του Νίκου Σίμου

Καλές και χρήσιμες οι δημοσκοπήσεις ως εργαλείο ερμηνείας κάποιων τάσεων, πλην όμως πρόκειται για τάσεις της συγκεκριμένης στιγμής. Πρόκειται κάτι σαν φωτογραφικές απεικονίσεις. Αντιθέτως θα πρέπει να στεκόμαστε σε άλλα περιστατικά και γεγονότα τα οποία δείχνουν την πραγματική κατάσταση των ενδεχόμενων τάσεων της κοινωνίας.

Ένα πρώτο παράδειγμα. Θα πρέπει λ.χ. να θυμίσουμε τη φράση του μακαρίτη του Ανδρέα Παπανδρέου ότι την κατάσταση μιας χώρας την κρίνεις από πόσους ζητιάνους συνανατάς στο δρόμο; Βεβαίως ο συγκεκριμένος ηγέτης έβαλε το δικό του λιθαράκι, μάλλον ογκώδη θεμέλιο λίθο, στο να φτάσει η χώρα στη σημερινή της κατάσταση. Όμως η ζοφερή πραγματικότητα σήμερα είναι ότι πλέον δεν είναι μόνο ξένοι μετανάστες οι επαίτες που κατακλύζουν τους ελληνικούς δρόμους. Και όπως λέει και μια σοφή γιαγιά, κάποτε έβλεπες τους κάδους των σκουπιδιών ξέχειλους. Τώρα, πολλές γειτονιές τις έχουν ελαφρώσει από κάδους του Δήμου.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι τα... ενεχυροδανειστήρια με τις διαφημιζόμενες αγορές χρυσού και ασημικών! Έχουν ξεπεταχτεί σαν σαλιγγάρια όταν κάποτε ζήτημα αν συναντούσες κανένα αραιά και πού, ενώ τώρα μπορεί να συναντήσεις και δύο στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο. Κι αυτό κάτι λέει. Ότι δηλαδή ακόμη και εύπορα μέλη της μεσαίας τάξης βρίσκονται στην ανάγκη να πωλήσουν τιμαλφή και, ό, τι άλλη κινητή αξία έχουν, προκειμένου να επιβιώσουν.

Πίσω από αυτά τα δύο παραδείγματα κρύβονται πολλοί συνάνθρωποί μας. Ένα πολύ μεγάλο μέγεθος του εκλογικού σώματος. Η κατάσταση στην οποίαν έχουν βρεθεί επηρεάζει και τις διαθέσεις τους απέναντι στα κόμματα. Η κατάστασή τους ισοπεδώνει κάθε παλαιά ιδεολογική τους ταυτότητα. Ίσως είναι πολύ δύσκολο να προσδιορίσει κανείς τι θα ψηφίσουν. Πιο βέβαιο είναι η στάση που θα κρατήσουν απέναντι σε όλο το πολιτικό σύστημα. Διότι το πως φτάσαμε ως εδώ είναι ευθύνη, τελικώς, πολλών. Και αυτών που λαϊκιζαν ασύστολα αλλά και αυτών που δεν άφηναν να γίνει καμμιά μεταρρύθμιση. Και το εύρος στο οποίο κινούνται οι υπέθυνοι είναι από την άκρα αριστερά ώς την άκρα δεξιά.