Μία από τις πολλές λεκτικές «καραμέλες» που πιπιλίζονται επί πολλά χρόνια αποτελούν οι έννοιες της προοδευτικότητας και του συντηρητισμού. Πριν από αρκετό καιρό είχαν διενεργηθεί δύο έρευνες. Μία του Kέντρου Kοινωνικών Eρευνών και μία άλλη της εταιρείας VPRC, με αντικείμενο τις κοινωνικές τάσεις των Eλλήνων. Το αποτέλεσμά τους είχε φέρει στην επιφάνεια τον προβληματισμό για τον λεγόμενο συντηρητισμό των Eλλήνων. Kαι αυτό, διότι οι απαντήσεις, που είχαν δοθεί από τους ερωτηθέντες και στις δύο έρευνες, είχαν κριθεί ως μία στροφή σε συντηρητικές απόψεις που, υποτίθεται, βρίσκονται σε προφανή αντίθεση προς την προοδευτικότητα.

Στην Ελλάδα, που ο προοδευτισμός περισσεύει, όπου δεν ενοχλούνται τα προσωπικά μας συμφέροντα, αλλά εξανιστάμεθα όταν αυτά θίγονται, οι έννοιες των προοδευτικών αντιλήψεων και του συντηρητισμού έχουν υποστεί μία διαστρέβλωση, σκόπιμη ενίοτε. Οι παραπάνω έννοιες θα πρέπει να μην είναι ανελαστικές, αλλά, αντιθέτως, να λαμβάνουν υπ’ όψιν τις συγκεκριμένες κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν. Aπόδειξη ότι δεν αποτελεί στροφή προς τον συντηρητισμό της ελληνικής κοινωνίας είναι και το εκ πρώτης όψεως αντιφατικό αποτέλεσμα που προέκυπτε από δύο ερωτήσεις.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτώμενων τασσόταν κατά της κατάργησης της υποχρεωτικής διδασκαλίας των Θρησκευτικών στα σχολεία. Αλλά και κατά της απαγόρευσης των... εκτρώσεων. Aν η πρώτη απάντηση αποκάλυπτε θρησκευτικό φανατισμό και όχι αντιμέτωπιση των Θρησκευτικών ως μίας μορφής μαθήματος Ιστορίας και παράδοσης, τότε ασφαλώς θα υπήρχε και παρόμοια αντίδραση όσον αφορά τις εκτρώσεις, για τις οποίες θα ίσχυε η λογική ενός θρησκευτικοϊδεολογικού σκοταδισμού.

Γιατί, επίσης, αποτελεί εκδήλωση συντηρητισμού, λόγου χάρη, η άποψη ότι τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν στο σχολείο να σέβονται την εξουσία; Eκτός βεβαίως και αν αποτελεί ο μηδενιστικός αναρχισμός μία από τις θεμελιώδεις αρχές της Δημοκρατίας και δεν το ξέρουμε... Ή μήπως είναι ψευδές ότι οι μετανάστες δημιουργούν έναν οικονομικό κίνδυνο, που ανησυχεί τους Έλληνες, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τον εφιάλτη της ανεργίας; Συντηρητισμός και προοδευτικότητα, είτε το θέλουμε είτε όχι, είναι έννοιες με αρκετό υποκειμενικό υπόβαθρο.

Kαι αυτός είναι ένας παραπάνω λόγος να μη δογματίζουν οι «προοδευτικάριοι», αναλογιζόμενοι τουλάχιστον ότι ο δογματισμός ακυρώνει τη «ριζοσπαστική», υποτίθεται, σκέψη τους.

Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή στις 9/11