ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Ο «Ελληνας θεός» που έπλασε το Mini
Η ζωή και τα έργα του σερ Αλέξανδρου Ισιγώνη, που σχεδίασε το πιο θρυλικό αυτοκίνητο που φτιάχτηκε ποτέ
Κορινα Σαμαρκου
Ήταν 26 Αυγούστου του 1959 όταν το Mini συστήθηκε στον κόσµο. Μικροσκοπικό σε διαστάσεις, αλλά αρκετά ευρύχωρο για να µεταφέρει τέσσερις επιβάτες, ήταν ένα αυτοκίνητο για τις µάζες, σχεδιασµένο ως απάντηση στην πρώτη από τις πετρελαϊκές κρίσεις της µεταπολεµικής εποχής. Το Mini µπορεί να έκλεισε τα 60ά γενέθλιά του αυτή την εβδοµάδα, όµως οι εορτασµοί στο εργοστάσιο της εταιρείας στην Οξφόρδη είχαν ξεκινήσει εδώ και έναν µήνα, µε αφορµή και την παραγωγή του δέκατου εκατοµµυριοστού µοντέλου της µάρκας. Και ενώ το Mini αναγνωρίζεται σήµερα ως το πιο θρυλικό αυτοκίνητο που φτιάχτηκε ποτέ, αυτό που λίγοι γνωρίζουν είναι ότι ο σχεδιασµός του ανήκει σε έναν Ελληνα.
Ο Αλέξανδρος Αρνολντ Κωνσταντίνος Ισιγώνης µπήκε στο πάνθεον των µεγάλων δηµιουργών της βρετανικής βιοµηχανίας ως Alec Issigonis. Ανάµεσα στους συναδέλφους του, εκείνη την εποχή, ήταν γνωστός απλά ως ο «Ελληνας θεός». Γεννηµένος στη Σµύρνη στις 18 Νοεµβρίου του 1906, ήταν ο κοσµοπολίτης µοναχογιός ενός εύπορου Ελληνα µηχανικού, µε βρετανικό διαβατήριο, αλλά καταγωγή από την Πάρο, και της απογόνου µιας οικογένειας Βαυαρών ζυθοποιών. Παρότι στις φλέβες του κυλούσε και βαυαρικό αίµα, ο Ισιγώνης δεν έκρυψε ποτέ τα ισχυρά αντιγερµανικά αισθήµατά του, δεν είχε σε καµία εκτίµηση τους Αµερικανούς, αλλά συµπαθούσε ιδιαίτερα τους Γάλλους. Κυρίως, όµως, έτρεφε βαθιά εκτίµηση και θαυµασµό για τη βασιλική οικογένεια και την πολιτική τάξη της Βρετανίας, κάτι που ενισχύθηκε το 1922, όταν ο βρετανικός Στόλος βοήθησε την οικογένειά του να διαφύγει µε ασφάλεια από τη Σµύρνη στη Μάλτα.
Στη Βρετανία, όπου και εγκαταστάθηκε µετά τον θάνατο του πατέρα του, ο Ισιγώνης σπούδασε µηχανικός. Το ταλέντο του στο σχέδιο φάνηκε από νωρίς, όµως συνεχώς «κοβόταν» στα µαθηµατικά, µε τον ίδιο να εξηγεί ότι «τα µαθηµατικά είναι ο εχθρός κάθε δηµιουργικού µυαλού».
Η µεγάλη του ευκαιρία να επιδείξει το δηµιουργικό µυαλό του ήρθε κατά τη διάρκεια της λεγόµενης Κρίσης του Σουέζ, όταν οι Βρετανοί έχασαν τον έλεγχο της διώρυγας. Ως αποτέλεσµα της πολιτικής και κυρίως της πετρελαϊκής κρίσης που ξέσπασε, οι τιµές των καυσίµων εκτινάχθηκαν, ενώ τα όποια αποθέµατα διανέµονταν µε δελτίο. Τα µεγάλα, αµερικανικού στυλ αυτοκίνητα, που είχαν γίνει της µόδας στη Βρετανία τη δεκαετία του 1950, αποδείχθηκαν ξαφνικά εντελώς ασύµφορα.
