Διεθνείς αναλυτές και επενδυτές έχουν ήδη βαπτίσει το 2016 «χρονιά-σοκ» ή «έτος των μεγαλύτερων ανατροπών», καθώς έκαναν τις μελέτες τους και κατέληξαν σε προβλέψεις-εκπλήξεις όσον αφορά την παγκόσμια οικονομία. 

Μιλούν για ριζικές αλλαγές, αλλά και για στροφή σε νέα επενδυτικά εργαλεία, που θα ανέβουν σκαλοπάτι στη λίστα με τις πιο κερδοφόρες πολυτελείς αγορές, με την αγορά τέχνης να πέφτει και αυτή, στο πλαίσιο της δίνης των μεγάλων μεταβολών.

Στο δικό μας έδαφος, που ήδη βιώνει μια από τις πιο δυσμενείς περιόδους, οι προβλέψεις δεν είναι τόσο δραματικές, καθώς στο βάθος του ελληνικού χρηματιστηρίου τέχνης οι brokers και οι επενδυτές έχουν δει «φως στο τούνελ».

Από τη μια, η χρονιά είναι ιδανική για το χτίσιμο νέων δυνατών υπογραφών που τώρα θα μπουν στην αγορά και θα αρχίσουν να διαμορφώνουν το συλλεκτικό και επενδυτικό κοινό τους και, από την άλλη, θα είναι ευνοϊκή για κάποια δυνατά ονόματα και θέματα της ελληνικής τέχνης. Ενα τέτοιο παράδειγμα είναι οι βασικές υπογραφές της γενιάς του ’60.

ΟΤΑΝ ΤΟ 2008 ΥΠΗΡΧΕ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΑΝΟΔΟΥ

Για τους ιστορικούς τέχνης και για τους καλά εκπαιδευμένους επενδυτές ακούγεται εσφαλμένη κίνηση και συχνά μια εντελώς επιδερμική προσέγγιση της αγοράς, όταν ένα έργο επιλέγεται βάσει των αρχιτεκτονικών σχεδίων ενός χώρου ή των τάσεων στο interior design. Από την άλλη, δεν παύουν αυτής της κατηγορίας οι αγοραστές να σώζουν πολλές φορές την παρτίδα στις «πεθαμένες» ελληνικές δημοπρασίες με τις πλειοδοσίες τους.

Ας μην ξεχνάμε, δε, ότι μια επιλογή που έχει γίνει με άξονα το γούστο ή τη διακόσμηση δεν σημαίνει ότι δεν συνδέεται και με τις τάσεις της αγοράς ή της εικαστικής πορείας μιας υπογραφής.

Κάπως έτσι είχαν μπερδευτεί οι δύο απόψεις, όταν νέοι αγοραστές, που ήταν ιδιαίτερα θερμοί το διάστημα 2000-2007, είχαν στραφεί στα πολύ σύγχρονα έργα τέχνης - ως αποτέλεσμα εποχής, αλλά ακόμα και των τάσεων που κυριαρχούσαν στο real estate: μίνιμαλ σπίτια πολλών τετραγωνικών, υπερμεγέθη έργα, εικαστικές καινοτομίες, art εγκαταστάσεις...

Οσοι ήταν τότε μέσα στο σύστημα της ελληνικής αγοράς είχαν δει ότι οι μεγάλοι εικαστικοί της Γενιάς του ’60 θα σημείωναν στο μέλλον περιθώριο ανόδου. Πράγματι, από το 2008-2009 έως σήμερα, αντιπροσωπευτικά και καλής ποιότητας έργα των Τσίγκου, Γαΐτη, Πράσινου, Κεσσανλή, Κανιάρη, Παύλου, Μάρθα, Κοντόπουλου, Σπυρόπουλου, Τάκη κ.ά., όταν έγιναν σωστές επιλογές για το πώς, πού και πότε θα εμφανίζονταν προς πώληση, έδωσαν χρήματα στους πωλητές τους, αρκετές φορές πιο πολλά από εκείνα που είχαν αρχικά τοποθετήσει ή που αναμενόταν να πάρουν.

ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ «ΧΑΡΤΙΑ»;

Είναι οι μεγάλες υπογραφές της Γενιάς του ’60 τα σημερινά sure sellers της αγοράς τέχνης σήμερα;

Θα ήταν μεγάλη παγίδα, εάν κάποιος βιαζόταν να απαντήσει καταφατικά. Ιδίως τώρα, που το πάνω χέρι στη διαμόρφωση των τάσεων και των τιμών δεν το έχουν οι οίκοι δημοπρασιών, όπως στο παρελθόν, αλλά οι αγοραστές.

Είναι, όμως, σαφές ότι κάποιοι συνεχίζουν να υποστηρίζουν τις υπογραφές της γενιάς του ’60, καθώς ξέρουν ότι είναι μια ειδική κατηγορία, που μπορεί να αποφέρει κέρδη στους επενδυτές και κύρος στους συλλέκτες. Ακόμα και αν πρόκειται για το νέο αίμα των αγοραστών.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ε», μια πολύ μεγάλη κίνηση ετοιμάζεται για το καλοκαίρι, καθώς αναμένεται να στηθεί έκθεση στην Πινακοθήκη των Κυκλάδων στην Ερμούπολη, αποκλειστικά με έργα της γενιάς του ’60, η οποία θα δώσει στίγμα για τις τιμές τους.

Θα συγκεντρωθούν έργα από καλές συλλογές ή ακόμα και από τα ατελιέ των καλλιτεχνών που είναι εν ζωή και που ίσως πρώτη φορά εμφανίζονται δημοσίως. Ενδέχεται να παρουσιαστούν έργα λιγότερων από δέκα καλλιτεχνών - ως βασικοί (Κεσσανλής, Τσόκλης, Παύλος, Καράς) αλλά και δυνατοί στο διεθνές χρηματιστήριο τέχνης (Τάκης, Κουνέλης, Σαμαράς, Χρύσα, Κανιάρης). 

Ηδη, κάποιοι από τους συντελεστές πραγματοποιούν συναντήσεις με συλλέκτες, εφοπλιστές, επιχειρηματίες αλλά και με τους υπευθύνους των συλλογών ελληνικών τραπεζών για τη συγκέντρωση και την τελική επιλογή των έργων, ενώ στα σχέδια είναι και μια πολυτελής έκδοση καταλόγου στον οποίο θα συμπεριλαμβάνονται όλα τα ονόματα των εκπροσώπων της Γενιάς του ’60, πιθανώς με φωτογραφίες και βιογραφικά στοιχεία.


Η κίνηση αυτή σίγουρα θα τονώσει τους ήδη κυρίαρχους της αγοράς (Τάκης, Παύλος), αλλά και θα τονώσει τα επίπεδα των υπολοίπων, είτε στην τοπική είτε στη διεθνή αγορά.