Tο… πουλέν του Δάκη Ιωάννου στα δικαστήρια
Στο χρηματιστήριο τέχνης, η έμπνευση καταλήγει σε μίμηση και η μίμηση σε αντιγραφή, που, με τη σειρά της, μπορεί να γίνει αιτία για σοβαρές διαμάχες, με μόνη κατάληξη τα δικαστήρια. Ειδικά εάν εμπλέκονται παράγοντες του κλάδου ή εικαστικοί που αποτελούν «χρυσές» υπογραφές στη διεθνή αγορά, με τα έργα τους να είναι στην κορυφή των πιο υψηλών τιμών πωλήσεων.
Οπως ακριβώς στην περίπτωση του Τζεφ Κουνς. Του εκκεντρικού και πιο εύρωστου οικονομικά καλλιτέχνη, παγκοσμίως, κατά του οποίου ασκήθηκε αγωγή στο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο του Μανχάταν από τον φωτογράφο Μίτσελ Γκρέι για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων.
ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Η ΕΡΓΟ;
Ο Μίτσελ Γκρέι, ισχυρίζεται πως μια φωτογραφία που είχε ο ίδιος τραβήξει το 1986, για τους σκοπούς της διαφημιστικής καμπάνιας του Gordon’s Gin, αντιγράφηκε από τον Τζεφ Κουνς και μάλιστα την ίδια χρονιά.
Αν και είναι σύνηθες, οι εικαστικοί να χρησιμοποιούν εικόνες ή λογότυπα από τα mass media ή τον χώρο της Διαφήμισης και να τα αναμορφώνουν σε έργο τέχνης προσθέτοντας μια άλλη ματιά ή χωρίς να κάνουν καμία παρέμβαση, αυτό που έκανε τον Γκρέι να φτάσει στην αγωγή ήταν ότι δεν έγινε καμία αναφορά στο έργο ή το όνομά του. Ισχυρίζεται πως ο Κουνς, όχι μόνο χρησιμοποίησε τη δική του εμπορική φωτογραφία χωρίς άδεια, αλλά δεν έκανε και καμία δική του παρέμβαση.
ΟΙ ΔΥΟ ΕΚΚΕΝΤΡΙΚΟΙ
Ο Τζεφ Κουνς υπήρξε φίλος και προσωπικός χρηματιστής του μεγάλου συλλέκτη και επιχειρηματία Δάκη Ιωάννου (JP & ΑΒΑΞ, Ιδρυμα ΔΕΣΤΕ). Ο Ιωάννου τον ανακάλυψε, τον υποστήριξε, αγόρασε πολλά έργα του και συνέβαλε κατά έναν πολύ μεγάλο βαθμό στο να ανέβουν τα επίπεδα των τιμών τους. Αλλωστε, η εκκεντρική τέχνη του ταίριαζε απόλυτα με το ιδιαίτερο συλλεκτικό του γούστο και τον ιδιόρρυθμο χαρακτήρα του επιχειρηματία. Πολλές φορές τα ονόματά τους πρωτοστατούσαν στα διεθνή ΜΜΕ, λόγω των έργων του Κουνς, των τιμών που πιάνουν, αλλά και του παρελθόντος του, καθώς σε πολλά έργα του πρωταγωνιστούσε ο ίδιος με τη σύζυγό του, Ιλόνα Στάλερ ή Τσιτσιολίνα, πρώην πορνοστάρ.
Το 2008, τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης είχαν οργιάσει, καθώς για πρώτη φορά σάλπαρε στα ελληνικά νερά η θαλαμηγός του Δάκη Ιωάννου, με το όνομα «Guilty», την οποία είχε φιλοτεχνήσει ο Τζεφ Κουνς.
Βάσει των εκθέσεων της ArtPrice, τα έργα του Κουνς είναι στην πρώτη γραμμή των πωλήσεων και θεωρούνται μια από τις πιο σωστές επενδυτικές επιλογές στις πολυτελείς αγορές. Μάλιστα, η Artnet, όταν συνέκρινε την πορεία της αγοράς του με τον χρηματιστηριακό δείκτη S&P 500, φάνηκε να τον... συντρίβει πανηγυρικά, δείχνοντας πόσο καλύτερες αποδόσεις θα είχε κάποιος εάν είχε επενδύσει στα έργα του τη δεκαετία 2004-2014 και όχι στο χρηματιστήριο.
ΔΙΕΚΔΙΚΕΙ ΚΕΡΔΗ
Το έργο του Τζεφ Κουνς «I could Go For Something Gordon’s» είναι μέρος της σειράς «Luxury and Degradation Series». Είχε πουληθεί το 2008 προς 2,4 εκατ. δολάρια. Ο φωτογράφος Μίτσελ Γκρέι ελπίζει να κερδίσει ένα μέρος από τα κέρδη για ένα έργο που θεωρεί ότι είναι δικό του και μόνο δημιούργημα.
Ωστόσο, ο Κουνς φαίνεται να μην έπεσε από τα σύννεφα από την αντίδραση του Γκρέι, καθώς έχει ξαναδεχτεί στο παρελθόν αγωγές για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Παραδέχτηκε, μάλιστα, ότι ούτε όταν είχε χρησιμοποιήσει γνωστά ποτά για τη δουλειά «Luxury and Degradation series» είχε ζητήσει κάποια άδεια.
ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΤΟΥ JEFF KOONS
Το γράφημα δείχνει τη σύγκριση αγοράς έργων τέχνης του Τζεφ Κουνς κατά την περίοδο 2004-2014 και την πορεία του χρηματιστηριακού δείκτη S&P 500.
Φαίνεται ξεκάθαρα πως αν κάποιος είχε τοποθετήσει τα χρήματά του στα έργα του Κουνς τη δεκαετία 2004-2014, θα είχε πολύ περισσότερα κέρδη από ό,τι αν τα είχε βάλει στο χρηματιστήριο!
Από τις τελευταίες του συναλλαγές, χαρακτηριστική είναι η πώληση του έργου «Balloon Dog», μέσω οίκου Christie’s. Eίχε αλλάξει χέρια το 2013 αγγίζοντας 52 εκατ. δολάρια!
Παρομοίως, το 2014, το έργο «Cracked Egg» πουλήθηκε μέσω οίκου Christie’s προς 20.6 εκατ. δολάρια.