Ηταν η εποχή που οι Ευρωπαίοι ερωτεύτηκαν τα µικρά αυτοκίνητα, όπως το KR µε τις τρεις ρόδες, που κατασκεύασε η γερµανική εταιρεία αεροσκαφών Messerschmitt, και το περίφηµο 500αράκι της Fiat. Και όταν η British Motor Corporation (που είχε προκύψει από τη συγχώνευση των βρετανικών αυτοκινητοβιοµηχανιών Morris και Austin) αποφάσισε να κατασκευάσει το δικό της µικρό αυτοκίνητο, ο Αλεκ Ισιγώνης ήταν εκείνος που ανέλαβε το project.
Μοναδικό
Το αποτέλεσµα ήταν ένα αυτοκίνητο που δεν έµοιαζε µε κανένα άλλο. «Ενα πράγµα που έµαθα είναι πως όταν σχεδιάζεις ένα νέο αυτοκίνητο προς παραγωγή, δεν θα πρέπει ποτέ, µα ποτέ να αντιγράφεις τους ανταγωνιστές», είχε πει κάποτε. Και έτσι έκανε. Ο «πατέρας» του Mini τοποθέτησε τον κινητήρα σε πλάγια θέση, χρησιµοποίησε µονοκόκ σασί, στερέωσε το κιβώτιο των ταχυτήτων στη µηχανή και έσπρωξε τις ρόδες προς τις γωνίες, ώστε να απελευθερώσει χώρο µέσα στην καµπίνα για τους επιβάτες. Κάπως έτσι, σε ένα αυτοκίνητο που είχε µήκος µόλις 3 µέτρα και πλάτος 1,4 µέτρα χωρούσαν άνετα τέσσερα άτοµα.
Ο Ισιγώνης ήταν ένας γνήσιος μινιμαλιστής πριν καν ο μινιμαλισμός γίνει τάση. Ηταν όμως και μια βαθιά αντιφατική προσωπικότητα, σημάδια της οποίας όσοι είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν διέκριναν στον χαρακτήρα αυτού του θρυλικού αυτοκινήτου.
Ο γνωστός Βρετανός ηθοποιός και συγγραφέας, σερ Πίτερ Ουστίνοφ θα έλεγε στον επικήδειό του ότι το Mini αντανακλά τη «λαμπερή προσωπικότητα» του Ισιγώνη. «Τα μάτια του, με αυτό το εκπληκτικό βαθύ μπλε, θύμιζαν την αθωότητα των φαναριών του Mini, παιδιάστικη, αλλά και εξαιρετικά εκλεπτυσμένη. Το Mini δεν ήταν μόνο ένας θρίαμβος της μηχανικής, αλλά μια προσωπικότητα που άντεξε στον χρόνο, όπως ακριβώς ήταν και ο σερ Αλεκ, με την εξαίσια καυστική του γλώσσα και τη μεταδοτική του ευθυμία».
Ο πολύς κόσμος τον θεωρούσε αλαζόνα και ο ίδιος έδειχνε να αποδέχεται τον χαρακτηρισμό, υιοθετώντας το «Arragonis», ένα λογοπαίγνιο με το όνομά του και την αγγλική λέξη «arrogant». Ομως όσοι τον γνώριζαν μιλούσαν για έναν άνθρωπο αφοπλιστικά ντροπαλό, ευαίσθητο και με χιούμορ, που γινόταν εξαιρετικά δημοφιλής στις παρέες. Φαίνεται ότι ο κόσμος γοητευόταν από τον Ισιγώνη, αλλά την ίδια στιγμή τον φοβόταν. Αλλωστε ο ίδιος προτιμούσε να περιστοιχίζεται από λίγους και καλούς, αφού δεν είχε την παραμικρή ανοχή για τους ανόητους.
