ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Πρωθυπουργοί στην ΔΕΘ: Από τον Ελευθέριο Βενιζέλο στον Κυριάκο Μητσοτάκη
Η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης είναι κατά βάση εμπορικό – οικονομικό γεγονός, ωστόσο δεν παύει να έχει και έντονο πολιτικό χαρακτήρα καθώς από το βήμα της παρελαύνει κάθε χρόνο το σύνολο σχεδόν της πολιτικής ηγεσίας της χώρας. Πρόκειται για μια συνήθεια η οποία κρατά δεκαετίες αλλά έγινε εντονότερη και υπηρετήθηκε με συνέπεια στα χρόνια της μεταπολίτευσης.
Η πρώτη επίσκεψη πρωθυπουργού καταγράφεται το μακρινό 1928 στη διάρκεια της 3ης Διεθνούς Εκθέσεως η οποία είχε ξεκινήσει τρία χρόνια νωρίτερα. Το κατώφλι της διάβηκε τότε ο νεοεκλεγείς Ελευθέριος Βενιζέλος ο οποίος επισκέφθηκε την Έκθεση επιστρέφοντας από διπλωματικό ταξίδι στο εξωτερικό.
Όμως, τη ΔΕΘ έχουν επισκεφθεί κατά καιρούς Βασιλείς, Πρόεδροι της Δημοκρατίας, αρκετοί πρωθυπουργοί και φυσικά εκατοντάδες υπουργοί και πολιτικοί αρχηγοί.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα είναι ο 10ος στη σειρά πρωθυπουργός ο οποίος θα εγκαινιάσει τη Διεθνή Έκθεση κατά την περίοδο της μεταπολίτευσης. Πλην των πρωθυπουργών, κορδέλα εγκαινίων έκοψαν επίσης Πρόεδροι της Δημοκρατίας (Κωνσταντίνος Τσάτσος, Κωνσταντίνος Καραμανλής, Προκόπης Παυλόπουλος), αλλά και πολιτικοί με κατώτερα αξιώματα (το 1977 ο τότε υπουργός Συντονισμού Παναγιώτης Παπαληγούρας, αντικαθιστώντας τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ο οποίος είχε προσβληθεί από οξεία ισχιαλγία παίζοντας γκολφ στη Γλυφάδα, το 1988 ο επίσης τότε αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως Μένιος Κουτσόγιωργας αντικαθιστώντας τον νοσηλευόμενο στο Χέρφιλντ, Ανδρέα Παπανδρέου και το 2011 ο τότε υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοΐδης αντί του Γιώργου Παπανδρέου).
Η σφραγίδα του Κωνσταντίνου Καραμανλή
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, εκτός από ρέκορμαν συμμετοχών στη ΔΕΘ. Την εγκαινίασε συνολικά 14 φορές, 12 ως πρωθυπουργός και δύο, 1980 και 1981 ως ΠτΔ. Είναι κι εκείνος ο οποίος επέβαλε κατ’ ουσία το πρωτόκολλο του εορτασμού το οποίο τηρείται ως και σήμερα, με αρκετές βεβαίως παραλλαγές.
Επί των ημερών του η τελετή εγκαινίων γινόταν στο κατάμεστο Παλέ ντε Σπορ, όπου ο πρωθυπουργός εκφωνούσε τη βαρυσήμαντη πολιτική ομιλία του. Σημαίνον πολιτικό γεγονός ήταν και η καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου η οποία δινόταν στη «Ρέμβη». Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ήταν αυτός που καθιέρωσε και τις τελετές υποδοχής των πολιτικών αρχηγών στο αεροδρόμιο, ικανοποιώντας ενίοτε εκλογικές ανάγκες.
Τη διετία 1980 και 1981 πρωθυπουργός ήταν ο Γιώργος Ράλλης. Ωστόσο τα εγκαίνια τα έκανε και πάλι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας με τον κ. Ράλλη να περιορίζεται στην εκφώνηση της ομιλίας προς τους εκπροσώπους των παραγωγικών τάξεων η οποία γινόταν τότε στο «Μακεδονία Παλλάς».
