Βαλκανική σαλάτα µε «σάλτσα» πυρίτιδας
Η πιο θερµή εστία βρίσκεται στο Κόσοβο και, βεβαίως, στις σχέσεις Σερβίας και Αλβανίας
Το επιχείρηµα µε το οποίο περιέβαλε η κυβέρνηση τη συµφωνία µε τα Σκόπια και που, ουσιαστικώς, δεν είναι δικό της αλλά όσων την υποχρέωσαν να υπογράψει τη σχετική συµφωνία, προεξάρχοντος του Βερολίνου, είναι αφελές. ∆ιότι, λέει, η λύση ενός χρονίζοντος προβλήµατος µεταξύ των δύο χωρών εµπεδώνει τη σταθερότητα στην περιοχή κ.λπ. κ.λπ. Είναι αφελές δε διότι θα προϋπέθετε διαχρονικά τεταµένες σχέσεις και όξυνση µεταξύ Ελλάδος και Σκοπίων, µε κίνδυνο την έκρηξη θερµού επεισοδίου!
Αντιθέτως, τίποτε τέτοιο δεν συνέτρεχε, ενώ ερήµην οποιασδήποτε λύσης τα προηγούµενα χρόνια, οι εµπορικές σχέσεις µεταξύ των δύο κρατών -του τεχνητού και του κανονικούαναπτύσσονταν κανονικά, ελληνικές εταιρείες και τράπεζες εγκαταστάθηκαν στα Σκόπια, τουρίστες από το συγκεκριµένο κράτος έρχονται επί σειράν ετών στη Χαλκιδική. Απλώς, δεν θα γεµίσουµε µε επενδύσεις δισεκατοµµυριούχων...Σκοπιανών, αν θέλουµε να σχολιάσουµε ένα άλλο, προ της συµφωνίας, κυβερνητικό επιχείρηµα, ότι µία συµφωνία θα είναι οικονοµικά επωφελής για την Ελλάδα!
Η οπτική του ανωτέρω επιχειρήµατος περί εµπέδωσης της σταθερότητας στην περιοχή από την ελληνοσκοπιανή συµφωνία -µε όλα µάλιστα τα τρωτά της- κουκουλώνει το πραγµατικό πρόβληµα που υπάρχει στα Βαλκάνια και που είναι η ευθραυστότητα της περιοχής, όπου ερήµην της Ελλάδος συγκρούονται συµφέροντα µεγάλων δυνάµεων, αντιπαρατίθενται «σφαίρες επιρροής», αναπτύσσονται εθνοτικά µίση και γενικώς είναι έτοιµες, µε κάποιον στραβό χειρισµό, να ξεσπάσουν οι θύελλες των ανέµων που έσπειρε η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, πάλι λόγω της γερµανικής εµµονής.
Η πιο θερµή εστία βρίσκεται στο Κόσοβο και, βεβαίως, στις σχέσεις Σερβίας και Αλβανίας. Κατηγορείται, λ.χ., από το Βελιγράδι η Ευρωπαϊκή Ενωση ότι µε δική της συνενοχή, τον περασµένο Μάρτιο, αλβανικές δυνάµεις στο Κοσσυφοπέδιο είχαν απαγάγει προσωρινά, αφού τον ξυλοκόπησαν, τον Σέρβο υπουργό, τον αρµόδιο για τις υποθέσεις του Κοσόβου.
Αποτέλεσµα, εξαιτίας του επεισοδίου αυτού, οι Σέρβοι του Κοσόβου -και ειδικώς της περιοχής Κροσόβσκα Μιτροβίτσα-, εκφράζοντας τους φόβους τους, απαιτούν να τους προστατεύσουν στρατιωτικές δυνάµεις όχι µόνο σερβικές αλλά και ρωσικές! Πολύ περισσότερο καθώς «στο πλαίσιο της βαλκανικής σαλάτας» δεν είναι σαφές το νοµικό καθεστώς των διοικητικών συνόρων της Σερβίας µε το Κοσσυφοπέδιο.
Στην Πρίστινα έχουν δική τους αντίληψη περί των συνόρων οι Αλβανοί και γι’ αυτό είχαν αρχικώς απαγορεύσει την έλευση του Σέρβου υπουργού που στη συνέχεια απήχθη. Η Μόσχα δεν είναι βέβαιο ότι δεν θα τείνει κάποια στιγµή ευήκοον ους σε σερβικές εκκλήσεις, καθώς εξίσου βέβαιο είναι ότι θα έψαχνε αφορµή να έχει έντονη παρουσία στον βαλκανικό χώρο - πέραν δηλαδή των όποιων ρωσικών επενδύσεων υπάρχουν.
Με άλλα λόγια, η Μόσχα θεωρεί ότι διευρύνεται η αµερικανική επιρροή στην περιοχή τόσο στα Σκόπια, µε την προοπτική ένταξής τους στο ΝΑΤΟ, όσο και µε την Αλβανία, της οποίας τον µεγαλοϊδεατισµό, προσώρας τουλάχιστον, η Ουάσινγκτον δεν αποθαρρύνει. Τα πράγµατα πάντως θα χειροτερεύσουν αν στη Μιτροβίτσα µπει κάποια στιγµή σερβικός στρατός.