Κάπως έτσι ήταν και στη δουλειά του, όπου συνήθιζε να απορρίπτει χωρίς δεύτερη κουβέντα τις προτάσεις και τις υποδείξεις των συναδέλφων του. Οπως συνέβη όταν κάποιοι από αυτούς του επεσήμαναν ένα μάλλον προφανές σχεδιαστικό ελάττωμα στο πάτωμα του Mini, το οποίο εκείνος επέλεξε να αγνοήσει επιδεικτικά, με αποτέλεσμα τα πρώτα μοντέλα του αυτοκινήτου να γεμίζουν με νερά κάθε φορά που έβρεχε, κάνοντας τα πόδια των επιβατών τους μούσκεμα. Επίμονος και πεισματάρης, ο Ισιγώνης είχε τις δικές του ιδέες για το πώς θα πρέπει να είναι ένα αυτοκίνητο και αρνούνταν να λάβει υπόψη του τις έρευνες αγοράς.
«Το κοινό δεν ξέρει τι θέλει. Είναι δική μου δουλειά να τους το πω», συνήθιζε να λέει. Μισούσε τα ραδιόφωνα, τα άνετα καθίσματα και τις άλλες «πολυτέλειες» των αυτοκινήτων, τις οποίες θεωρούσε τουλάχιστον περιττές. «Θα ήθελα ο κόσμος να κάθεται πάνω σε καρφιά. Να νιώθει εξαιρετικά άβολα όλη την ώρα, αφού ένας οδηγός που δεν νιώθει άνετα είναι ένας οδηγός σε επαγρύπνηση», έλεγε. Μάλιστα, απέρριπτε μέχρι και τις ζώνες ασφαλείας. «Δεν φοράω ποτέ ζώνη. Είναι πολύ πιο εύκολο να οδηγείς χωρίς να πάθεις ατύχημα», είχε δηλώσει σε κάποια συνέντευξή του.
To σύμβολο μιας ολόκληρης εποχής
Τo αυτοκίνητο που εκείνος σχεδίασε στοχεύοντας στις μάζες της εργατικής τάξης έγινε σύμβολο του στάτους στην τρελή εποχή των sixties. Το Mini κόστιζε τότε λιγότερα από 1.000 δολάρια και ήταν το δεύτερο φθηνότερο αυτοκίνητο που μπορούσε κανείς να αγοράσει στη Βρετανία. Ομως οι πιο διάσημοι θαυμαστές του, όπως ο Μικ Τζάγκερ των Rolling Stones, ο Τζον Λένον και τα υπόλοιπα «σκαθάρια» των Beatles ή ο Εντσο Φεράρι οδηγούσαν τις πιο ακριβές εκδόσεις του μοντέλου. Αλλωστε οι επιτυχίες του Mini Cooper (το οποίο είχε δημιουργηθεί σε συνεργασία με τον οδηγό αγώνων Τζον Κούπερ) στο Ράλι του Μόντε Κάρλο εκτόξευσαν τη δημοτικότητά του, ενώ η εμφάνιση του αυτοκινήτου στην ταινία «The Italian Job», πλάι στον Μάικλ Κέιν, του προσέδωσε έναν καλτ χαρακτήρα.
Εως το 1965 είχαν ήδη κατασκευαστεί ένα εκατομμύριο Mini. Ομως, το «βρώμικο» μυστικό σε αυτό το success story είναι ότι η BMC έχανε χρήματα κάθε φορά που πουλούσε ένα τέτοιο αυτοκίνητο. Οπως αποκαλύφθηκε αργότερα, οι Βρετανοί είχαν κάνει πολύ κακή δουλειά στον υπολογισμό του κόστους και στην τιμολόγηση του Mini, το οποίο πωλούνταν σε τιμές που ξεκινούσαν από τις 350 λίρες. Το αποτέλεσμα ήταν ότι με κάθε πώληση η BMC έμπαινε μέσα περίπου 30 λίρες τα πρώτα χρόνια.