Ο Ανδρέας Παπανδρέου
Ο Ανδρέας Παπανδρέου ο οποίος διαδέχθηκε τον Γ. Ράλλη έβαλε κι αυτός τη δική του σφραγίδα στη διοργάνωση. Επί ημερών του οι υποδοχές του πρωθυπουργού στο αεροδρόμιο απέκτησαν μυθικό χαρακτήρα ενώ παράλληλα γιγαντώθηκε και το κυβερνητικό κλιμάκιο αφού ανέβαινε στη Θεσσαλονίκη σύσσωμο πλέον το υπουργικό συμβούλιο, με τα συνεπακόλουθα νυχτοπερπατήματα. Παράλληλα καθιερώθηκε η δεξίωση στο Κυβερνείο.
Τον Αν. Παπανδρέου διαδέχθηκε για μια χρονιά, το 1989 ο Τζανής Τζαννετάκης, πρωθυπουργός της συγκυβέρνησης ΝΔ-Συνασπισμού, ο οποίος εγκαινίασε την 54η ΔΕΘ.
Οι αλλαγές στο πρωτόκολλο
Τις επόμενες τέσσερις διοργανώσεις τις εγκαινίασε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ο οποίος διατήρησε το έως τότε πρωτόκολλο, με έμφαση στην υποδοχή στο αεροδρόμιο, λόγω των αλλεπάλληλων εκλογικών αναμετρήσεων εκείνης της εποχής.
Οι πρώτες σημαντικές αλλαγές στο πρωτόκολλο της ΔΕΘ έγιναν επί δεύτερης πρωθυπουργικής θητείας του Ανδρέα Παπανδρέου. Από την 59η διοργάνωση (1994) η τελετή εγκαινίων όπως και η συνέντευξη Τύπου γίνονται πλέον στο νεόδμητο συνεδριακό κέντρο «Ι. Βελλίδης».
Αλλαγές επέφερε και ο Κώστας Σημίτης ο οποίος έσπασε η παράδοση που ήθελε να εξαγγέλλονται από το βήμα της Εκθέσεως οι βασικοί άξονες της οικονομικής πολιτικής. Αντ’ αυτού έκανε τις ανακοινώσεις του στην Αθήνα, λίγες μόλις ημέρες πριν από την άνοδό του στη Θεσσαλονίκη.
Ο κ. Σημίτης κατήργησε τις τελετές υποδοχής στο αεροδρόμιο ενώ από το 1999 περιόρισε και τις κρατικές λιμουζίνες και η μεταφορά των κυβερνητικών στελεχών γινόταν με λεωφορείο. Επίσης, περιόρισε δραστικά τα νυχτοπερπατήματα, ενώ η δεξίωση μεταφέρθηκε από το Κυβερνείο, αρχικά στο Λιμάνι και εν συνεχεία στον υπαίθριο χώρο του Γ’ Σώματος Στρατού ώσπου καταργήθηκε. Επί πρωθυπουργίας του καθιερώθηκε και η ευρεία σύσκεψη του πρωθυπουργού με τους εκπροσώπους των φορέων της Θεσσαλονίκης, την οποία κατάργησε το 2007 ο Κώστας Καραμανλής.
Ξανά Καραμανλής
Ο θεσμός της ΔΕΘ δεν ταίριαζε ιδιαιτέρως στον διάδοχο του Κ. Σημήτη. Ο Κώστας Καραμανλής από τις έξι φορές που παραβρέθηκε στην Έκθεση ως πρωθυπουργός οι δύο συνέπεσαν με προεκλογικές περιόδους και άλλες δύο με τραγικά περιστατικά, το 2004 στην παρθενική του εμφάνιση στην Έκθεση συνέβη το τραγικό δυστύχημα με το Σινούκ στο Άγιο Όρος και το 2007 είχαν προηγηθεί οι φονικές πυρκαγιές στην Ηλεία με τα δεκάδες θύματα. Τη χρονιά εκείνη για πρώτη φορά, έπειτα από δεκαετίες, η ΔΕΘ άνοιξε τις πύλες της χωρίς την καθιερωμένη λαμπρή τελετή εγκαινίων. Αντ’ αυτής έγινε ένας σύντομος αγιασμός, συνήθεια η οποία παρέμεινε έως και το 2014. Επίσης καταργήθηκε η ομιλία της Παρασκευής (ομιλία των εγκαινίων, εστιασμένη κυρίως στα προβλήματα της Θεσσαλονίκης).
