Το πρόβλημα που έχει πλέον να αντιμετωπίσει η Ελλάδα δεν είναι αμιγώς οικονομικό. Όχι γιατί το τέλος των μνημονίων τον Αύγουστο του 2018 θα αλλάξει δραματικά τα δεδομένα της καθημερινότητας. Αλλά γιατί η χρεοκοπία αφήνει πίσω της κάτι χειρότερο από την πτωχοποίηση ή τα ερείπια που άφηναν άλλοτε οι πόλεμοι ή το «πέρασμα» των Γερμανών από τη χώρα. Αφήνει μια πλήρη, οδυνηρή, ισοπεδωτική κατάπτωση. 

Οι Έλληνες έχασαν την αξιοπρέπειά τους. Έχασαν την αποφασιστικότητά τους. Έχασαν τον δυναμισμό τους. Αυτά που σε άλλες εποχές, ίσως πολύ χειρότερες από τη σημερινή, τους επέτρεπαν να ξαναχτίσουν αυτήν τη χώρα. Να ξαναχτίσουν τα σπίτια τους από τα ερείπια. Να καθοδηγήσουν την οικογένειά τους και τελικά το ίδιο το έθνος σε μια επόμενη εποχή. Το πρόβλημα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι Ελληνες στο θεωρητικό έστω τέλος των μνημονίων είναι ότι έπαψαν να είναι Έλληνες.

Και το χειρότερο είναι ότι δεν είναι πλέον τίποτα. Μοιάζουν μοιραίοι, άβουλοι, νευρωτικοί, ανόητα βίαιοι, προπάντων υποταγμένοι. Πολλοί από την ηγέτιδα τάξη θέλησαν να τους κάνουν Ευρωπαίους. Άλλοι θέλησαν να τους κάνουν σύγχρονους, μοντέρνους, προοδευτικούς. Οι περισσότεροι θέλησαν να τους πείσουν ότι αν γίνονταν οτιδήποτε άλλο θα ήταν καλύτεροι από αυτό που ήταν. Ουσιαστικά, είναι ένα ζήτημα μαζικής κουλτούρας. Η αίσθηση της υποταγής απέναντι στην αίσθηση της αντίστασης.

Οι Έλληνες στη βάση τους είναι ένας πολεμικός λαός. Βιώνουν τη νίκη και την ήττα ως τρόπο ζωής. Και από εκεί και πέρα ξεκινούν και πάλι για έναν επόμενο πόλεμο. Για μια επόμενη νίκη ή ήττα. Στη συγκεκριμένη χρεοκοπία οι Έλληνες δεν πολέμησαν. Ηττήθηκαν χωρίς να πολεμήσουν. Δεν έχουν όλοι την ίδια ευθύνη. Πάντα οι ηγεσίες και η διακυβέρνηση έχει τη μεγάλη, την οριστική ευθύνη. Αλλά στην προκειμένη περίπτωση ηγεσία και λαός είναι στην ίδια κατάσταση. Είναι πλέμπα! Χωρίς δικαιώματα, με υποχρεώσεις και, το χειρότερο, χωρίς τόλμη, θάρρος, παρρησία.

Οι Έλληνες πεθαίνουν όρθιοι. Περιμένοντας στην ουρά για την απόκτηση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου. Οκτώ και δέκα ώρες. Δαγκώνουν ο ένας τον άλλον για το «gadget». Υπάρχει πρόβλημα που δεν μπορούν να λύσουν οι αριθμοί…