Τα πράγματα είναι (περίπου) απλά. Η περίπτωση του Αλέξη Τσίπρα είναι η ιστορία της βίαιης ωρίμανσης και της πολιτικής χειραφέτησης σε συνθήκες πανικού. Είναι η οδυνηρή απόδειξη πως ο καπιταλισμός, η γεωπολιτική, η οικονομία και οι αγορές διαθέτουν κανόνες ως επί το πλείστον ανυπέρβλητους. Άλλως πως «είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε»…

Όσο κι αν φαίνεται περίεργο ο Αλέξης Τσίπρας έχασε το στοίχημα σε δύο «ιστορικές» για τον ίδιο συγκυρίες.

Η πρώτη είναι το καλοκαίρι του 2013 όταν απέτυχε παταγωδώς να επιβάλει την κατάργηση των συνιστωσών και την ομογενοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ίδιος και οι σύντροφοί του έκρυψαν, απλώς, τα σκουπίδια κάτω από το χαλάκι της επίπλαστης ενότητας, και ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, από την άλλη, κατόρθωσε να κατοχυρώσει εαυτόν ως τη διακριτική ισχυρή παρουσία που διεκδικούσε αποφάσεις και μοιρασιά οφικίων με…ποσοστώσεις (60-40%).

Αυτή η πανσπερμία απόψεων –ενίοτε αντιφατικών και ουτοπικών- μπορεί να υπήρξε για ορισμένους γοητευτική στην εποχή της αντιπολίτευσης, μετατράπηκε, όμως, σε γραφική, επικίνδυνη και, εν τέλει, διασπαστική και καταστροφική κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης.

Ως προς αυτό, ο Τσίπρας έχασε το παιχνίδι το καλοκαίρι του 2013 και πλήρωσε το αντίτιμο του στοιχήματος το καλοκαίρι του 2015.

Η δεύτερη συγκυρία αφορά την περίοδο της διακυβέρνησης και την αδυναμία του να οργανώσει μια κυβέρνηση και έναν κομματικό μηχανισμό με συναίσθηση εξουσίας και ένστικτο επιβίωσης.

Το επιχείρημα «δεν θα τολμήσει κανείς να ρίξει την πρώτη αριστερή κυβέρνηση και να στείλει την Αριστερά εβδομήντα χρόνια πίσω» ακουγόταν πειστικό αλλά ήταν μόνο μια συναισθηματική αρλούμπα.

Στην αρχή, εξάλλου, εμφανίστηκε να έχει πείσει τον εαυτό του (!) ότι, πράγματι, μπορούσε να αλλάξει την Ευρώπη, άντε με λίγη βοήθεια από τον Iglesias των Podemos και τον Μελανσόν. Η ευρωπαϊκή χειραφέτηση του άργησε πολύ και στοίχισε πολύ. Ίσως και ο ίδιος να αιφνιδιάστηκε όταν βρήκε συμμάχους σε σοσιαλδημοκράτες, ακόμα και συντηρητικούς, την ώρα που οι ευρωπαίοι αύντροφοί του παρακολουθούσαν –δίχως ίχνος…συντροφικότητας- τον Σόϊμπλε να τον σφυροκοπά.

Μετά απ΄ όλα αυτά τα σύντομα, ίσως φανεί παράξενος ο ισχυρισμός μου αλλά οφείλω να τον διατυπώσω.

Αυτή η σκληρή και οδυνηρή «κληρονομιά» του Τσίπρα δεν πρέπει να πάει χαμένη. Ναι, στοίχισε πολύ στη χώρα και επισώρευσε δεινά στα δεινά της 5ετίας των δύο πρώτων μνημονίων.

Όμως, έχει αφήσει και ένα στίγμα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Κατά τη γνώμη μου είναι χρησιμότερος κάποιος που έχει σφυρηλατηθεί στις ήττες, ακόμα και στον διασυρμό, αλλά τον σέβονται οι αντίπαλοί του από οιονδήποτε που προτιμά να μην δίνει μάχες και να απέρχεται ατσαλάκωτος από τα σαλόνια των ευρωπαϊκών θεσμών ή από όσους πειθήνια κινήθηκαν έναντι των απαιτήσεων.

Βεβαίως, αυτή η χρησιμότητα απορρέει από την ίδια τη συναίσθηση των πραγμάτων, των ισορροπιών και των συσχετισμών που έχει αποκτήσει ο ίδιος ο Τσίπρας. Μένει να μας πείσει.

Προσώρας, ο προεκλογικός του λόγος είναι παλαιάς κοπής, σχεδόν απογοητευτικός.

Δεν είναι ο Ευρωπαίος Τσίπρας της μάχης και, έστω, της ήττας. Είναι ένας κουρασμένος 40άρης που αναζητά τον «στρατό» του και την αίγλη των τροπαίων του.

Επαναλαμβάνω. Στο χέρι του είναι…

Αλλά, προσοχή, χρήσιμος για αυτό που τον αξιολογούν οι πολίτες. Όχι για ρόλους που του αναθέτει ο εγωϊσμός του.

Κι αν οι πολίτες του δείξουν…δρόμο, οφείλει να τον ακολουθήσει. Και όχι να οχυρωθεί στην ασφαλή πρόσκαιρη αποστρατεία.