Παρ’ όλα αυτά, το κλασικό Mini βρισκόταν σε παραγωγή για 40 ολόκληρα χρόνια. Εως το 2000, είχαν κατασκευαστεί περισσότερα από 5,3 εκατ. τέτοια αυτοκίνητα. Και όταν η BMW πούλησε τη Rover Group το 2000, κράτησε στην ιδιοκτησία της το όνομα Mini, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του πιο θρυλικού αυτοκινήτου που κατασκευάστηκε ποτέ. Στα χρόνια που ακολούθησαν, η παραγωγή του Mini επέστρεψε στην Οξφόρδη και, παρότι οι σαφώς μεγαλύτερες διαστάσεις και η σύγχρονη ερμηνεία του αρχικού σχεδιασμού του αυτοκινήτου δεν ικανοποίησαν τους πιο φανατικούς θαυμαστές της κλασικής εκδοχής του, εντούτοις αυτό έκανε μεγάλη εμπορική επιτυχία.
Καθώς το Mini γιορτάζει τα 60ά γενέθλιά του και τα 10 εκατομμύρια αυτοκίνητα, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει εάν ο Αλέξανδρος Ισιγώνης θα ενέκρινε τη σημερινή εικόνα του αυτοκινήτου που εκείνος κάποτε εμπνεύστηκε, κάνοντας πρόχειρα σχέδια πάνω σε μια χαρτοπετσέτα, σε κάποιο εστιατόριο του Νταβός, στην Ελβετία. Ο «Ελληνας θεός», στον οποίο η βασίλισσα Ελισάβετ απένειμε τον τίτλο του σερ, παρέμεινε ως σύμβουλος στην BMC ακόμα και μετά τη συνταξιοδότησή του, έως το 1987. Εναν χρόνο αργότερα πέθανε, σε ηλικία 81 ετών.
Ο Αλέξανδρος Ισιγώνης δεν παντρεύτηκε ποτέ, αλλά έζησε μαζί με τη μητέρα του μέχρι τον θάνατό της. Σήμερα, πιθανολογείται ότι ήταν ομοφυλόφιλος, κάτι που φρόντισε να κρατήσει κρυφό, υπό τον φόβο των επιπτώσεων στην καριέρα του.
«Ζούσε για τη δουλειά του, τη μητέρα του, τα χόμπι του και βέβαια τα dry Martini και τα Gold Flake τσιγάρα που κάπνιζε», θυμάται ο γιος ενός παλιού του συνεργάτη.
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 31/8/2019
Ο Αλέξανδρος Αρνολντ Κωνσταντίνος Ισιγώνης µπήκε στο πάνθεον των µεγάλων δηµιουργών της βρετανικής βιοµηχανίας ως Alec Issigonis. Ανάµεσα στους συναδέλφους του, εκείνη την εποχή, ήταν γνωστός απλά ως ο «Ελληνας θεός». Γεννηµένος στη Σµύρνη στις 18 Νοεµβρίου του 1906, ήταν ο κοσµοπολίτης µοναχογιός ενός εύπορου Ελληνα µηχανικού, µε βρετανικό διαβατήριο, αλλά καταγωγή από την Πάρο, και της απογόνου µιας οικογένειας Βαυαρών ζυθοποιών. Παρότι στις φλέβες του κυλούσε και βαυαρικό αίµα, ο Ισιγώνης δεν έκρυψε ποτέ τα ισχυρά αντιγερµανικά αισθήµατά του, δεν είχε σε καµία εκτίµηση τους Αµερικανούς, αλλά συµπαθούσε ιδιαίτερα τους Γάλλους. Κυρίως, όµως, έτρεφε βαθιά εκτίµηση και θαυµασµό για τη βασιλική οικογένεια και την πολιτική τάξη της Βρετανίας, κάτι που ενισχύθηκε το 1922, όταν ο βρετανικός Στόλος βοήθησε την οικογένειά του να διαφύγει µε ασφάλεια από τη Σµύρνη στη Μάλτα.
