«Εχουμε ένα βασικό κεφάλαιο της τάξης των 100 εκατ. δολαρίων και σκοπεύουμε να αγοράσουμε τα καλύτερα ρωσικά έργα τέχνης» έλεγε πριν από λίγα χρόνια η διοίκηση του Aurora, ενός από τα πιο ισχυρά funds ρωσικής τέχνης που έχουν εμφανιστεί την τελευταία δεκαετία στη διεθνή αγορά τέχνης. 

Στην ουσία, είχαν κάνει μια πολύ μεγάλη πρόβλεψη περί ανόδου των ρωσικών υπογραφών, που, ήδη, την τελευταία τριετία έχει αρχίσει να επιβεβαιώνεται.
Αρκεί μια πρόχειρη ματιά στα νούμερα για να διαπιστώσει κανείς ότι η αγορά ρωσικής τέχνης έχει σημειώσει άνοδο. Μόνο για το διάστημα 2014-2015 ο οίκος Sotheby’s κατέγραψε άνοδο 2% στην αγορά ρωσικής τέχνης. 
Αλλά ακόμα και στην πρωτογενή αγορά, οι γκαλερί όχι μόνο είδαν κινητικότητα όσον αφορά τα έργα Ρώσων καλλιτεχνών, αλλά επεκτάθηκαν και επιχειρηματικά.

Αυτό, λοιπόν, που συμβαίνει έρχεται να συμπληρώσει την ανάπτυξη που είχε αρχίσει πριν από κάποια χρόνια, ιδίως όσον αφορά την κατηγορία της σύγχρονης τέχνης και την προώθηση ανερχόμενων υπογραφών. Ιδίως τώρα που τα βλέμματα είναι στραμμένα στο «Ελληνορωσικό έτος 2016», το οποίο θα παίξει ιδιαίτερο ρόλο στην αγορά αλλά και στην Μπιενάλε της Μόσχας, στις δραστηριότητες του μουσείου Hermitage και, φυσικά, στο χρηματιστήριο ρωσικών έργων. Μήπως, λοιπόν, όλη αυτή η άνοδος προμηνύει νέες υπεραποδόσεις, αφήνουν τους πελάτες τους να διερωτώνται οι art dealers. 

 
«Ρωσική σαλάτα»
Το 2013, ο Charles Saatchi, ο πιο ισχυρός dealer και συλλέκτης έργων τέχνης στον κόσμο, διοργανώνει ειδική έκθεση με ρωσική τέχνη στο δικό του μουσείο στο Λονδίνο. 

Και όπως ξέρουν καλά οι παίκτες του art market, όταν ο Saatchi προτείνει κάποιον καλλιτέχνη, τότε αλλάζουν και οι τάσεις στην αγορά.

Art brokers ρωσικής τέχνης παρατηρούν κάτι ακόμη: Οτι μεγάλο ρόλο για τη ρωσική «έφοδο» παίζουν οι ετερόκλιτες, πολυάριθμες εθνικές ταυτότητες και φυλές που συνθέτουν τη σημερινή Ρωσία. Και όσοι προέρχονται από αυτή έχουν πλέον βάλει ρίζες στην Ευρώπη, στην Ασία και τη

Μέση Ανατολή, που είναι το επόμενο μεγάλο εκρηκτικό κέντρο στην αγορά τέχνης. 
Η Τζούντιθ Μπεναμού δεν διστάζει να γράψει το 2007 στο βιβλίο της για την «Αξία της τέχνης» ότι οι νέοι Ρώσοι αγοραστές σπρώχνουν τις τιμές στα έργα της διεθνούς σύγχρονης τέχνης, αλλά ο αραβικός κόσμος είναι αυτός που θα κάνει τον επόμενο «σεισμό» στην παγκόσμια αγορά και το μέλλον.
 
Αϊβαζόφσκι: Το blue chip των εφοπλιστών 

Πίνακες του Αϊβαζόφσκι, του πιο ξακουστού Ρώσου θαλασσογράφου, καταλαμβάνουν σημαντική θέση στο διεθνές χρηματιστήριο τέχνης, δίνοντας αποδόσεις σε όσους αποφασίζουν να πουλήσουν κάποιον πίνακά του. Αυτό ήταν και ο λόγος που σε παλαιότερο Greek Sale του οίκου Sotheby’s οι υπεύθυνοι αποφάσισαν στρατηγικά να συμπεριλάβουν μία από τις πιο σημαντικές θαλασσογραφίες του. Ισως όχι και τόσο τυχαία… 
Το έργο «Κατά μήκος της ακτής» (Along the Coast) είχε αγγίξει το 2010 806.012 ευρώ, αποτελώντας το πιο ακριβό έργο της ελληνικής δημοπρασίας και είχε καταλήξει σε Ρώσο αγοραστή.

