Το οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό οικοδόμημα έχει εισαχθεί και παραμένει σε τροχιά κατάρρευσης. Προφανώς και βιώνουμε μία κρίση μετάβασης σε μια κοινωνία διαφορετική, σε μια άλλη διάταξη των παγκόσμιων δυνάμεων και σχέσεων. Ούτε καν το μέλλον της Ελλάδας ως ευρωπαϊκής επαρχίας είναι εξασφαλισμένο. Έχει ήδη διαρραγεί ο εθνικός ιστός της χώρας. Κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν και για τίποτα. Τους έχει όλους βαρεθεί! Η συσσωρευμένη απελπισία, οργή, αγανάκτηση ή όπως αλλιώς θέλετε να το περιγράψετε αναζητά μία δικλίδα εκτόνωσης. Και γ@μ@ την ελληνοτουρκική φιλία! Και εσύ, Έλληνα άνεργε, πτωχέ και ραγιά..., να τσαλαβουτάς στην προπαγάνδα του «Survivor».

H ψεύτικη αίσθηση ελπίδας ότι ως διά μαγείας θα αλλάξει η ωμή πραγματικότητα δεν με αφορά. Ήταν πάντα και θα είναι ένα επικοινωνιακό κυνικό ντελίριο, χρήσιμο μόνο για τους κυβερνώντες, που με αφήνει πλήρως αδιάφορη. Άλλωστε, ο πολιτικός λόγος είναι βίαια και ταπεινωτικά φαιδρός. Όμως, αν η «αριστερή» μνημονική υποταγή είναι η θυσία κάθε ιδεολογίας, η παραπλάνηση με τα Μνημόνια των Παπανδρέου και Σαμαρά οδήγησε στην απαξίωση της ίδιας της πολιτικής. Το βλέπουμε στο πολιτικό Βατερλώ της Ελλάδας. Το βλέπουμε καθαρότερα όταν έχει καταστεί ολοφάνερο ότι και ολόκληρη η Βουλή παλινδρομεί στο ψέμα, όταν δεν υπάρχει πεδίο της δημόσιας ζωής που δεν είναι βυθισμένο στον βούρκο. Τίποτα απ’ όσα λέγονται δεν σημαίνεται, κα μία υπόσχεση δεν πρόκειται να τηρηθεί, καμία πράξη δεν έχει σύνδεση με ό,τι θα μπορούσε να νοηθεί ως εθνικό και κοινωνικό συμφέρον. Αν δεν μας πεθάνει και δεν πεθάνει και η ίδια, η χώρα στην οποία θα ζήσουμε θα είναι διαφορετική από εκεί νη που γνωρίζαμε.

Είναι ολοφάνερο πια πως την αποφασιστική κίνηση για αναστροφή του σπιράλ θανάτου της οικονομίας μας την ακύρωσε το Βερολίνο. Τα ύπουλα παιχνίδια των Σόιμπλε και ΔΝΤ, η συμφωνία για την αξιολόγηση και το νέο τέταρτο Μνημόνιο, που οδηγεί αναπόφευκτα στο πέμπτο... με δόλωμα τη ρύθμιση του χρέους, έστησαν το σκηνικό της «άψογης καταστροφής». Άραγε, αδιαφορούν για το εφιαλτικό ενδεχόμενο να δημιουργηθούν θύλακοι ευρωζώνης σε μια χώρα φτωχών και πεινώντων, που θα ψευτοζούν από τα εμβάσματα των ξενιτεμένων; Αυτό το σενάριο, βγαλμένο από την κατάρρευση των ανατολικοευρωπαϊκών καθεστώτων του ’89, είναι πλέον ισχυρό ενδεχόμενο.

Είναι προφανές ότι μια τέτοια ρηγματωμένη κοινωνία απειλείται και με άλλες απώλειες, πλην των υλικών· απειλούνται η συνοχή και η κοινωνική ειρήνη, οι δημοκρατικοί θεσμοί, η εθνική ακεραιότητα. Όταν οι ίδιοι οι πολίτες βλέπουν την ισότητα και τη δικαιοσύνη να χάνονται γι’ αυτούς, παύουν να εμπιστεύονται τη Δη μοκρατία, την ίδια τους τη χώρα. Πώς, λοιπόν, θα σεβαστούν αυτή τη χώρα οι ξένοι, πιστωτές, εταίροι ή δύστροποι γείτονες;