Στη Βρετανία, όπου και εγκαταστάθηκε µετά τον θάνατο του πατέρα του, ο Ισιγώνης σπούδασε µηχανικός. Το ταλέντο του στο σχέδιο φάνηκε από νωρίς, όµως συνεχώς «κοβόταν» στα µαθηµατικά, µε τον ίδιο να εξηγεί ότι «τα µαθηµατικά είναι ο εχθρός κάθε δηµιουργικού µυαλού».
Η µεγάλη του ευκαιρία να επιδείξει το δηµιουργικό µυαλό του ήρθε κατά τη διάρκεια της λεγόµενης Κρίσης του Σουέζ, όταν οι Βρετανοί έχασαν τον έλεγχο της διώρυγας. Ως αποτέλεσµα της πολιτικής και κυρίως της πετρελαϊκής κρίσης που ξέσπασε, οι τιµές των καυσίµων εκτινάχθηκαν, ενώ τα όποια αποθέµατα διανέµονταν µε δελτίο. Τα µεγάλα, αµερικανικού στυλ αυτοκίνητα, που είχαν γίνει της µόδας στη Βρετανία τη δεκαετία του 1950, αποδείχθηκαν ξαφνικά εντελώς ασύµφορα.
Ηταν η εποχή που οι Ευρωπαίοι ερωτεύτηκαν τα µικρά αυτοκίνητα, όπως το KR µε τις τρεις ρόδες, που κατασκεύασε η γερµανική εταιρεία αεροσκαφών Messerschmitt, και το περίφηµο 500αράκι της Fiat. Και όταν η British Motor Corporation (που είχε προκύψει από τη συγχώνευση των βρετανικών αυτοκινητοβιοµηχανιών Morris και Austin) αποφάσισε να κατασκευάσει το δικό της µικρό αυτοκίνητο, ο Αλεκ Ισιγώνης ήταν εκείνος που ανέλαβε το project.
Μοναδικό
Το αποτέλεσµα ήταν ένα αυτοκίνητο που δεν έµοιαζε µε κανένα άλλο. «Ενα πράγµα που έµαθα είναι πως όταν σχεδιάζεις ένα νέο αυτοκίνητο προς παραγωγή, δεν θα πρέπει ποτέ, µα ποτέ να αντιγράφεις τους ανταγωνιστές», είχε πει κάποτε. Και έτσι έκανε. Ο «πατέρας» του Mini τοποθέτησε τον κινητήρα σε πλάγια θέση, χρησιµοποίησε µονοκόκ σασί, στερέωσε το κιβώτιο των ταχυτήτων στη µηχανή και έσπρωξε τις ρόδες προς τις γωνίες, ώστε να απελευθερώσει χώρο µέσα στην καµπίνα για τους επιβάτες. Κάπως έτσι, σε ένα αυτοκίνητο που είχε µήκος µόλις 3 µέτρα και πλάτος 1,4 µέτρα χωρούσαν άνετα τέσσερα άτοµα.
Ο Ισιγώνης ήταν ένας γνήσιος μινιμαλιστής πριν καν ο μινιμαλισμός γίνει τάση. Ηταν όμως και μια βαθιά αντιφατική προσωπικότητα, σημάδια της οποίας όσοι είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν διέκριναν στον χαρακτήρα αυτού του θρυλικού αυτοκινήτου.