Τον επόμενο χρόνο, το 2008 ο κ. Καραμανλής κατάργησε και τυπικά το δείπνο προς τους εκπροσώπους των παραγωγικών τάξεων, περιοριζόμενος μόνον σε απλή ομιλία.
Οι μνημονιακές ΔΕΘ
Μόλις δύο παρουσίες είχε ως πρωθυπουργός στη ΔΕΘ ο Γιώργος Παπανδρέου σε μια εξαιρετικά ταραχώδη περίοδο των πρώτων μνημονιακών χρόνων. Το 2011συνεδρίασε στο Μακεδονία Παλάς το υπουργικό συμβούλιο όπου αποφασίστηκε το «χαράτσι» στα ακίνητα (ο πρόδρομος του ΕΝΦΙΑ) και την ίδια μέρα η συνέντευξη του κ. Παπανδρέου δεν δόθηκε στο «Ι. Βελλίδης» αλλά σε αποθήκη του λιμανιού.
Ο Αντώνης Σαμαράς στα τρία χρόνια της πρωθυπουργίας του ερχόταν στη Θεσσαλονίκη για λίγες μόνο ώρες. Εγκαινίαζε τη ΔΕΘ σε μια σεμνή τελετή μεταξύ συγγενών και φίλων η οποία γινόταν στα γραφεία της Διοίκησης, εκφωνούσε την ομιλία του στο «Ι. Βελλίδης» και αναχωρούσε για την Αθήνα, χωρίς να δίνει την καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου.
Ίσως η πιο ιδιαίτερη χρονιά στα χρόνια της μεταπολίτευσης ήταν το 2015 καθώς την περίοδο της Εκθέσεως η χώρα διέθετε υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό την τότε πρόεδρο του Αρείου Πάγου Βασιλική Θάνου η οποία παρέστη στα εγκαίνια, τα οποία όμως τέλεσε ο ΠτΔ Προκόπης Παυλόπουλος.
Σε τρεις τελετές εγκαινίων παρέστη ως πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας ο οποίος προηγουμένως, από το 2010 ως το 2013 την ημέρα των εγκαινίων της ΔΕΘ βρισκόταν στο μπλοκ των διαδηλωτών.
Πηγή: voria.gr
Η πρώτη επίσκεψη πρωθυπουργού καταγράφεται το μακρινό 1928 στη διάρκεια της 3ης Διεθνούς Εκθέσεως η οποία είχε ξεκινήσει τρία χρόνια νωρίτερα. Το κατώφλι της διάβηκε τότε ο νεοεκλεγείς Ελευθέριος Βενιζέλος ο οποίος επισκέφθηκε την Έκθεση επιστρέφοντας από διπλωματικό ταξίδι στο εξωτερικό.
Όμως, τη ΔΕΘ έχουν επισκεφθεί κατά καιρούς Βασιλείς, Πρόεδροι της Δημοκρατίας, αρκετοί πρωθυπουργοί και φυσικά εκατοντάδες υπουργοί και πολιτικοί αρχηγοί.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα είναι ο 10ος στη σειρά πρωθυπουργός ο οποίος θα εγκαινιάσει τη Διεθνή Έκθεση κατά την περίοδο της μεταπολίτευσης. Πλην των πρωθυπουργών, κορδέλα εγκαινίων έκοψαν επίσης Πρόεδροι της Δημοκρατίας (Κωνσταντίνος Τσάτσος, Κωνσταντίνος Καραμανλής, Προκόπης Παυλόπουλος), αλλά και πολιτικοί με κατώτερα αξιώματα (το 1977 ο τότε υπουργός Συντονισμού Παναγιώτης Παπαληγούρας, αντικαθιστώντας τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ο οποίος είχε προσβληθεί από οξεία ισχιαλγία παίζοντας γκολφ στη Γλυφάδα, το 1988 ο επίσης τότε αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως Μένιος Κουτσόγιωργας αντικαθιστώντας τον νοσηλευόμενο στο Χέρφιλντ, Ανδρέα Παπανδρέου και το 2011 ο τότε υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοΐδης αντί του Γιώργου Παπανδρέου).
