Η κρίση στο Ισραήλ είναι από αυτά τα διεθνή γεγονότα που συνιστούν πραγµατικό game changer. Θα παράγει για πολύ καιρό στρατηγικού χαρακτήρα επιπτώσεις, οι οποίες είναι πιθανό, αν δεν ελεγχθούν, να προκαλέσουν αλυσιδωτή αντίδραση.

Ας δούµε συνοπτικά, µε βάση τα µέχρι τώρα γνωστά δεδοµένα, τι σηµαίνει και µέχρι πού µπορεί να επηρεάσει. Βασικό ερώτηµα είναι ποιοι ήταν οι στόχοι της τροµοκρατικής επίθεσης. Προφανώς ένας από τους κύριους είναι να ακυρώσει ή τουλάχιστον να παγώσει τη διαδικασία οµαλοποίησης των σχέσεων του Ισραήλ µε τη Σαουδική Αραβία, το επιδραστικότερο αραβικό κράτος της περιοχής, και να τορπιλίσει συνολικά τις «Συµφωνίες του Αβραάµ».

Η σκόπιµη επίδειξη οπτικού υλικού από τις ωµότητες που διέπραξαν οι ισλαµιστές της «Χαµάς» είχε σκοπό, πέραν της πρόκλησης σοκ και φόβου, να πυροδοτήσει την αναµενόµενη σκληρή ισραηλινή αντίδραση, ώστε οι απώλειες στη Γάζα να εξεγείρουν την αραβική κοινή γνώµη και να φέρουν σε δύσκολη θέση τις ηγεσίες των αραβικών κρατών που έχουν δροµολογήσει εξοµάλυνση των σχέσεων µε το Ισραήλ. Επίσης, οι σχεδιαστές της επίθεσης ποντάρουν στην πίεση της διεθνούς κοινής γνώµης προς το Ισραήλ, αν η επιχείρηση στη Γάζα παραταθεί επί µακρόν, προκαλώντας συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης, οπότε και πιστεύουν ότι θα αρχίσει να «εξισορροπείται» η παγκόσµια οργή για τις φρικαλεότητες της «Χαµάς». Ποιος ωφελείται από τον εκτροχιασµό της διπλωµατικής προσπάθειας εµπέδωσης µιας κανονικότητας στις σχέσεις Ισραήλ - αραβικού κόσµου;

Μπορεί να υποθέσει κάποιος ότι υπάρχουν περισσότεροι από ένας που δεν θα ήθελαν µία τέτοια νέα κανονικότητα, πέραν της «Χαµάς», η οποία έβλεπε ότι παρακάµπτεται. Το Ιράν είναι ένας από αυτούς, αλλά δεν είναι βέβαιο -τουλάχιστον ακόµα- ότι είναι ο κύριος αυτουργός της τροµοκρατικής επιχείρησης, παρότι υποστηρίζει τη «Χαµάς» και επικρότησε (προσεκτικά για τα δεδοµένα του) την επίθεση.

Η Τουρκία είναι ένας άλλος ωφελούµενος, ο οποίος µάλιστα έχει στενή σχέση µε τη «Χαµάς», η οποία δεν περιορίζεται στη φιλοξενία των γραφείων της στην Κωνσταντινούπολη - κάθε άλλο... Λίγες ηµέρες πριν από τα δραµατικά γεγονότα είχε εντοπιστεί φορτίο προς τη Γάζα τουρκικής προέλευσης µε τόνους υλικού για κατασκευή εκρηκτικών. Εξάλλου µία τέτοια επιχείρηση υπερβαίνει τις δυνατότητες της «Χαµάς» και δεν θα µπορούσε να οργανωθεί και να εκτελεστεί δίχως την υποστήριξη κάποιου κρατικού δρώντος. Είναι δε απίθανο οι πρόβες της επίθεσης να έγιναν στη Γάζα δίχως να γίνει αντιληπτό, οπότε, λογικά, οι προσοµοιώσεις έλαβαν χώρα σε ξένο έδαφος. Για ορισµένους το τουρκικό «αποτύπωµα» στην επίθεση είναι πιο ορατό από αυτό του Ιράν. Επίσης, δεν είναι µόνο οι «Συµφωνίες του Αβραάµ» που υπονοµεύονται από τα νέα δεδοµένα.

Το πλέγµα ενεργειακών και εµπορευµατικών διαδρόµων που σχεδιάζεται στην Ανατολική Μεσόγειο, µε προεκτάσεις από την Ινδία και τα ΗΑΕ µέχρι την Ευρώπη µέσω Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας και Αιγύπτου και µε τις χαράξεις να παρακάµπτουν την Τουρκία, προσωρινά θα παγώσουν τουλάχιστον κατά ένα µέρος, µέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση. Η Τουρκία έχει επανειληµµένως απειλήσει ότι τίποτα δεν θα προχωρήσει στην Ανατολική Μεσόγειο δίχως συµµετοχή της ίδιας… Η Ρωσία επίσης ευνοείται, καθώς την ώρα που επιχειρεί αντεπίθεση εναντίον της Ουκρανίας ανοίγει ένα σοβαρό µέτωπο στο µαλακό υπογάστριο της ∆ύσης, µε σηµαντικές προεκτάσεις σε σχέση µε την ενέργεια και την ασφάλεια και µε τις πρώτες φωνές ήδη να υποστηρίζουν ότι ίσως θα πρέπει να περικοπεί η εξοπλιστική βοήθεια προς την Ουκρανία, διότι θα τη χρειαστεί το Ισραήλ…

Το εβραϊκό κράτος έχει δύσκολες στρατηγικές και τακτικές αποφάσεις να λάβει, διότι η εκκαθάριση της «Χαµάς» στη Γάζα προϋποθέτει χερσαία επιχείρηση που θα είναι αιµατηρή και για το ίδιο και µε αµφίβολη επίτευξη του στόχου, εκτός και αν εκτοπίσει 2,5 εκατοµµύρια πληθυσµό. Ενας στόχος ακόµα του χτυπήµατος ήταν να πλήξει την αντίληψη περί αήττητου στρατιωτικά και άτρωτου στον τοµέα της ασφάλειας Ισραήλ, κάτι που εν µέρει επετεύχθη.

Οι ΗΠΑ επίσης βρίσκονται ενώπιον πιεστικών αποφάσεων και µάλιστα εισερχόµενες σε χρονιά εκλογών, καθώς δεν µπορούν να αφήσουν δίχως ουσιαστική βοήθεια, άρα εµπλοκή, τον πιο κρίσιµο σύµµαχό τους στην περιοχή. Αυτοί που σχεδίασαν το τροµοκρατικό χτύπηµα κατάφεραν να θέσουν ισχυρά διλήµµατα πρωτίστως στο Ισραήλ, αλλά και σχεδόν στο σύνολο της ∆ύσης, και να εκβιάσουν συνθήκες ευρύτερης περιφερειακής σύγκρουσης, που µπορεί να εξελιχθεί σε κάτι ακόµα µεγαλύτερο. Και ακόµα βρισκόµαστε στην αρχή.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή