ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Ο Αντώνης της διπλανής μπουκαπόρτας
Είναι λειτουργικά και πολιτικά κρίσιμο το γεγονός ότι το Λιμεναρχείο αντέδρασε με μεγάλη καθυστέρηση και μόνο όταν βρέθηκε υπό πίεση
Λες και μας έχουν καταραστεί! Δεν προλάβαμε να συνέλθουμε από το πρώτο κύμα των πυρκαγιών του Ιουλίου και μας προέκυψε το δεύτερο και πιο καταστροφικό κύμα του Αυγούστου. Και πριν προλάβουμε να συνέλθουμε από τη νέα καταστροφή, μας προέκυψε η πρωτοφανής καταιγίδα με τις εκτεταμένες καταστροφικές πλημμύρες. Και για να μη νομίζουμε ότι τα έχει βάλει με τη συλλογική μας ψυχολογία μόνο η Φύση, προέκυψε και το απίστευτο έγκλημα στο λιμάνι του Πειραιά, για να μας υπενθυμίσει ότι τα τέρατα ζουν ανάμεσά μας, ή, για να είμαι πιο ακριβής, κάποιοι από εμάς μπορούν σε κάποιες συνθήκες να συμπεριφερθούν σαν τέρατα. Φαντάζομαι ότι εάν την προηγούμενη ημέρα έλεγες στους φονιάδες ναυτικούς ότι αύριο θα σκοτώσετε έναν άνθρωπο, θα σε κοίταζαν έκπληκτοι και θα διαμαρτύρονταν έντονα για τη φράση σου. Κι όμως, έπραξαν αυτό που λίγες ώρες πριν θεωρούσαν αδιανόητο. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί τους δράστες. Ούτε είναι επαρκής εξήγηση αυτό που λέει ο λαός «η κακιά στιγμή». Χωρίς να υπάρχει το υπόστρωμα που επιτρέπει σε κάποιον να συμπεριφερθεί όπως συμπεριφέρθηκαν οι δράστες, «η κακιά στιγμή» δεν παράγει από μόνη της ένα τόσο απεχθές έγκλημα. Κι αυτό αποδεικνύεται από ένα απλό γεγονός. Ας υποθέσουμε ότι πάνω στην «κακιά στιγμή» έσπρωξαν το αθώο θύμα, με αποτέλεσμα να πέσει στη θάλασσα. Αν ήταν μόνο «η κακιά στιγμή» δεν θα έπρεπε, μόλις είδαν τον δύστυχο Αντώνη στα κύματα, να «ξυπνήσουν» και σοκαρισμένοι από το αποτέλεσμα του τσαμπουκά τους να σπεύσουν να τον σώσουν, πέφτοντας και οι ίδιοι στη θάλασσα και ως πράξη εξιλέωσης από την πράξη τους; Δεν το έκαναν. Αντιθέτως, παράτησαν το θύμα τους και έδωσαν εντολή στο πλοίο να αναχωρήσει, υπογράφοντας τη θανατική καταδίκη του Αντώνη, αφού βρέθηκε όχι απλώς στο νερό αλλά και στην τρομερή θαλασσοταραχή που προκαλούν οι μηχανές ενός τόσο μεγάλου πλοίου. Είναι ακριβώς αυτή η συμπεριφορά των θυτών που δεν αφήνει κανένα περιθώριο για ελαφρυντικά. Δεν είμαι δικαστής, αλλά αυτά μου υπαγορεύει η κοινή λογική. Όπως αναγνώρισα τον ρόλο της «κακιάς στιγμής», έτσι και δεν μπορώ να τη μετατρέψω σε παράγοντα άμβλυνσης της πρόδηλης ευθύνης των ναυτικών του «Blue Horizon». Από την αρχή, άλλωστε, η συμπεριφορά τους ήταν ανεξήγητα επιθετική.
Ναι μεν ο κανονισμός λέει πως για λόγους ασφαλείας δεν μπορούν να εισέλθουν επιβάτες, αλλά όπως φάνηκε από τα αδιάψευστα βίντεο που κυκλοφόρησαν, όταν ο Αντώνης προσπάθησε να εισέλθει στο πλοίο ο καταπέλτης ήταν κάτω και οι ναυτικοί χρησιμοποίησαν βία για να τον πετάξουν έξω, προκαλώντας όσα ακολούθησαν με πρωταγωνιστές στο έγκλημα τους ίδιους. Ότι κάτι «σάπιο» υπήρχε σ’ αυτό το πλοίο αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι το πλήρωμα έδειξε να αγνοεί τις έντονες διαμαρτυρίες άλλων επιβατών. Αλλά και ο πλοίαρχος αρνήθηκε να δεχθεί τους διαμαρτυρόμενους, γεγονός που τον καθιστά ηθικά, πειθαρχικά και ενδεχομένως και ποινικά συνένοχο.