Η σφραγίδα του Κωνσταντίνου Καραμανλή
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, εκτός από ρέκορμαν συμμετοχών στη ΔΕΘ. Την εγκαινίασε συνολικά 14 φορές, 12 ως πρωθυπουργός και δύο, 1980 και 1981 ως ΠτΔ. Είναι κι εκείνος ο οποίος επέβαλε κατ’ ουσία το πρωτόκολλο του εορτασμού το οποίο τηρείται ως και σήμερα, με αρκετές βεβαίως παραλλαγές.
Επί των ημερών του η τελετή εγκαινίων γινόταν στο κατάμεστο Παλέ ντε Σπορ, όπου ο πρωθυπουργός εκφωνούσε τη βαρυσήμαντη πολιτική ομιλία του. Σημαίνον πολιτικό γεγονός ήταν και η καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου η οποία δινόταν στη «Ρέμβη». Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ήταν αυτός που καθιέρωσε και τις τελετές υποδοχής των πολιτικών αρχηγών στο αεροδρόμιο, ικανοποιώντας ενίοτε εκλογικές ανάγκες.
Τη διετία 1980 και 1981 πρωθυπουργός ήταν ο Γιώργος Ράλλης. Ωστόσο τα εγκαίνια τα έκανε και πάλι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας με τον κ. Ράλλη να περιορίζεται στην εκφώνηση της ομιλίας προς τους εκπροσώπους των παραγωγικών τάξεων η οποία γινόταν τότε στο «Μακεδονία Παλλάς».
Ο Ανδρέας Παπανδρέου
Ο Ανδρέας Παπανδρέου ο οποίος διαδέχθηκε τον Γ. Ράλλη έβαλε κι αυτός τη δική του σφραγίδα στη διοργάνωση. Επί ημερών του οι υποδοχές του πρωθυπουργού στο αεροδρόμιο απέκτησαν μυθικό χαρακτήρα ενώ παράλληλα γιγαντώθηκε και το κυβερνητικό κλιμάκιο αφού ανέβαινε στη Θεσσαλονίκη σύσσωμο πλέον το υπουργικό συμβούλιο, με τα συνεπακόλουθα νυχτοπερπατήματα. Παράλληλα καθιερώθηκε η δεξίωση στο Κυβερνείο.
Τον Αν. Παπανδρέου διαδέχθηκε για μια χρονιά, το 1989 ο Τζανής Τζαννετάκης, πρωθυπουργός της συγκυβέρνησης ΝΔ-Συνασπισμού, ο οποίος εγκαινίασε την 54η ΔΕΘ.
Οι αλλαγές στο πρωτόκολλο
Τις επόμενες τέσσερις διοργανώσεις τις εγκαινίασε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ο οποίος διατήρησε το έως τότε πρωτόκολλο, με έμφαση στην υποδοχή στο αεροδρόμιο, λόγω των αλλεπάλληλων εκλογικών αναμετρήσεων εκείνης της εποχής.
Οι πρώτες σημαντικές αλλαγές στο πρωτόκολλο της ΔΕΘ έγιναν επί δεύτερης πρωθυπουργικής θητείας του Ανδρέα Παπανδρέου. Από την 59η διοργάνωση (1994) η τελετή εγκαινίων όπως και η συνέντευξη Τύπου γίνονται πλέον στο νεόδμητο συνεδριακό κέντρο «Ι. Βελλίδης».
Αλλαγές επέφερε και ο Κώστας Σημίτης ο οποίος έσπασε η παράδοση που ήθελε να εξαγγέλλονται από το βήμα της Εκθέσεως οι βασικοί άξονες της οικονομικής πολιτικής. Αντ’ αυτού έκανε τις ανακοινώσεις του στην Αθήνα, λίγες μόλις ημέρες πριν από την άνοδό του στη Θεσσαλονίκη.