Η Ε.Ε., η οποία δεν διαθέτει σοβαρή εξωτερική πολιτική, συνήθως κρατάει στάση Πόντιου Πιλάτου κάθε φορά που θα παραπονεθούν οι Σέρβοι για αυθαιρεσίες Αλβανών στο Κοσσυφοπέδιο. Κατά το Βελιγράδι, µάλιστα, συµµετέχει στις αλβανικές αθλιότητες, καθώς στην απαγωγή του Σέρβου υπουργού συµµετείχαν και δύο τζιπ µε τα διακριτικά της EULEX, δηλαδή του γραφείου της Ε.Ε. στο Κοσσυφοπέδιο! Βεβαίως, το πρόβληµα εκεί δεν πρόκειται να επιλυθεί χωρίς τη συµµετοχή των Σέρβων, τους οποίους η αλβανική πλευρά θέλει να αγνοεί.
Οι Σέρβοι όµως είναι κάθετοι. Το Βόρειο Κόσοβο, όπως λέει το Βελιγράδι, δεν πρόκειται ποτέ να γίνει τµήµα του «λεγόµενου -κατά σερβική έκφραση- ανεξάρτητου Κοσόβου» ή της Μεγάλης Αλβανίας, µε την οποία συνδέει το Βελιγράδι τις όποιες εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο.
Η ΡΩΣΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ
Η Ρωσία παρακολουθεί στενά τα όσα συµβαίνουν στα Βαλκάνια. Μάλιστα, ο Πούτιν έχει µιλήσει για τη µετά τον Ψυχρό Πόλεµο επέκταση του ΝΑΤΟ στη Βαλκανική. Η προσπάθεια της Ρωσίας να επεκτείνει την επιρροή της στη νοτιοανατολική Ευρώπη γίνεται εδώ και χρόνια µέσω της οµόθρησκης Σερβίας. Οπως επισήµανε ορθά προ καιρού ο «Independent», βασικός στόχος της Μόσχας είναι να αποθαρρύνει τα ∆υτικά Βαλκάνια και συγκεκριµένα την Αλβανία, τη Βοσνία, τα Σκόπια, το Μαυροβούνιο (το οποίο όµως έγινε δεκτό στο ΝΑΤΟ πέρυσι), το Κόσοβο και τη Σερβία ακόµη, να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Αλλά και να συνδεθούν µε την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Από την πλευρά τους, οι Βρυξέλλες θεωρούν ότι η ιδιότητα του µέλους από τις χώρες των ∆υτικών Βαλκανίων θα αποτελέσει κίνητρο για µεταρρυθµίσεις στην άστατη βαλκανική περιοχή. Το αστείο του ευρωπαϊκού επιχειρήµατος έγκειται στο γεγονός ότι η Ευρώπη, που διαµέλισε τη Γιουγκοσλαβία, δεν κατόρθωσε ποτέ να ανταποκριθεί στην αντιµετώπιση των εσωτερικών συρράξεων που ήταν η συνέπεια του διαµελισµού, που η ίδια η Ευρώπη ευνόησε!
Τώρα οι Ευρωπαίοι φοβούνται ότι η Ρωσία θα υποδαυλίσει εντάσεις στη Βαλκανική εξοπλίζοντας τη Σερβία, ενώ συγχρόνως επιχειρεί να αποσταθεροποιήσει τις γειτονικές Βοσνία, Μαυροβούνιο και Σκόπια.
Οντως, υπάρχουν κίνδυνοι για µία νέα βαλκανική σαλάτα, η οποία όµως «µαγειρεύτηκε» από την ίδια την ευρωπαϊκή πολιτική. Το αν θα προκαλέσουν οι Σέρβοι αναταραχή στα Βαλκάνια µε την υποστήριξη της Ρωσίας είναι ένα ζήτηµα που µένει να αποδειχθεί και που έχει ως προϋπόθεση τη στάση των Αλβανών, που δεν έχουν εγκαταλείψει τον µεγαλοϊδεατισµό τους. Συγχρόνως, βλέπουµε και άλλους παίκτες να επεκτείνονται προς τη Βαλκανική.
Οπως, λ.χ., ο ιδιόρρυθµος και αµφιλεγόµενος Ούγγρος πρωθυπουργός, ο οποίος επιχειρεί να αυξήσει την επιρροή του σε ορισµένες βαλκανικές χώρες τόσο µέσω επενδυτικών προγραµµάτων όσο και µε την εκµετάλλευση του Μεταναστευτικού. Κυρίως δε επειδή στο κρίσιµο αυτό ζήτηµα ορισµένες βαλκανικές ηγεσίες τον έχουν ως πρότυπο για τα δικά τους αυταρχικά και εθνικιστικά καθεστώτα.