Το έχουμε ξαναπεί: ο χρόνος κυλάει τρομακτικά γρήγορα για την Ελλάδα. Η Γερμανία κερδίζει χρόνο και επεξεργάζεται τα δικά της σχέδια, στα οποία πιθανότατα η Ελλάδα εκλαμβάνεται ως οικονομικός χώρος, ως χώρος ευκαιριών και γεωοικονομική λεία, πάντως όχι ως κυρίαρχη χώρα, ως έθνος-κράτος με πολίτες ισότιμους Ευρωπαίους. Zούμε μια συντελεσμένη καταστροφή, με συνέπειες οι οποίες πληθύνονται αλλά και μεγεθύνονται με μορφή χιονοστιβάδας ή κύματος παλιρροϊκού. Βεβαίως, ο Αλέξης Τσίπρας υπέγραψε το τρίτο Μνημόνιο και την ουρά του, που είναι το τέταρτο, με τα μέτρα που «στάζουν αίμα», εγκαταλείποντας αρχές και αξίες. Η Ελλάδα κατέληξε μια χώρα με νόμισμα το ευρώ που την πτώχευσαν έναντι του λαού της...

Το αποτέλεσμα ήταν απολύτως προβλέψιμο. Από το 2010 υποστηρίζω ότι το εφιαλτικό σενάριο για την Ελλάδα είναι το ενδεχόμενο τα σκληρά μέτρα να μην αποδώσουν, και δυστυχώς επιβεβαιώθηκα. Με συνέπεια η οικονομική ασφυξία να οδηγεί στη φτωχοποίηση. Όσοι περιμένουν να βγει το σπίτι τους στον πλειστηριασμό επειδή η δόση για την εξόφλησή του ξεπερνάει το μηνιάτικο αδυνατούν να αντέξουν την απανθρωπία του ληστρικού ξεσπιτωμού. Η από σταση που μας χωρίζει από τη λογική της ζούγκλας έχει απελπιστικά μικρύνει. Δεν υπ άρχουν ίσως λέξεις που θα μπορούσαν να περι γράψουν την κατάσταση πιο εύστοχα από τις «αντικειμενικές» παγίδες που στήνονται συνεχώς, με κυβερνώντες να παλεύουν να διασωθούν και κυβερνωμένους να τελούν σε πλήρη απελπισία, απόγνωση, σύγχυ ση. Το στίγμα του προξενητή χαοτικών κα ταστάσεων βαθύτερα από ποτέ άλλοτε στην ελληνική κοινωνία τείνει να επικρατήσει.

Προφανώς, η οικονομική ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα λαών που έπεσαν το βράδυ στο κρεβάτι πλημμυρισμένοι από την ευφορία μιας απατηλής ευημερίας και ξύπνησαν το πρωί στη «φυλακή του χρέους». Ένας λαός μπορεί να βρεθεί σε μια τέτοια φυλακή ύστερα από έναν οικονομικό πόλεμο, μια μαζική επίθεση κερδοσκο πίας ή τις αποτυχίες ηλιθίων και αμόρφωτων πολιτικών.

Oλοφάνερα το πολιτικό σύστημα έχει προ πολλού καταρρεύσει, όμως μια συντηρητική, αρτηριοσκληρωτική άποψη επι μένει να δίνει αηδιαστικό «φιλί ζωής» σε ένα άψυχο πτώμα. Yπάρχουν δύο αντίπα λα στρατόπεδα: Aπό τη μια οι «νεο-φιλε λεύθεροι», που είναι «προοδευτικοί» και «εκσυγχρονιστές», επειδή είναι «αντικρα τιστές», «διεθνιστές». Πιστοί στη θεωρία της «δημιουργικής καταστροφής», θέλουν την πληρέστερη δυνατή κατασφάλιση του ατόμου και της «ελευθερίας των αγορών». Xλευάζουν και μυκτηρίζουν κάθε έννοια κοινωνικής συνοχής, κοινωνικής αλληλεγγύης, κράτους πρόνοιας, κάθε αίσθη ση πατρίδας, καταγωγής και συνέχειας. Kαι αντιτάσσουν σε αυτή την εξιδανίκευ ση του ατομοκεντρικού πρωτογονισμού, μόνο και αποκλειστικά, σαν να μην υπάρ χει άλλη πρόταση, έναν επίσης εφιάλτη: τα Μνημόνια. Και από την άλλη τα θύματα...