Ο κ. Σημίτης κατήργησε τις τελετές υποδοχής στο αεροδρόμιο ενώ από το 1999 περιόρισε και τις κρατικές λιμουζίνες και η μεταφορά των κυβερνητικών στελεχών γινόταν με λεωφορείο. Επίσης, περιόρισε δραστικά τα νυχτοπερπατήματα, ενώ η δεξίωση μεταφέρθηκε από το Κυβερνείο, αρχικά στο Λιμάνι και εν συνεχεία στον υπαίθριο χώρο του Γ’ Σώματος Στρατού ώσπου καταργήθηκε. Επί πρωθυπουργίας του καθιερώθηκε και η ευρεία σύσκεψη του πρωθυπουργού με τους εκπροσώπους των φορέων της Θεσσαλονίκης, την οποία κατάργησε το 2007 ο Κώστας Καραμανλής.
Ξανά Καραμανλής
Ο θεσμός της ΔΕΘ δεν ταίριαζε ιδιαιτέρως στον διάδοχο του Κ. Σημήτη. Ο Κώστας Καραμανλής από τις έξι φορές που παραβρέθηκε στην Έκθεση ως πρωθυπουργός οι δύο συνέπεσαν με προεκλογικές περιόδους και άλλες δύο με τραγικά περιστατικά, το 2004 στην παρθενική του εμφάνιση στην Έκθεση συνέβη το τραγικό δυστύχημα με το Σινούκ στο Άγιο Όρος και το 2007 είχαν προηγηθεί οι φονικές πυρκαγιές στην Ηλεία με τα δεκάδες θύματα. Τη χρονιά εκείνη για πρώτη φορά, έπειτα από δεκαετίες, η ΔΕΘ άνοιξε τις πύλες της χωρίς την καθιερωμένη λαμπρή τελετή εγκαινίων. Αντ’ αυτής έγινε ένας σύντομος αγιασμός, συνήθεια η οποία παρέμεινε έως και το 2014. Επίσης καταργήθηκε η ομιλία της Παρασκευής (ομιλία των εγκαινίων, εστιασμένη κυρίως στα προβλήματα της Θεσσαλονίκης).
Τον επόμενο χρόνο, το 2008 ο κ. Καραμανλής κατάργησε και τυπικά το δείπνο προς τους εκπροσώπους των παραγωγικών τάξεων, περιοριζόμενος μόνον σε απλή ομιλία.
Οι μνημονιακές ΔΕΘ
Μόλις δύο παρουσίες είχε ως πρωθυπουργός στη ΔΕΘ ο Γιώργος Παπανδρέου σε μια εξαιρετικά ταραχώδη περίοδο των πρώτων μνημονιακών χρόνων. Το 2011συνεδρίασε στο Μακεδονία Παλάς το υπουργικό συμβούλιο όπου αποφασίστηκε το «χαράτσι» στα ακίνητα (ο πρόδρομος του ΕΝΦΙΑ) και την ίδια μέρα η συνέντευξη του κ. Παπανδρέου δεν δόθηκε στο «Ι. Βελλίδης» αλλά σε αποθήκη του λιμανιού.
Ο Αντώνης Σαμαράς στα τρία χρόνια της πρωθυπουργίας του ερχόταν στη Θεσσαλονίκη για λίγες μόνο ώρες. Εγκαινίαζε τη ΔΕΘ σε μια σεμνή τελετή μεταξύ συγγενών και φίλων η οποία γινόταν στα γραφεία της Διοίκησης, εκφωνούσε την ομιλία του στο «Ι. Βελλίδης» και αναχωρούσε για την Αθήνα, χωρίς να δίνει την καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου.
Ίσως η πιο ιδιαίτερη χρονιά στα χρόνια της μεταπολίτευσης ήταν το 2015 καθώς την περίοδο της Εκθέσεως η χώρα διέθετε υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό την τότε πρόεδρο του Αρείου Πάγου Βασιλική Θάνου η οποία παρέστη στα εγκαίνια, τα οποία όμως τέλεσε ο ΠτΔ Προκόπης Παυλόπουλος.
Σε τρεις τελετές εγκαινίων παρέστη ως πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας ο οποίος προηγουμένως, από το 2010 ως το 2013 την ημέρα των εγκαινίων της ΔΕΘ βρισκόταν στο μπλοκ των διαδηλωτών.
Πηγή: voria.gr
