ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Η Ρωσία «ασπίδα» της ∆ύσης έναντι της Κίνας
Η παγκόσµια γεωπολιτική αλλάζει
Οι συζητήσεις Ουάσινγκτον - Μόσχας κινούνται σε τρία επίπεδα. Το πρώτο, µεταξύ τους. ∆ιµερώς. Το δεύτερο σε επίπεδο ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο του Συµβουλίου Ρωσίας - ΝΑΤΟ.
Το τρίτο, στο πλαίσιο του Οργανισµού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Οι συζητήσεις και στα τρία επίπεδα µπορούν να χαρακτηρισθούν αρχικές, σχεδόν διερευνητικές, µε στόχο σε κάθε περίπτωση και καταρχήν τη µείωση των εντάσεων στο πεδίο της Ουκρανίας και την ανάσχεση της επέκτασης του ΝΑΤΟ προς Βορρά, στην «αυλή της Μόσχας».
Στην προκειµένη συγκυρία και µε τα διεθνή, δυτικά µίντια να κυριαρχούνται ή να αναπαράγουν ένα κλίµα έντονης ανησυχίας για επερχόµενη θερµή ένταση µεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ για την τύχη της Ουκρανίας, η συζήτηση που ξεκίνησε από τη Γενεύη εξελίχθηκε στις Βρυξέλλες και, τελικά, στον ΟΑΣΕ ήδη αποδίδει.
Οχι, φυσικά, µια συµφωνία, αλλά σε κάθε περίπτωση µια αποκλιµάκωση. Αυτή γίνεται σαφής µέσα από τις σχετικές δηλώσεις του γραµµατέα του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενµπεργκ, περί επαναλειτουργίας γραφείων του ΝΑΤΟ στη Μόσχα και της Ρωσίας στις Βρυξέλλες. Οι συνοµιλίες εξελίσσονται σε επίπεδο γραφειοκρατών.
Οχι απευθείας µεταξύ Μπάιντεν και Πούτιν. Ούτε καν σε επίπεδο των υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ - Ρωσίας, κ. Μπλίνκεν - Λαβρόφ. Το µήνυµα σαφές. Είναι προετοιµασίας και ανίχνευσης. Ούτε λειτουργικές ούτε τελικές. Από αυτές, όµως, τις δηµόσιες συζητήσεις προκύπτουν κάποιες διαπιστώσεις. Αρχικά, και όπως προβλεπόταν, η ψυχροπολεµική ατµόσφαιρα που καλλιεργείτο µέσω ΝΑΤΟ για το µέλλον µε τη Ρωσία «απορρυθµίστηκε».
Η Ουάσινγκτον, τόσο µε Ρεπουµπλικανούς όσο και µε ∆ηµοκρατικούς στην προεδρία, θα συζητήσει µε τη Ρωσία, µε όρους παρελθόντος. Παρακάµπτοντας στην ουσία την Ευρωπαϊκή Ενωση, µε τις δύο κεντρικές δυνάµεις, Γερµανία και Γαλλία. Αλλωστε, όσο και αν κάποιοι στην Ελλάδα από τους δηµοσιολογούντες δεν θέλουν να το δουν, η Ε.Ε. (ειδικά µετά την αποχώρηση της Βρετανίας) δεν έχει γεωπολιτική και διεθνοπολιτική οντότητα. Μόνο συµφέροντα, εταιρείες και συσχετισµούς. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία θα συζητήσουν την επόµενη ηµέρα της «διεθνούς τάξης πραγµάτων» µεταξύ τους, µε τρόπο πανοµοιότυπο της εποχής του τέλους του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου. ∆ιαχέεται, άλλωστε, η αντίληψη ότι µε τις συζητήσεις αυτές ξεκινάει µια διαδικασία «νέας Γιάλτας».
Τι σηµαίνει αυτό; Νέα χάραξη ζωνών επιρροής -σε πολλές περιπτώσεις επιβεβαίωση των παλιών-, νέος συσχετισµός δυνάµεων. Μπορεί αναδιάταξη συνόρων σε κάποιες περιοχές και σίγουρα περιφερειακές αναταράξεις. Οπως διεφάνη και από την αναστάτωση στο Καζακστάν, το «παιχνίδι» θα γίνει µε παραδοσιακούς όρους.