Όλα τα παραπάνω είναι αυταπόδεικτα. Αυτό, όμως, που απαιτεί διεξοδική έρευνα είναι ο ρόλος του Λιμενικού. Στο βίντεο δεν φαίνεται να υπάρχει λιμενικός, αλλά δεν αποκλείεται να υπήρχε πιο πέρα, δεδομένου ότι πάντα υπάρχει τουλάχιστον ένας κατά την αναχώρηση ενός μεγάλου πλοίου, όπως το «Blue Horizon». Άλλωστε, ο ίδιος ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας δήλωσε ότι λιμενικός υπήρχε στον χώρο. Εάν πράγματι υπήρχε, πώς είναι δυνατόν να μην αντιλήφθηκε ένα τόσο δραματικό περιστατικό; Και αν το αντιλήφθηκε, πώς αντέδρασε; Δεν έπρεπε να σταματήσει το πλοίο και να προβεί σε άμεσες ενέργειες διάσωσης του θύματος;
Τίποτα από αυτά δεν έγινε. Το «Blue Horizon» ξεκίνησε για το ταξίδι του και επέστρεψε στον Πειραιά σαράντα τόσα λεπτά από την αναχώρησή του. Και για να συμβεί αυτό, χρειάστηκε η παρέμβαση πολιτών που είχαν γίνει μάρτυρες του περιστατικού και προς τιμήν τους δεν έστρεψαν αλλού το βλέμμα τους. Είναι λειτουργικά και πολιτικά κρίσιμο το γεγονός ότι το Λιμεναρχείο αντέδρασε με μεγάλη καθυστέρηση και μόνο όταν βρέθηκε υπό πίεση. Θα ήταν βαρύ να ισχυριστώ ότι επιχείρησε να κουκουλώσει τον φόνο, παρουσιάζοντάς τον σαν ατύχημα, αλλά σίγουρα δεν μπορούμε και να του δώσουμε εύσημα για την αντίδρασή του. Αντιθέτως, επιβάλλεται διεξοδική έρευνα και η επιβολή αυστηρών πειθαρχικών κυρώσεων εάν εντοπιστούν ευθύνες. Άλλωστε, είναι κοινό μυστικό ότι υπάρχουν διαπλοκές ανάμεσα στο Λιμενικό και στις ναυτιλιακές εταιρείες. Προφανώς, η συνεργασία τους είναι επιβεβλημένη, αλλά ο ρόλος τους είναι διαφορετικός. Το Λιμενικό οφείλει να ελέγχει και μάλιστα αυστηρά για την τήρηση των κανόνων.
Αυτό που συνέβη στο λιμάνι του Πειραιά δεν είναι σημαντικό μόνο επειδή έχασε τη ζωή του ένας παντελώς αθώος. Είναι σημαντικό και σ’ ένα άλλο επίπεδο. Είναι κοινός τόπος ότι ο τουρισμός είναι η λεγόμενη «βαριά βιομηχανία» της Ελλάδας. Και τουρισμός σημαίνει σε μεγάλο βαθμό νησιά. Και βεβαίως νησιά σημαίνει ακτοπλοΐα. Τι μήνυμα έστειλε η συμπεριφορά των ναυτικών του «Blue Horizon» σε όσους ξένους σχεδιάζουν να επισκεφθούν την Ελλάδα και τα νησιά της; Μήπως ότι θα συναντήσουν και στα πλοία ένα φιλόξενο περιβάλλον, που θα χαρακτηρίζεται από ευγένεια και διάθεση εξυπηρέτησης; Προφανώς έστειλε το αντίθετο μήνυμα: ότι δεν αποκλείεται να πέσουν και οι ίδιοι θύματα της βίας τσαμπουκάδων ναυτικών.
Με άλλα λόγια, οι ναυτικοί του «Blue Horizon», εκτός από το γεγονός ότι ουσιαστικά σκότωσαν τον δυστυχή Αντώνη, έναν πελάτη της ναυτιλιακής εταιρείας στην οποία εργάζονται, κατάφεραν και βαρύ πλήγμα στον ελληνικό τουρισμό. Ούτε οι πιο ακριβές διαφημίσεις δεν είναι ικανές να διορθώσουν την απεχθή εντύπωση που δημιούργησαν στη διεθνή κοινή γνώμη και άρα και στους υποψήφιους επισκέπτες της Ελλάδας οι σοκαριστικές εικόνες που μετέδωσαν τα διεθνή ειδησεογραφικά δίκτυα.