μην καταλήξει σε φιάσκο η Σύνοδος και οι δύο πλευρές κερδίζουν χρόνο μέχρι τις οριστικές αποφάσεις, που θα τελούν υπό την αίρεση της εκατέρωθεν εκπλήρωσης των συμφωνηθέντων, δίχως οριστική δέσμευση για κανέναν από τους δύο. Κλασική διπλωματική διέξοδος για να αποφευχθεί το δυστύχημα, με τη δημιουργία εικονικής λύσης, μέχρι να επιτευχθεί η τελική.

Αν…

Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 11/7