Στη συγκεκριµένη περίπτωση ξεκίνησαν ταραχές για τις τιµές στο υγραέριο, εξελίχθηκαν µε ένοπλες οµάδες, πιθανώς µε «εισαγόµενους» τζιχαντιστές µέσω Τουρκίας και υπήρξε επέµβαση των ρωσικών δυνάµεων και τελικά επιβεβαίωση του καθεστώτος και της ισχύος της «συµφωνίας της Τασκένδης» για την Κοινοπολιτεία των 6 χωρών υπό τη Ρωσία. Η «νέα Γιάλτα» ξεκινά από τον Βορρά και όχι από τις «θερµές θάλασσες» της Μεσογείου, γιατί οι πάγοι λιώνουν και οι βόρειες θαλάσσιες διαδροµές που φθάνουν στις ΗΠΑ απελευθερώνονται.
Αρα, η παγκόσµια γεωπολιτική αλλάζει. Πέραν, όµως, αυτών, η «νέα Γιάλτα» είναι απαραίτητη γιατί ΗΠΑ και Ρωσία έχουν έναν κοινό αντίπαλο. Την «αυτοκρατορία του δράκου», την Κίνα. Είτε θα συµφωνήσουν, λοιπόν, µεταξύ τους είτε θα υποταχθούν (µε όλες τις ζώνες επιρροής τους) στο Πεκίνο µέχρι το 2050.
Αν τα σύνδροµα Ψυχρού Πολέµου αποτρέψουν τις θετικές εξελίξεις, η Ρωσία, η µεγαλύτερη σε έκταση χώρα στον κόσµο µε το αναιµικό ΑΕΠ, θα πρέπει να συµπράξει ουσιαστικά µε την Κίνα στη «συνθήκη της Σαγκάης» και να συνθηκολογήσει σε βάρος της µε τους πολιτικούς απόγονους του Μάο.
Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ, η ηγέτιδα δύναµη της ∆ύσης, θα δουν το τέλος της παγκόσµιας κυριαρχίας τους µέσα στην 20ετία, δοκιµάζοντας έναν επιβαλλόµενο «αποµονωτισµό» ανάµεσα σε δύο ωκεανούς, µε τη διάσπαση και τις κοινωνικές συγκρούσεις στο εσωτερικό τους να τις οδηγούν στο χάος της «δηµιουργικής καταστροφής» που τα πανεπιστήµια και οι παγκόσµιες εταιρείες επί του εδάφους τους ανακάλυψαν. Οσο για την Ευρώπη… Μα, ποια Ευρώπη;
Το τρίτο, στο πλαίσιο του Οργανισµού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Οι συζητήσεις και στα τρία επίπεδα µπορούν να χαρακτηρισθούν αρχικές, σχεδόν διερευνητικές, µε στόχο σε κάθε περίπτωση και καταρχήν τη µείωση των εντάσεων στο πεδίο της Ουκρανίας και την ανάσχεση της επέκτασης του ΝΑΤΟ προς Βορρά, στην «αυλή της Μόσχας».
Στην προκειµένη συγκυρία και µε τα διεθνή, δυτικά µίντια να κυριαρχούνται ή να αναπαράγουν ένα κλίµα έντονης ανησυχίας για επερχόµενη θερµή ένταση µεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ για την τύχη της Ουκρανίας, η συζήτηση που ξεκίνησε από τη Γενεύη εξελίχθηκε στις Βρυξέλλες και, τελικά, στον ΟΑΣΕ ήδη αποδίδει.
Οχι, φυσικά, µια συµφωνία, αλλά σε κάθε περίπτωση µια αποκλιµάκωση. Αυτή γίνεται σαφής µέσα από τις σχετικές δηλώσεις του γραµµατέα του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενµπεργκ, περί επαναλειτουργίας γραφείων του ΝΑΤΟ στη Μόσχα και της Ρωσίας στις Βρυξέλλες. Οι συνοµιλίες εξελίσσονται σε επίπεδο γραφειοκρατών.
Οχι απευθείας µεταξύ Μπάιντεν και Πούτιν. Ούτε καν σε επίπεδο των υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ - Ρωσίας, κ. Μπλίνκεν - Λαβρόφ. Το µήνυµα σαφές. Είναι προετοιµασίας και ανίχνευσης. Ούτε λειτουργικές ούτε τελικές. Από αυτές, όµως, τις δηµόσιες συζητήσεις προκύπτουν κάποιες διαπιστώσεις. Αρχικά, και όπως προβλεπόταν, η ψυχροπολεµική ατµόσφαιρα που καλλιεργείτο µέσω ΝΑΤΟ για το µέλλον µε τη Ρωσία «απορρυθµίστηκε».