Εκτόξευση για Fabergé
Τα Fabergé κινούνται ιδιαίτερα ικανοποιητικά ως ειδική κατηγορία στην αγορά ρωσικής τέχνης. Στις 2 Ιουνίου, ένα μικρό αυγό Fabergé, χρονολογίας 1890, φτιαγμένο στη Μόσχα από τον Oskar Pihl, είχε αρχική εκτίμηση 3.000 και τελικά διπλασίασε την αξία του, κάνοντας τελική τιμή 6.875 στερλίνες. Η αγορά των Fabergé ανέβηκε σημαντικά την τελευταία πενταετία, όταν είχε πουληθεί μέσω Sotheby’s η χαμένη κληρονομιά των Romanov και της δούκισσας Maria Pavlovna. Μάλιστα, είχαν σημειωθεί 60 τηλεφωνικά χτυπήματα. Η συνολική εκτίμηση κυμαινόταν μεταξύ 600.000 και 900.000 στερλινών και εντέλει έκανε τζίρο 7.073.300 στερλίνες! Στους πελάτες του οίκου υπήρξαν αγοραστές από Ρωσία, Ασία, Λονδίνο, Στοκχόλμη και Μέση Ανατολή. Μια ασημένια ταμπακέρα με το πορσελάνινο πορτρέτο του αυτοκράτορα Αλεξάνδρου ΙΙ πουλήθηκε προς 46.850 στερλίνες, σχεδόν δέκα φορές πιο πάνω από την αρχική υψηλή τιμή εκτίμησης (3.000-5.000 λίρες), ενώ μια χρυσή αυτοκρατορική ταμπακέρα Fabergé αγοράστηκε έναντι 612.250 στερλινών, δώδεκα φορές πάνω από την αρχική υψηλή εκτίμηση. Τέλος, ένα ζευγάρι χρυσών μανικετόκουμπων Fabergé χρονολογίας 1884, δημιουργία του κορυφαίου τεχνίτη August Holmström, πουλήθηκαν προς 103.250 λίρες, περισσότερο από είκοσι φορές πάνω από την αρχική υψηλή τιμή εκτίμησης. 


 
Βοστόκ…

Το 2011, ο οίκος Sotheby’s διοργάνωσε μία από τις πιο επιθετικές προωθήσεις παγκοσμίως. Ηταν για τη διαστημική κάψουλα Vostok 3KA-2, με την οποία το 1961 ο Yuri Gagarin εκτοξεύτηκε έξω από την ατμόσφαιρα της Γης και έγινε ο πρώτος άνθρωπος που ταξίδεψε στο Διάστημα. Το Vostok 3KA-2 μετέφερε τον Ivan Ivanovich, ένα ανθρώπινο ομοίωμα και έναν σκύλο, τη Zvezdochka, σε τροχιά γύρω από τη Γη και εισήλθε στον χώρο πάνω από τη Ρωσία 115 λεπτά αργότερα. Προωθώντας και τιμώντας τον Σοβιετικό κοσμοναύτη έβγαλε προς πώληση στο saleroom της Νέας Υόρκης τη διαστημική αυτή κάψουλα, που αγοράστηκε έναντι 2882.500 δολαρίων.
«Οχι μόνο δεν υπάρχουν άλλα δείγματα του πρώτου διαστημόπλοιου εκτός Ρωσίας, αλλά αυτή η κάψουλα υπήρξε καθοριστική στη διαστημική ιστορία, καθώς έδωσε το “πράσινο φως” για το εντυπωσιακό επίτευγμα του Gagarin» δήλωνε ο αντιπρόεδρος και επικεφαλής των Special Projects του οίκου Sotheby’s. 
 
Πολιακόφ, Γκορμπατσόφ στις ΗΠΑ
Στραμμένο είναι το ενδιαφέρον εμπόρων, συλλεκτών και επενδυτών στον πίνακα του Serge Poliakoff και στην αφηρημένη σύνθεσή του (Composition abstraite ) χρονολογίας 1955. Πρόκειται για λάδι σε καμβά με διαστάσεις 100x81 εκ., που θα βγει προς πώληση σε δημοπρασία του οίκου Bonhams την 1η Ιουλίου. Eχει προέλευση την γκαλερί Ariel στο Παρίσι και η εκτίμησή του κυμαίνεται μεταξύ 160.000 και 250.000 ευρώ.


Στις 15 Ιουνίου, στον ίδιο οίκο στο παράρτημα της Νέας Υόρκης, θα εμφανιστούν στη δευτερογενή αγορά posters πολεμικής και πολιτικής προπαγάνδας από τη Ρωσία. Πρόκειται για μια κατηγορία που έχει ιδιαίτερη απήχηση όχι μόνο στους Ρώσους συλλέκτες αλλά και στους Ευρωπαίους. Επιπλέον, πρόκειται για μια low budget αγορά. Το ενδιαφέρον μονοπωλεί το πόστερ με τον Γκορμπατσόφ με τίτλο «Glansost… Gorbachev… Perestroika», του εικαστικού Otets Kuzkin (ψευδώνυμο). Η τιμή εκτίμησής του κυμαίνεται μεταξύ 2.000 και 3.000 δολαρίων.


Η πιο ακριβή Ρωσίδα
Η Natalia Goncharova είναι η πιο ακριβή γυναικεία υπογραφή της Ρωσίας. Τον Νοέμβριο του 2007, σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s, το έργο της «Bluebells» πουλήθηκε για 4.271.092 ευρώ, ενώ τον Ιούνιο του 2007, σε δημοπρασία των Christie’s, το έργο της «Picking Apples» έφτασε τα 9,9 εκατ. δολάρια. 
Στους Sotheby’s του Λονδίνου το έργο της «Still Life of Peaches and Red Flowers» (1910) έχει μπει στη λίστα με τις πιο πετυχημένες πωλήσεις. Είχε πουληθεί το 2008 στον Ουκρανό συλλέκτη Alexander Adamovsky για1,16 εκατ. στερλίνες. Την ίδια χρονιά, ένα άλλο έργο της, με τίτλο «Nature Morte aux Fruits» (Still Life, Fruit) (1912-13), αγοράστηκε έναντι 2, 28 εκατ. στερλινών. 

Ντα Σκόραι Βστριέτσι! (Καλή Αντάμωση στα ρώσικα)