Ο γνωστός Βρετανός ηθοποιός και συγγραφέας, σερ Πίτερ Ουστίνοφ θα έλεγε στον επικήδειό του ότι το Mini αντανακλά τη «λαμπερή προσωπικότητα» του Ισιγώνη. «Τα μάτια του, με αυτό το εκπληκτικό βαθύ μπλε, θύμιζαν την αθωότητα των φαναριών του Mini, παιδιάστικη, αλλά και εξαιρετικά εκλεπτυσμένη. Το Mini δεν ήταν μόνο ένας θρίαμβος της μηχανικής, αλλά μια προσωπικότητα που άντεξε στον χρόνο, όπως ακριβώς ήταν και ο σερ Αλεκ, με την εξαίσια καυστική του γλώσσα και τη μεταδοτική του ευθυμία».
Ο πολύς κόσμος τον θεωρούσε αλαζόνα και ο ίδιος έδειχνε να αποδέχεται τον χαρακτηρισμό, υιοθετώντας το «Arragonis», ένα λογοπαίγνιο με το όνομά του και την αγγλική λέξη «arrogant». Ομως όσοι τον γνώριζαν μιλούσαν για έναν άνθρωπο αφοπλιστικά ντροπαλό, ευαίσθητο και με χιούμορ, που γινόταν εξαιρετικά δημοφιλής στις παρέες. Φαίνεται ότι ο κόσμος γοητευόταν από τον Ισιγώνη, αλλά την ίδια στιγμή τον φοβόταν. Αλλωστε ο ίδιος προτιμούσε να περιστοιχίζεται από λίγους και καλούς, αφού δεν είχε την παραμικρή ανοχή για τους ανόητους.
Κάπως έτσι ήταν και στη δουλειά του, όπου συνήθιζε να απορρίπτει χωρίς δεύτερη κουβέντα τις προτάσεις και τις υποδείξεις των συναδέλφων του. Οπως συνέβη όταν κάποιοι από αυτούς του επεσήμαναν ένα μάλλον προφανές σχεδιαστικό ελάττωμα στο πάτωμα του Mini, το οποίο εκείνος επέλεξε να αγνοήσει επιδεικτικά, με αποτέλεσμα τα πρώτα μοντέλα του αυτοκινήτου να γεμίζουν με νερά κάθε φορά που έβρεχε, κάνοντας τα πόδια των επιβατών τους μούσκεμα. Επίμονος και πεισματάρης, ο Ισιγώνης είχε τις δικές του ιδέες για το πώς θα πρέπει να είναι ένα αυτοκίνητο και αρνούνταν να λάβει υπόψη του τις έρευνες αγοράς.
«Το κοινό δεν ξέρει τι θέλει. Είναι δική μου δουλειά να τους το πω», συνήθιζε να λέει. Μισούσε τα ραδιόφωνα, τα άνετα καθίσματα και τις άλλες «πολυτέλειες» των αυτοκινήτων, τις οποίες θεωρούσε τουλάχιστον περιττές. «Θα ήθελα ο κόσμος να κάθεται πάνω σε καρφιά. Να νιώθει εξαιρετικά άβολα όλη την ώρα, αφού ένας οδηγός που δεν νιώθει άνετα είναι ένας οδηγός σε επαγρύπνηση», έλεγε. Μάλιστα, απέρριπτε μέχρι και τις ζώνες ασφαλείας. «Δεν φοράω ποτέ ζώνη. Είναι πολύ πιο εύκολο να οδηγείς χωρίς να πάθεις ατύχημα», είχε δηλώσει σε κάποια συνέντευξή του.
To σύμβολο μιας ολόκληρης εποχής
Τo αυτοκίνητο που εκείνος σχεδίασε στοχεύοντας στις μάζες της εργατικής τάξης έγινε σύμβολο του στάτους στην τρελή εποχή των sixties. Το Mini κόστιζε τότε λιγότερα από 1.000 δολάρια και ήταν το δεύτερο φθηνότερο αυτοκίνητο που μπορούσε κανείς να αγοράσει στη Βρετανία. Ομως οι πιο διάσημοι θαυμαστές του, όπως ο Μικ Τζάγκερ των Rolling Stones, ο Τζον Λένον και τα υπόλοιπα «σκαθάρια» των Beatles ή ο Εντσο Φεράρι οδηγούσαν τις πιο ακριβές εκδόσεις του μοντέλου. Αλλωστε οι επιτυχίες του Mini Cooper (το οποίο είχε δημιουργηθεί σε συνεργασία με τον οδηγό αγώνων Τζον Κούπερ) στο Ράλι του Μόντε Κάρλο εκτόξευσαν τη δημοτικότητά του, ενώ η εμφάνιση του αυτοκινήτου στην ταινία «The Italian Job», πλάι στον Μάικλ Κέιν, του προσέδωσε έναν καλτ χαρακτήρα.
