Κυριαρχέι στη διεθνή επικαιρότητα η παραίτηση ενός πρωτοπόρου της τεχνητής νοημοσύνης από την Google στην οποία εργαζόταν την τελευταία δεκαετία: του Τζέφριν Χίντον.

Ο άνθρωπος αυτός, βραβευμένος με touring, το Νόμπελ των τεχνολογιών, σε μια κρίση ηθικής ενσυναίσθησης προχώρησε και σε σχετικές δηλώσεις για τους λόγους της παραίτησής του. Εν ολίγοις, δεν ελέγχουμε την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης. Ούτε τελικά υπάρχει χρόνος για την οντολογική αξιολόγηση ως προς το συμφέρον της ανθρωπότητας. Γιατί σύμφωνα με τον καλώς γνωρίζοντα Χίντον, οι εξελίξεις που υπολογίζονταν για το 2050 θα είναι εδώ το 2030-2035.

Πολλοί μιλούν και δείχνουν μάλλον έκπληκτοι από τις αρχικές εφαρμογές και την αυξημένη λειτουργικότητα κάποιων «εργαλείων» όπως το ChatGPT, το νέο e-mail. Γράφει, συντονίζει, ζωγραφίζει, διορθώνει, μεταφράζει. Αστεία πρόσωπα από υπαρξιακής και φιλοσοφικής άποψης, άγνωστα οι περισσότεροι ως προς τα στοιχεία ταυτότητάς τους, τις συνήθειες, τα ενδιαφέροντά τους, παράγουν τεχνολογίες που παραπέμπουν στην παράδοση του ανθρώπου στις μηχανές. Όλα παράγονται από εταιρείες, με αποκλειστικό σκοπό το κέρδος. Η περίφημη Silicon Valley παράγει τεχνολογία που περνά αμέσως στη μαζική κατανάλωση και γίνεται μέρος της καθημερινότητας των ανθρώπων. Από τα κομπιούτερ και τις οπτικές ίνες πήγαμε στα προηγμένα λογισμικά, στα κινητά τηλέφωνα για όλες τις δουλειές και ετοιμαζόμαστε να αφήσουμε τον πραγματικό κόσμο και να ζούμε, να μετακινούμαστε, να ταξιδεύουμε, να συσκεπτόμαστε ως ψηφιακά αντίγραφα του εαυτού μας (avatar).

Τα εθνικά κράτη της Δύσης και οι κυβερνήσεις μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου αποστεώθηκαν μέσα από τις νόρμες της παγκοσμιοποίησης, η οποία δεν βασίσθηκε μόνο στις διεθνείς χρηματαγορές αλλά και στα άλματα της τεχνολογίας. Οι παγκόσμιες εταιρείες, όπως και η Google, είχαν στη βάση της φιλοσοφίας τους τη θεώρηση του «παγκόσμιου χωριού». Μιας ανθρωπότητας δηλαδή χωρίς σύνορα, γλώσσες, θρησκείες, έθνη, συνήθειες, ηθικές ιδιαιτερότητες, φιλοσοφικές αντιλήψεις, φύλα. Μιας ανθρωπότητας καταναλωτών.

Οι άνθρωποι στις δεκαετίες αυτές έγιναν πιο αμόρφωτοι, πιο αδύναμοι πνευματικά και ηθικά, πιο ακαλλιέργητοι, πιο υποτελείς, πιο μόνοι, πιο φτωχοί. Η ανάπτυξη που δημιουργήθηκε από το χρηματιστηριακό χρήμα μετριέται με εταιρικούς δείκτες και όχι με τεκμήρια ευημερίας των κοινωνιών. Η ανισότητα ανεβαίνει και οι εσωτερικές συγκρούσεις στις κοινωνίες. Το πλεονάζον κεφάλαιο δεν έχει ταυτότητα ούτε αποτελεί καν ιδιοκτησία αυτών που παρουσιάζονται στην κορυφή του πλούτου της λίστας Forbes, τύπου Γκέιτς. Ο πλούτος μεταβιβάζεται σε ιδρύματα αγνώστου πατρός και μόνον ένα μέρος των περιουσιών αυτών κληροδοτείται ως αποζημίωση στα παιδιά τους. Η νέα εποχή παράγει τον «μαζάνθρωπο» και δικαιώνει το όραμα του Μάο τσε Τουνγκ, με όρους Δύσης.

Ο Χίντον, όμως, βρίσκεται σε ηθική, υπαρξιακή κρίση γιατί κατανόησε ότι ο συνδυασμός τεχνητής νοημοσύνης και ρομπότ θα καταργήσει τον άνθρωπο. Θα τον καταστήσουν υποτελή ως παράγωγο πολιτισμού. Το δημιούργημα θα κατακτήσει τον δημιουργό. Γιατί πολύ απλά η τεχνητή νοημοσύνη αυτοτροφοδοτείται και δεν εξελίσσεται κατ’ εντολή. Το ωραίο του πράγματος. Η Δύση με τα ιδεώδη και τη μισθωτή εργασία της θα αυτοεξουδετερωθεί. Όχι, όμως, και η «μεγάλη Ανατολή». Η Δύση καταναλώνει χωρίς όριο τεχνολογίες. Η αυταρχική Ανατολή, η Κίνα, τις απαγορεύει προς γενική, μη ελεγχόμενη από το καθεστώς, χρήση.

Η Goldman Sachs σε μια πρώτη μελέτη προβλέπει την κατάργηση 300.000.000 θέσεων εργασίας από τις μηχανές με τεχνητή νοημοσύνη. Είναι μάλλον συντηρητικές οι προβλέψεις της...

Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 4/5