Η Ουάσινγκτον, τόσο µε Ρεπουµπλικανούς όσο και µε ∆ηµοκρατικούς στην προεδρία, θα συζητήσει µε τη Ρωσία, µε όρους παρελθόντος. Παρακάµπτοντας στην ουσία την Ευρωπαϊκή Ενωση, µε τις δύο κεντρικές δυνάµεις, Γερµανία και Γαλλία. Αλλωστε, όσο και αν κάποιοι στην Ελλάδα από τους δηµοσιολογούντες δεν θέλουν να το δουν, η Ε.Ε. (ειδικά µετά την αποχώρηση της Βρετανίας) δεν έχει γεωπολιτική και διεθνοπολιτική οντότητα. Μόνο συµφέροντα, εταιρείες και συσχετισµούς. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία θα συζητήσουν την επόµενη ηµέρα της «διεθνούς τάξης πραγµάτων» µεταξύ τους, µε τρόπο πανοµοιότυπο της εποχής του τέλους του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου. ∆ιαχέεται, άλλωστε, η αντίληψη ότι µε τις συζητήσεις αυτές ξεκινάει µια διαδικασία «νέας Γιάλτας».
Τι σηµαίνει αυτό; Νέα χάραξη ζωνών επιρροής -σε πολλές περιπτώσεις επιβεβαίωση των παλιών-, νέος συσχετισµός δυνάµεων. Μπορεί αναδιάταξη συνόρων σε κάποιες περιοχές και σίγουρα περιφερειακές αναταράξεις. Οπως διεφάνη και από την αναστάτωση στο Καζακστάν, το «παιχνίδι» θα γίνει µε παραδοσιακούς όρους.
Στη συγκεκριµένη περίπτωση ξεκίνησαν ταραχές για τις τιµές στο υγραέριο, εξελίχθηκαν µε ένοπλες οµάδες, πιθανώς µε «εισαγόµενους» τζιχαντιστές µέσω Τουρκίας και υπήρξε επέµβαση των ρωσικών δυνάµεων και τελικά επιβεβαίωση του καθεστώτος και της ισχύος της «συµφωνίας της Τασκένδης» για την Κοινοπολιτεία των 6 χωρών υπό τη Ρωσία. Η «νέα Γιάλτα» ξεκινά από τον Βορρά και όχι από τις «θερµές θάλασσες» της Μεσογείου, γιατί οι πάγοι λιώνουν και οι βόρειες θαλάσσιες διαδροµές που φθάνουν στις ΗΠΑ απελευθερώνονται.
Αρα, η παγκόσµια γεωπολιτική αλλάζει. Πέραν, όµως, αυτών, η «νέα Γιάλτα» είναι απαραίτητη γιατί ΗΠΑ και Ρωσία έχουν έναν κοινό αντίπαλο. Την «αυτοκρατορία του δράκου», την Κίνα. Είτε θα συµφωνήσουν, λοιπόν, µεταξύ τους είτε θα υποταχθούν (µε όλες τις ζώνες επιρροής τους) στο Πεκίνο µέχρι το 2050.
Αν τα σύνδροµα Ψυχρού Πολέµου αποτρέψουν τις θετικές εξελίξεις, η Ρωσία, η µεγαλύτερη σε έκταση χώρα στον κόσµο µε το αναιµικό ΑΕΠ, θα πρέπει να συµπράξει ουσιαστικά µε την Κίνα στη «συνθήκη της Σαγκάης» και να συνθηκολογήσει σε βάρος της µε τους πολιτικούς απόγονους του Μάο.
Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ, η ηγέτιδα δύναµη της ∆ύσης, θα δουν το τέλος της παγκόσµιας κυριαρχίας τους µέσα στην 20ετία, δοκιµάζοντας έναν επιβαλλόµενο «αποµονωτισµό» ανάµεσα σε δύο ωκεανούς, µε τη διάσπαση και τις κοινωνικές συγκρούσεις στο εσωτερικό τους να τις οδηγούν στο χάος της «δηµιουργικής καταστροφής» που τα πανεπιστήµια και οι παγκόσµιες εταιρείες επί του εδάφους τους ανακάλυψαν. Οσο για την Ευρώπη… Μα, ποια Ευρώπη;