Πολλοί θεωρούν ότι ο πόλεμος θα τελειώσει μαζί με την κήρυξη εκεχειρίας στην Ουκρανία. Κάνουν λάθος. Επίσης, αρκετοί νομίζουν ότι η ζωή στην Ελλάδα, την Ευρώπη και τον πλανήτη θα επιστρέψει στους φυσιολογικούς της ρυθμούς μόλις υπογράψουν συμφωνία Ρωσία και Ουκρανία για τη διανομή των εδαφών. Επίσης κάνουν λάθος. Ορισμένοι νομίζουν ότι σχεδιάζουν τα επόμενα μοντέλα και σχήματα διακυβέρνησης στην Ελλάδα στη βάση των ιδιωτικών τους συμφερόντων και αναγκών. Αυτοί και αν κάνουν λάθος.

Ας ξεκινήσουμε από την αρχή. Ας σημειώσουμε όλοι την ημερομηνία 24 Φεβρουαρίου 2022. Όταν ο Βλ. Πούτιν έδωσε το «πράσινο φως» στις ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις να εισβάλουν στα εδάφη της Ουκρανίας. Ήταν η απόφαση που καθόρισε την απαρχή του βίαιου μετασχηματισμού της διεθνούς τάξης. Για να το πούμε απλά, σήμανε το τέλος άλλης μίας επιχείρησης παγκοσμιοποίησης των επιμέρους συμφερόντων στον πλανήτη. Για να μη νομίζουν κάποιοι ότι αυτό αποτέλεσε παγκόσμια πρωτοτυπία, έμπνευση ομάδων «τρελών Αμερικανών» στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι και τον προηγούμενο αιώνα είχε επιχειρηθεί κάτι τέτοιο, την εικοσαετία μάλιστα 1910-1930, που έπεσε στο κενό. Την τελευταία 30ετία ήταν όλα βασισμένα στον χρηματιστηριακό καπιταλισμό των αναδυόμενων και στη συνέχεια τάχα αυτορυθμιζόμενων αγορών. Οπως και τότε, έτσι και τώρα, η πτώση της παγκοσμιοποίησης σήμανε πόλεμο, βίαιες επαναχαράξεις συνόρων, πείνα, προσφυγιά, ακόμα και φυλετικό ολοκαύτωμα. Αν το δούμε φιλοσοφικά, ο πόλεμος κινεί την Ιστορία. Αυτό δεν είναι ένα εφεύρημα του Ηράκλειτου. Είναι μια πραγματικότητα που αφορά την ίδια τη φύση του ανθρώπου. Δεν έγκειται μόνον στην ικανοποίηση της απληστίας, αλλά και στο δικαίωμα της ύπαρξης για αυτοπροσδιορισμό, όπως τον εννοούν οι δύο ή οι περισσότερες αντιμαχόμενες πλευρές.

Βλέποντας την Ελλάδα σήμερα, μετά τη δεκαετία της οικονομικής ισοπέδωσης μισθών, δικαιωμάτων και περιουσιών στη βάση των μνημονίων, θα συμφωνούσαμε ότι το χρονικό διάστημα μέχρι το 2030 θα ήταν κρίσιμο για έναν νέο αυτοπροσδιορισμό της. Μόνον που το διάστημα αυτό δεν υπάρχει. Μας πρόλαβαν ο πόλεμος και η βίαιη παγκόσμια αναδιάταξη. Συνόρων, επιρροών, παραγωγικών μοντέλων. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, κατά τη διάρκεια της ενημερωτικής συνέντευξής του, στο τέλος της τελευταίας Συνόδου Κορυφής, κήρυξε το τέλος εποχής και αναπροσδιορίσθηκε εκ νέου. Δεν ανήκω σε αυτούς που υποστηρίζουν τις αυτορυθμιζόμενες αγορές, χωρίς ρυθμιστική κρατική παρέμβαση σε έκτακτες συνθήκες και όταν αυτές κερδοσκοπούν, δήλωσε ουσιαστικά. Η ίδια του η προσαρμοσμένη στις έκτακτες συνθήκες στρατηγική, από την περίοδο της πανδημίας, λόγω COVID-19, το αποδεικνύει. Ο Κ. Μητσοτάκης δεν είναι ένας ηγέτης-«star». Είναι ο πρωθυπουργός της Ελλάδας. Μεθοδικός, συγκροτημένος, «ανοιχτός» σε προτάσεις και ιδέες -υπό αυτήν την έννοια, προοδευτικός και όχι αλά καρτ-, αποτελεσματικός, με διεθνή εμπειρία, απολύτως εργατικός, σίγουρα οργανωτικός. Οι κυβερνήσεις του από την αρχή της κοινοβουλευτικής θητείας είναι διευρυμένες ως προς τη σύνθεση σε σχέση με την κομματική ταυτότητα, σε έναν συσχετισμό μεταξύ κοινοβουλευτικών και μη και με ένα «κυβερνείο» σαφώς πιο αναβαθμισμένο και άρτιο από τα συνήθη στην Ελλάδα πρωθυπουργικά γραφεία.

Από την άλλη πλευρά, η χώρα δεν βρίσκεται σε συνθήκες εθνικού διχασμού. Δεν μοιάζει το περιβάλλον με εκείνο του 1915, ούτε με του 1943, ούτε με του 1965, ούτε με του 1989, ούτε φυσικά με του 2012. Δεν υπάρχουν δύο συγκρουόμενες στρατηγικές, όπως στο παρελθόν, μεταξύ της παρακολούθησης των «ναυτικών δυνάμεων» (ΗΠΑ, Βρετανίας, Γαλλίας) ή των «ηπειρωτικών δυνάμεων» (Γερμανίας, Ρωσίας). Η Ελλάδα ανήκει δραστικά στη Δύση. Την ευθύνη της αντιπολίτευσης την έχει και θα την έχει ο ΣΥΡΙΖΑ. Τόσο σε επίπεδο ύφους όσο και στο πεδίο της εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης. Αυτό είναι και το εθνικό «στοίχημα» για τον Αλ. Τσίπρα και την Αριστερά που ηγείται της αντιπολίτευσης.

Ο πόλεμος που ξεκίνησε θα κρατήσει πάνω από μία δεκαετία. Προβλέπεται να φθάσει στο 2034. Είναι ένας πόλεμος πολυεπίπεδος, παγκόσμιας αναδιάταξης. Στρατιωτικός, οικονομικός, εμπορικός, έντονα ενεργειακός, σε κάθε περίπτωση τεχνολογικός και τελικά ένας πόλεμος κουλτούρας, αξιών και πολιτισμού. Η πολιτική σταθερότητα σε όλο αυτό το μακρύ χρονικό διάστημα θα παραμείνει προαπαιτούμενο για την επιβίωση, με αναδιάταξη της Ελλάδας, και οι δημοσκοπήσεις πρόσκαιρες «αστραπές»…

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά στις 2 Απριλίου 2022