Εως το 1965 είχαν ήδη κατασκευαστεί ένα εκατομμύριο Mini. Ομως, το «βρώμικο» μυστικό σε αυτό το success story είναι ότι η BMC έχανε χρήματα κάθε φορά που πουλούσε ένα τέτοιο αυτοκίνητο. Οπως αποκαλύφθηκε αργότερα, οι Βρετανοί είχαν κάνει πολύ κακή δουλειά στον υπολογισμό του κόστους και στην τιμολόγηση του Mini, το οποίο πωλούνταν σε τιμές που ξεκινούσαν από τις 350 λίρες. Το αποτέλεσμα ήταν ότι με κάθε πώληση η BMC έμπαινε μέσα περίπου 30 λίρες τα πρώτα χρόνια.
Παρ’ όλα αυτά, το κλασικό Mini βρισκόταν σε παραγωγή για 40 ολόκληρα χρόνια. Εως το 2000, είχαν κατασκευαστεί περισσότερα από 5,3 εκατ. τέτοια αυτοκίνητα. Και όταν η BMW πούλησε τη Rover Group το 2000, κράτησε στην ιδιοκτησία της το όνομα Mini, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του πιο θρυλικού αυτοκινήτου που κατασκευάστηκε ποτέ. Στα χρόνια που ακολούθησαν, η παραγωγή του Mini επέστρεψε στην Οξφόρδη και, παρότι οι σαφώς μεγαλύτερες διαστάσεις και η σύγχρονη ερμηνεία του αρχικού σχεδιασμού του αυτοκινήτου δεν ικανοποίησαν τους πιο φανατικούς θαυμαστές της κλασικής εκδοχής του, εντούτοις αυτό έκανε μεγάλη εμπορική επιτυχία.
Καθώς το Mini γιορτάζει τα 60ά γενέθλιά του και τα 10 εκατομμύρια αυτοκίνητα, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει εάν ο Αλέξανδρος Ισιγώνης θα ενέκρινε τη σημερινή εικόνα του αυτοκινήτου που εκείνος κάποτε εμπνεύστηκε, κάνοντας πρόχειρα σχέδια πάνω σε μια χαρτοπετσέτα, σε κάποιο εστιατόριο του Νταβός, στην Ελβετία. Ο «Ελληνας θεός», στον οποίο η βασίλισσα Ελισάβετ απένειμε τον τίτλο του σερ, παρέμεινε ως σύμβουλος στην BMC ακόμα και μετά τη συνταξιοδότησή του, έως το 1987. Εναν χρόνο αργότερα πέθανε, σε ηλικία 81 ετών.
Ο Αλέξανδρος Ισιγώνης δεν παντρεύτηκε ποτέ, αλλά έζησε μαζί με τη μητέρα του μέχρι τον θάνατό της. Σήμερα, πιθανολογείται ότι ήταν ομοφυλόφιλος, κάτι που φρόντισε να κρατήσει κρυφό, υπό τον φόβο των επιπτώσεων στην καριέρα του.
«Ζούσε για τη δουλειά του, τη μητέρα του, τα χόμπι του και βέβαια τα dry Martini και τα Gold Flake τσιγάρα που κάπνιζε», θυμάται ο γιος ενός παλιού του συνεργάτη.
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 31/8/2019
